Lap trinh php va my sql

Ban chØ ®¹o c«ng nghÖ th«ng tin cña c¬ quanMySQL Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & ®¶ng *** TµI liÖu tham kh¶o Ng«n ng÷ lËp tr×nh pHP Hµ néi, 2003 1

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL PhÇn I : Giíi thiÖu ng«n ng÷ lËp tr×nh PHP ch−¬ng i : Ng«n ng÷ lËp tr×nh pHP I. Giíi thiÖu PHP vµ m«i tr−êng lËp tr×nh web. 1. PHP lµ g× ? Çi tªn PHP ban ®Çu ®−îc viÕt t¾t bëi côm tõ Personal Home Page, vµ ®−îc ph¸t triÓn tõ n¨m 1994 bëi Rasmus Lerdorf. Lóc ®Çu chØ lµ mét bé ®Æc t¶ Perl, ®−îc sö dông ®Ó l−u dÊu vÕt ng−êi dïng trªn çc trang web. Sau ®ã, Rasmus Lerdorf ®· ph¸t triÓn PHP nh− lµ mét m¸y ®Æc t¶ (Scripting engine). Vµo gi÷a n¨m 1997, PHP ®· ®−îc ph¸t triÓn nhanh chãng trong sù yªu thÝch cña nhiÒu ng−êi. PHP ®· kh«ng cßn lµ mét dù ¸n ç nh©n cña Rasmus Lerdorf vµ ®· trë thµnh mét c«ng nghÖ web quan träng. Zeev Suraski vµ Andi Gutmans ®· hoµn thiÖn viÖc ph©n tÝch có ph¸p cho ng«n ng÷ ®Ó råi th¸ng 6 n¨m 1998, PHP3 ®· ra ®êi (phiªn b¶n nµy cã phÇn më réng lµ *.php3). Cho ®Õn tËn thêi ®iÓm ®ã, PHP ch−a mét lÇn ®−îc ph¸t triÓn chÝnh thøc, mét yªu cÇu viÕt l¹i bé ®Æc t¶ ®−îc ®−a ra, ngay sau ®ã PHP4 ra ®êi (phiªn b¶n nµy cã phÇn më réng kh«ng ph¶i lµ *.php4 mµ lµ *.php). PHP4 nhanh h¬n so víi PHP3 rÊt nhiÒu. PHP b©y giê ®−îc gäi lµ PHP Hypertext PreProcesor. 2. T¹i sao ph¶i sö dông PHP Nh− chóng ta ®· biÕt, cã rÊt nhiÒu trang web ®−îc x©y dùng bëi ng«n ng÷ HTML (HyperText Markup Language). §©y chØ lµ nh÷ng trang web tÜnh, nghÜa lµ chóng chØ chøa ®ùng mét néi dung cô thÓ víi nh÷ng dßng v¨n b¶n ®¬n thuÇn, h×nh ¶nh ,vµ cã thÓ ®−îc sù hç trî bëi ng«n ng÷ JavaScript, hoÆc Java Apple. Nh÷ng trang web nh− vËy ng−êi ta th−êng gäi lµ client- side. Tuy nhiªn, Internet vµ Intranets ®· ®−îc sö dông cho çc øng dông cÇn tíi c¬ së d÷ liÖu. Çc trang øng dông nh− vËy ®−îc gäi lµ trang web ®éng, bëi v× néi dung cña chóng lu«n thay ®æi tïy thuéc vµo d÷ liÖu vµ ng−êi sö dông. PHP lµ ng«n ng÷ lµm ®−îc nh÷ng ®iÒu nh− vËy. B»ng çch ch¹y ch−¬ng tr×nh PHP trªn m¸y chñ Web server, b¹n cã thÓ t¹o ra çc øng dông 2

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL cã sù t−¬ng t¸c víi c¬ së d÷ liÖu ®Ó t¹o ra nh÷ng trang web vµ ®©y ®−îc gäi lµ trang web ®éng. Chóng ta h·y xem xÐt çch ho¹t ®éng cña trang web ®−îc viÕt b»ng ng«n ng÷ HTML vµ PHP nh− thÕ nµo. Web server Víi çc trang HTML : + Đọc yêu cầu từ browser + Tìm file.htm trên server Khi cã yªu cÇu tíi mét trang web tõ + Gửi lại cả file.htm cho browser phÝa ng−êi sö dông (browser). Web server thùc hiÖu ba b−íc sau : + §äc yªu cÇu tõ phÝa browser, Request + T×m trang web trªn server. http://domain/file.htm + Göi trang web ®ã trë l¹i cho browser (nÕu t×m thÊy) qua m¹ng Internet hoÆc Intranet . Trang html Víi çc trang PHP : Kh¸c víi çc trang HTML, khi mét trang PHP ®−îc yªu cÇu, web server ph©n tÝch vµ thi hµnh çc ®o¹n m· PHP ®Ó t¹o ra trang HTML. Web server + Đọc yêu cầu từ browser §iÒu ®ã ®−îc thÓ hiÖn b»ng bèn b−íc sau : + Tìm trang web(file.php) trên server + §äc yªu cÇu tö phÝa browser. + Thực hiện các đoạn mã PHP + Gửi trả lại nội dung cho browser + T×m trang web trªn server. + Thùc hiÖn çc ®o¹n m· PHP trªn trang web ®ã ®Ó söa ®æi néi dung cña trang. + Göi trë l¹i néi dung cho browser (®©y lµ trang HTML cã thÓ hiÓn thÞ ®−îc bëi tr×nh duyÖt Internet Explorer hoÆc tr×nh duyÖt nµo ®ã). Kết xuất Tãm l¹i, sù kh¸c nhau gi÷a HTML vµ PHP lµ HTML kh«ng ®−îc thùc hiÖn trªn m¸y Request chñ Web server cßn çc trang *.php http://domain/file.php viÕt b»ng çc ®o¹n m· PHP ®−îc thùc hiÖn trªn m¸y chñ Web server do ®ã nã linh ®éng vµ mÒm dÎo h¬n . 3

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL 3. Nh÷ng ®iÓm m¹nh cña PHP -PHP thùc hiÖn víi tèc ®é rÊt nhanh vµ hiÖu qu¶ .Mét Server b×nh th−êng cã thÓ ®¸p øng ®−îc hµng triÖu truy cËp tíi trong mét ngµy. PHP hç trî kÕt nèi tíi rÊt nhiÒu hÖ CSDL kh¸c nhau: PostgreSQL,mSQL,Oracle, dbm, filePro ,Hyperware, informix,InterBase, Sybase, ... Ngoµi ra cßn hç trî kÕt nèi víi ODBC th«ng qua ®ã cã thÓ kÕt nèi víi nhiÒu ng«n ng÷ kh¸c mµ ODBC hç trî. -PHP cung cÊp mét hÖ thèng th− viÖn phong phó : Do PHP ngay tõ ®Çu ®−îc thiÕt kÕ nh»m môc ®Ých x©y dùng vµ ph¸t triÓn çc øng dông trªn web nªn PHP cung cÊp rÊt nhiÒu hµm x©y dùng s½n gióp thùc hiÖn çc c«ng viÖc rÊt dÔ dµng : göi, nhËn mail ,lµm viÖc víi çc cookie, vµ nhiÒu thø kh¸c n÷a . -PHP lµ mét ng«n ng÷ rÊt dÔ dïng, dÔ häc vµ ®¬n gi¶n h¬n nhiÒu so víi çc ng«n ng÷ kh¸c nh− Perl, Java. NÕu b¹n ®· biÕt ng«n ng÷ C th× mäi viÖc sÏ hoµn toµn thuËn lîi . -PHP cã thÓ sö dông ®−îc trªn nhiÒu hÖ ®iÒu hµnh, chóng ta cã thÓ viÕt chóng trªn Unix, Lunix vµ çc phiªn b¶n cña Windows. Vµ cã thÓ ®em m· PHP nµy ch¹y trªn çc hÖ ®iÒu hµnh kh¸c mµ kh«ng ph¶i söa ®æi l¹i m·. -PHP lµ ng«n ng÷ m· nguån më. II. BiÕn, h»ng sè vµ kiÓu d÷ liÖu trong PHP. 1. KiÓu d÷ liªu . PHP cã ba kiÓu d÷ liÖu c¬ b¶n : interger, double vµ string. Ngoµi ra cßn cã çc kiÓu d÷ liÖu kh¸c (nh−ng kh«ng ph¶i çc kiÓu d÷ liÖu c¬ b¶n) nh− arrays (çc kiÓu d÷ liÖu m¶ng), objects (çc kiÓu d÷ liÖu ®èi t−îng). Interger lµ kiÓu chiÕm 4 byte bé nhí ,gi¸ trÞ cña nã trong kho¶ng –2 tû tíi + 2 tû. KiÓu Double lµ kiÓu sè thùc ,ph¹m vi biÓu diÔn ± (10-308 ÷ 10308). KiÓu string dïng ®Ó chøa çc gi¸ trÞ bao gåm çc ký tù vµ con sè . VÝ dô : 2 // ®©y lµ kiÓu interger 1.0 // ®©y lµ kiÓu double “2” // ®©y lµ kiÓu string 4

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL “2 hours” // ®©y lµ mét kiÓu string kh¸c 2. H»ng sè H»ng sè lµ nh÷ng gi¸ trÞ kh«ng ®æi. Chóng ta th−êng dïng h»ng sè ®Ó l−u çc gi¸ trÞ kh«ng ®æi trong suèt ch−¬ng tr×nh nh− : nhiÖt ®é (00C), çc gi¸ trÞ thêi gian chØ sù chuyÓn giao gi÷a s¸ng ,ch−a ,chiÒu ,tèi ... a. Khai b¸o h»ng sè : Ta dïng hµm define() ®Ó khai b¸o h»ng sè : define(“COMPANY”, “Phop’s Bicycles”); define(“YELLOW”, “#FFFF00”); define(“VERSION”, 4); define(“NL”, “<BR>n”); Trong vÝ dô trªn chóng ta ®· dïng hµm define() ®Ó khai b¸o h»ng sè NL. H»ng sè nµy lµ mét thÎ ng¾t dßng trong HTML. Chóng ta sÏ sö dông çc h»ng sè trong PHP nh− sau : echo (“Employment at ”. COMPANY. NL); Çch viÕt trªn còng gièng nh− çc viÕt sau: echo (“Employment at Phop’s Bicycles<BR>n”); Chó ý : h»ng sè ph¶i ë ngoµi hai dÊu “ vµ ”. Trêng hîp sau lµ kh«ng cã hiÖu lùc : echo (“Employment at COMPANY NL”);. Khi thùc hiÖn nã sÏ cho kÕt qu¶ lµ : “Employment at COMPANY NL”. Hµm defined() : hµm nµy dïng ®Ó kiÓm tra xem mét h»ng sè nµo ®ã ®· ®−îc khai b¸o ch−a. VÝ dô : if ( defined (“YELLOW”)) { echo (“<BODY BGCOLOR=”. YELLOW. “>n”); } 5

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL b. Çc h»ng sè ®· ®−îc ®Þnh nghÜa trong PHP (Built-in Constants): §Ó hç trî cho ng−êi lËp tr×nh, PHP cung cÊp s½n çc h»ng sè nh− : çc biÕn m«i trêng, çc biÕn cña Web server Apache ... Ngêi lËp tr×nh cã thÓ sö dông hµm phpinfo() ®Ó xem çc gi¸ trÞ nµy. <HTML> <!—phpinfo() --> <BODY> <?php phpinfo(); ?> </BOCY> </HTML> + H»ng sè nguyªn : ®©y lµ nh÷ng gi¸ trÞ cã kiÓu integer. VÝ dô : 10 + H»ng sè thùc: ®©y lµ nh÷ng gi¸ trÞ cã kiÓu double. VÝ dô : 10.00 + H¾ng ký tù : ®©y lµ mét x©u ký tù ®Æt trong dÊu ngoÆc ®¬n hoÆc kÐp. VÝ dô : “Ng«n ng÷ lËp tr×nh PHP”. 6

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL 3. BiÕn vµ gi¸ trÞ logic. + Còng gièng víi C/C++, PHP kh«ng cã kh¸i niÖm TRUE vµ FALSE. Çc gi¸ trÞ TRUE ®−îc hiÓu lµ nh÷ng gi¸ trÞ b»ng 1 vµ gi¸ trÞ FALSE lµ nh÷ng gi¸ trÞ b»ng 0 hoÆc x©u rçng . + Khi sö dông biÕn chóng ta kh«ng cÇn khai b¸o kiÓu . VÝ dô : $a = 1; // $a lµ mét biÕn kiÓu integer. $a = 1.2; // b©y giê $a lµ mét biÕn kiÓu double. $a = “A” ; // b©y giê $a l¹i lµ mét biÕn kiÓu string. + NÕu nh− thùc hiÖn phÐp to¸n gi÷a biÕn cã kiÓu sè vµ kiÓu string, PHP sÏ coi chuçi lµ mét d·y sè nh− sau : $str = “222B Baker Street”; Ta thÊy biÕn $str cã gi¸ trÞ kiÓu string, vµ nÕu céng sè 3 víi gi¸ trÞ nµy th× : $x = 3 + $str ; // $x = 225 khi ®ã biÕn $x nhËn ®−îc gi¸ trÞ 255 v× PHP ®· céng 3 víi ba sè ®Çu. Nhng nÕu ta in gi¸ trÞ cña biÕn $str th× echo ($str); // print : “222B Baker Street” Chó ý r»ng çc phÐp to¸n gi÷a sè vµ chuçi chØ ®óng khi ký tù ®Çu cña chuçi lµ sè . + Ta còng cã thÓ lµm thay ®æi kiÓu gi¸ trÞ cña mét biÕn b»ng çch Ðp kiÓu $a = 11.2; // biÕn $a cã kiÓu double $a = (int) $a; // b©y giê $a cã kiÓu integer ,gi¸ trÞ lµ 11 $a = (double) $a; // b©y giê $a l¹i cã kiÓu double, gi¸ trÞ lµ 11.0 $b = (string) $a ; // biÕn $b cã kiÓu string ,gi¸ trÞ lµ “11” Còng ph¶i biÕt r»ng PHP tù ®éng chuyÓn ®æi kiÓu rÊt tèt. NÕu thËt sù cÇn thiÕt chóng ta míi ph¶i dïng çch trªn. 7

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL + C¸c hµm lµm viÖc víi biÕn gettype() : hµm nµy tr¶ l¹i kiÓu cña mét biÕn nµo ®ã. Gi¸ trÞ tr¶ vÒ cã thÓ lµ : “integer” “double” “string” “array” “object” “class” “unknown type” vÝ dô : if (gettype($user_input) == “integer”) { $age = $user_input; } settype() : hµm nµy Ðp kiÓu cho mét biÕn nµo ®ã. NÕu thµnh c«ng hµm tr¶ vÒ gi¸ trÞ 1 (true) ,ng−îc l¹i lµ 0 (false). vÝ du : $a = 7.5; settype($a, “integer”); if (settype($a, “array”)){ echo (“Conversion succeeded. ”); }else{ echo (“Conversion error. ”); } isset() vµ unset() : Hµm isset() kiÓm tra mét biÕn ®· ®−îc g¸n gi¸ trÞ hay ch−a, hµm unset() sÏ gi¶i phãng bé nhí cho mét biÕn nµo ®ã . vÝ dô : 8

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL $id = “323bb”; if (isset($id)) { echo (“D÷ liÖu ®· ®−îc g¸n”); }else{ echo (“D÷ liÖu ch−a ®−îc g¸n”); } unset($id); if(!isset($id)) { echo (“D÷ liÖu ®· ®−îc gi¶i phãng”); } empty() : Còng gièng hµm isset(), hµm empty() sÏ tr¶ vÒ gi¸ trÞ 1 (true) nÕu mét biÕn lµ rçng vµ ng−îc l¹i 0 (false). §èi víi biÕn cã kiÓu sè gi¸ trÞ b»ng 0 ®−îc coi lµ rçng, biÕn kiÓu string ®−îc coi lµ rçng nÕu x©u lµ x©u rçng. vÝ dô: echo empty($new) ; // true $new = 1; echo empty($new); // false $new = “”; echo empty($new); // true $new = 0; echo empty($new); // true $new = “So 323”; echo empty($new); // false unset($new); echo empty($new); // true 9

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL III. Çc to¸n tö + B¶ng çc phÐp to¸n sè häc PhÐp to¸n ý nghÜa VÝ dô Gi¶i thÝch + PhÐp céng 7+2 Thùc hiÖn phÐp céng gi÷a 7 vµ 2 : 9 - PhÐp trõ 7–2 Thùc hiÖn phÐp trõ gi÷a 7 vµ 2 : 5 * PhÐp nh©n 7*2 Thùc hiÖn phÐp nh©n gi÷a 7 vµ 2 : 14 / PhÐp chia 7/2 Thùc hiÖn phÐp chia gi÷a 7 vµ 2 : 3.5 % Chia d 7%2 Thùc hiÖn phÐp chia d gi÷a 7 vµ 2 : 1 Ta cã thÓ viÕt çc phÐp to¸n ng¾n gän nh− b¶ng sau : Khi viÕt T−¬ng ®−¬ng víi $h += $i $h = $h + $i $h -= $i $h = $h - $i $h *= $i $h = $h * $i $h /= $i $h = $h / $i $h %= $i $h = $h % $i + PhÐp g¸n : vÝ dô : $x = 1; $y = $x + 1; $length = $area / $width; 10

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL + B¶ng çc phÐp to¸n quan hÖ PhÐp ý nghÜa VÝ dô Gi¶i thich to¸n == So s¸nh b»ng $h == KiÓm tra $h vµ $i cã b»ng nhau < So s¸nh nhá h¬n $i kh«ng > So s¸nh lín h¬n $h < $i KiÓm tra $h cã nhá h¬n $i kh«ng <= Nhá h¬n hoÆc $h > $i KiÓm tra $h cã lín h¬n $i kh«ng >= b»ng $h <= KiÓm tra $h cã nhë h¬n hoÆc b»ng $i Lín h¬n hoÆc $i KiÓm tra $h cã lín h¬n hoÆc b»ng $i != b»ng $h => KiÓm tra $h cã kh¸c $i kh«ng <> $i So s¸nh kh¸c KiÓm tra $h cã kh¸c $i kh«ng So s¸nh kh¸c $h != $i $h <> $i Çc phÐp so s¸nh th−êng dïng kiÓm tra ®iÒu kiÖn trong çc c©u lÖnh ®iÒu khiÓn mµ ta sÏ häc ë bµi sau . + B¶ng çc phÐp to¸n logic PhÐp to¸n logic cïng víi to¸n h¹ng t¹o thµnh biÓu thøc logic. BiÓu thøc logic cã thÓ cã gi¸ trÞ lµ 1 (true) hoÆc 0 (false) . To¸n h¹ng a To¸n h¹ng b a && b a || b !a !b 1 1 1 1 0 0 1 0 0 1 0 1 0 1 0 1 1 0 0 0 0 0 1 1 + Çc phÐp to¸n víi biÕn kiÓu string . 11

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL Ta sö dông dÊu “. “ ®Ó ghÐp hai biÕn kiÓu string víi nhau . vÝ dô : $first = “Phineas”; $last = “Phop”; $full = $first. “ ”. $last; // $full = “Phineas Phop” ; echo ($full); Ta cã thÓ ghÐp hai x©u nh− sau: echo ($last. “’s Bicycles”); //print : Phop’s Bicycles §Ó cã thÓ chÌn mét biÕn vµo trong hµng cã kiÓu string th× tªn biÕn ph¶i ®Ó trong dÊu ®ãng më ngoÆc nhän. echo (“${last}’s Bicycles”); + Çc phÐp to¸n thao t¸c møc bit. Çc phÐp to¸n thao t¸c møc bit t¸c ®éng lªn tõng bit cña to¸n h¹ng . Ký hiÖu ý nghÜa & AND bit | OR bit ^ XOR bit B¶ng çc phÐp to¸n nh− sau : & KÕt qu¶ | KÕt qu¶ ^ KÕt qu¶ 1&1 1 1|1 1 1^1 0 1&0 0 1|0 1 1^0 1 0&1 0 0|1 1 0^1 1 0&0 0 0|0 0 0^0 0 PHP còng hç trî çc phÐp dÞch ph¶i vµ dÞch tr¸i >> : dÞch ph¶i << : dÞch tr¸i Gi¶ sö $a lµ mét biÕn nguyªn th× phÐp to¸n : $a >> n lµm cho çc bit trong $a bÞ dÞch ph¶i ®i n vÞ trÝ. T−¬ng tù ta cã phÐp dÞch tr¸i . 12

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL vÝ dô : 11 >> 2 = 2 ; v× : 11 (1011) >> 2 2 (0010) + C¸c phÐp to¸n t¨ng gi¶m : - PhÐp t¨ng : phÐp t¨ng (to¸n tö t¨ng) t¨ng gi¸ trÞ cña to¸n h¹ng lªn mét ®¬n vÞ. $a ++ : $a ®−îc sö dông råi míi t¨ng ++ $a : $a t¨ng råi míi ®−îc sö dông - PhÐp gi¶m : t−¬ng tù nh− phÐp t¨ng, kh¸c lµ gi¸ trÞ bÞ gi¶m ®i mét ®¬n vÞ. $a -- : $a ®−îc sö dông råi míi gi¶m -- $a : $a gi¶m råi míi ®−îc sö dông vÝ dô : $a = 10; // $a b»ng 10 $b = $a++ ; // $a b»ng 11 nh−ng $b b»ng 10 $a = 10; // $a b»ng 10 $b = -- $a ; // $a b»ng 9 vµ $b b»ng 9 + PhÐp to¸n ®iÒu kiÖn. ? : PhÐp to¸n ®iÒu kiÖn cïng víi to¸n h¹ng t¹o nªn biÓu thøc ®iÒu kiÖn. Ta ký hiÖu e1 ,e2, e3 lµ ba to¸n h¹ng. BiÓu thøc cã d¹ng : e1 ? e2 : e3 NÕu e1 != 0 th× gi¸ trÞ cña biÓu thøc ®iÒu kiÖn lµ e2 NÕu e1 == 0 th× gi¸ trÞ cña biÓu thøc ®iÒu kiÖn lµ e3 vÝ dô : t×m max max = $a>$b ? a : b ; 13

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL + To¸n tö sizeof (®èi t−îng) : PhÐp to¸n sizeof cho biÕt kÝch th−íc (tÝnh b»ng byte ) « nhí mµ ®èi t−îng chiÕm trong bé nhí. §èi t−îng ë ®©y cã kiÓu lµ integer, double, string. vÝ dô : $a = 10; echo sizeof($a); //sÏ in ra mµn h×nh lµ : 4 IV. C¸c c©u lÖnh ®iÒu khiÓn 1. LÖnh if_else : ®©y lµ lÖnh rÏ nh¸nh cã ®iÒu kiÖn . a. D¹ng 1 : if ( biÓu thøc ) c©u lÖnh; C©u lÖnh ë ®©y t−¬ng ®−¬ng víi mét khèi lÖnh. Mét khèi lÖnh ®−îc ®Æt trong dÊu ngoÆc kÐp. ý nghÜa : + NÕu biÓu thøc kh¸c kh«ng ,th× c©u lÖnh ®−îc thùc hiÖn. + NÕu biÓu thøc b»ng kh«ng, th× c©u lÖnh kh«ng ®−îc thùc hiÖn b. D¹ng 2 : if ( biÓu thøc ) c©u lÖnh 1; else c©u lÖnh 2; ý nghÜa : + NÕu biÓu thøc kh¸c kh«ng ,th× c©u lÖnh 1 ®−îc thùc hiÖn. + NÕu biÓu thøc b»ng kh«ng, th× c©u lÖnh 2 ®−îc thùc hiÖn Chó ý : * C©u lÖnh 1 ë d¹ng 2 lµ lÖnh if_else 14

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL + NÕu l−îng else b»ng l−îng If th× else thuéc vÒ If gÇn nhÊt theo tõng cÆp tõ trong ra ngoµi. VÝ dô : $a = 10; $b = 10; $c = 3; $d = 3; $e = 12; $f = 8; if($a == $b) if($c == $d) if($e == $f) $max = $e; else $max = $f; else $max = $d; else $max = $b echo $max ; //printf max = 8 + NÕu l−îng else Ýt h¬n l−îng If th× else thuéc vÒ If ngÇn nhÊt theo tõng cÆp tõ trong ra ngoµi. VÝ dô : <?php if ($a == $b) if ($c == $d) $max = 0 else $max = $d; ?> T−¬ng ®−¬ng víi : <?php if ($a == $b) { if ( $c == $d) $max = 0; } else $max = $b; ?> * C©u lÖnh 2 cña d¹ng 2 lµ elseif : 15

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL B¾t nguån tõ : Cã thÓ viÕt l¹i nh− sau: if ( biÓu_thøc1 ) if ( biÓu_thøc1 ) c©u_lÖnh 1; c©u_lÖnh 1; else elseif (biÓu_thøc 2) if ( biÓu_thøc 2 ) c©u_lÖnh 2; c©u_lÖnh 2; elseif (biÓu_thøc 3) else c©u_lÖnh 3; if ( biÓu_thøc 3 ) ... c©u_lÖnh 3; elseif (biÓu_thøc i) ... c©u_lÖnh i; else ... if ( biÓu_thøc i ) else c©u_lÖnh i; c©u_lÖnh n; ... else c©u_lÖnh n; C©u lÖnh elseif t¹o ra lÖnh rÏ nh¸nh cã ®iÒu kiÖn trong ®ã thùc hiÖn 1 trong n c¸ch kh¸c nhau. - NÕu biÓu_thøc i kh¸c kh«ng (i = 1,..n-1) th× thùc hiÖn c©u lÖnh i . - NÕu biÓu_thøc i b»ng kh«ng (i = 1, ..n-1) th× c©u lÖnh thø n ®−îc thùc hiÖn. 2. C©u lÖnh switch : switch (biÓu_thøc n) { case n1: c©u lÖnh 1; break; case n2: c©u lÖnh 2; break; ... case nn: c©u lÖnh nn; [default: c©u lÖnh] } 16

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL C©u lÖnh switch lµ c©u lÖnh rÏ nh¸nh cã ®iÒu kiÖn trong ®ã thùc hiÖn mét trong n c¸i rÏ nh¸nh. +NÕu biÓu_thøc n = ni (i = 1, .. n) th× c©u lÖnh sau case ni ®−îc thùc hiÖn cho ®Õn khi gÆp lÖnh break hoÆc dÊu ngoÆc “}” +NÕu biÓu_thøc n != mäi ni (i = 1, .. n) mµ cã nh¸nh Default th× c¸c c©u lÖnh sau Default ®−îc thùc hiÖn. VÝ dô : <?php $val = 6; $a = 5; $b = 6; $d = 7; switch ($val) { case $a : echo (“five”); break; case $b : echo (“six”); break; case $c : echo (“seven”); break; default : echo ($val); } ?> 3. C©u lÖnh FOR: D¹ng lÖnh : for (biÓu_thøc 1; biÓu_thøc 2; biÓu_thøc 3) c©u lÖnh ; LÖnh for lµ lÖnh t¹o chu tr×nh cã ®iÒu kiÖn. B−íc 1 : tÝnh biÓu_thøc 1 B−íc 2 : tÝnh biÓu_thøc 2 : NÕu biÓu_thøc 2 kh¸c 0 th× thùc hiÖn c©u lÖnh vµ sang b−íc 3. 17

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL NÕu biÓu_thøc 2 b»ng 0 th× kÕt thóc vßng for B−íc 3 : tÝnh biÓu_thøc 3 vµ quay l¹i b−íc 2. + biÓu_thøc 1, biÓu_thøc 2, biÓu_thøc 3 lµ çc thµnh phÇn. Mçi thµnh phÇn cã thÓ gåm nhiÒu biÓu thøc. Khi ®ã mçi biÓu thøc ®−îc viÕt çch nhau mét dÊu phÈy (“,”). +Çc biÓu thøc ®−îc tÝnh lÇn l−ît tõ tr¸i qua ph¶i +BiÓu thøc trong biÓu_thøc 2 quyÕt ®Þnh thùc hiÖn th©n cña for. VÝ dô : <?php for($i = 0; $j = 4,$i < $j; $i++,$j--) { echo (“i =”. $i. “ ,j = “. $j. “<br>”); } ?> +Cã thÓ v¾ng mÆt bÊt kÓ thµnh phÇn nµo. NÕu v¾ng mÆt biÓu_thøc 2 th× c©u lÖnh lu«n ®−îc thùc hiÖn. MÆc dï v¾ng mÆt vÉn ph¶i cã dÊu chÊm phÈy (“;”) VÝ dô : <?php for ( ; ; ) { if (my_function() == “stop”) break; } ?> +NÕu v¾ng biÓu_thøc 1 vµ biÓu_thøc 3 th× : for ( ; biÓu_thøc 2 ; ) cau_lenh ; t−¬ng ®−¬ng víi : while (biÓu_thøc 2) cau_lenh ; 4. C©u lÖnh WHILE while (biÓu_thøc) c©u lÖnh ; 18

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL LÖnh while lµ mét lÖnh t¹o chu tr×nh cã ®iÒu kiÖn. §iÒu kiÖn thùc hiÖn ®−îc kiÓm tra ë ®Çu chu tr×nh. B−íc 1 : TÝnh biÓu thøc NÕu biÓu thøc kh¸c kh«ng, sang b−íc 2 NÕu biÓu thøc b»ng kh«ng, kÕt thóc vßng while B−íc 2 : Thùc hiÖn c©u lÖnh. Quay l¹i b−íc 1. Chó ý : + BiÓu thøc cã thÓ bao gåm nhiÒu biÓu thøc. Khi ®ã c¸c biÓu thøc ®−îc viÕt c¸ch nhau mét dÊu phÈy ,vµ ®−îc tÝnh lÇn l−ît tõ tr¸i qua ph¶i. BiÓu thøc cuèi cïng quyÕt ®Þnh thùc hiÖn c©u lÖnh. + Kh«ng ®−îc phÐp v¾ng mÆt biÓu thøc + §Ó t¹o chu tr×nh v« tËn th× while(1) { ... if (biÓu_thøc) break; ... } VÝ dô : $i = 11; while (--$i) { if (my_function($i) == “error”) { break; } ++ $number; } 19

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL 5. LÖnh DO ... WHILE D¹ng lÖnh : do { c©u lÖnh; }while (biÓu_thøc); LÖnh do ... while lµ lÖnh t¹o chu tr×nh cã ®iÒu kiÖn, trong ®ã ®iÒu kiÖn thùc hiÖn chu tr×nh ®−îc kiÓm tra ë cuèi chu tr×nh. Ho¹t ®éng : B−íc 1 : Thùc hiÖn c©u lÖnh B−íc 2 : TÝnh biÓu thøc biÓu_thøc +NÕu biÓu thøc biÓu_thøc kh¸c kh«ng th× quay l¹i b−íc 1 +NÕu biÓu thøc biÓu_thøc b»ng kh«ng th× kÕt thóc do ... while. VÝ dô : <?php echo (“<SELECT name=’num’>n”); $i = 0; $total = 10; do { echo (“t <OPTION value=$i>$i</OPTION>n”); }while(++ $i < $total); echo (“</SELECT>n”); ?> 6. LÖnh break Lµ lÖnh rÏ nh¸nh kh«ng ®iÒu kiÖn vµ th−êng dïng ®Ó ra khái th©n cña switch, while, do ... while, for . 20

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL LÖnh break chØ cho phÐp tho¸t khái th©n çc lÖnh bªn trong nhÊt chøa nã. 7. LÖnh continue Lµ lÖnh rÏ nh¸nh kh«ng ®iÒu kiÖn .LÖnh th−êng dïng ®Ó b¾t ®Çu l¹i mét chu tr×nh míi trong çc lÖnh for, while, do ... while mµ kh«ng cÇn thùc hiÖn hÕt toµn bé th©n cña cña lÖnh t¹o chu tr×nh. 8. Khai b¸o tiÒn xö lý include vµ require . §Ó sö dông çc ®o¹n m· ë bªn ngoµi, chóng ta cã thÓ sö dông khai b¸o tiÒn xö lý include vµ require. Cho phÐp chóng ta x©y dùng çc hµm çc h»ng sè, vµ bÊt kú ®o¹n m· nµo sau ®ã cã thÓ chÌn vµo çc ®o¹n script. Require kh¸c include lµ, nã cã thÓ lµm thay ®æi néi dung cña trang hiÖn t¹i khi biªn dÞch, çc trang nµy dïng ®Ó khai b¸o çc biÕn, çc h»ng sè hay çc ®o¹n m· ®¬n gi¶n kh«ng cã vßng lÆp. Khi ®ã include cho phÐp thùc hiÖn çc c©u lÖnh phøc t¹p – cã c©u lÖnh t¹o chu tr×nh. Nã chØ sö dông çc hµm nh− nh÷ng hµm ngoµi cña ch−¬ng tr×nh. V. Hµm trong PHP 1. Quy t¾c x©y dùng hµm function tªn_hµm (danh s¸ch ®èi sè h×nh thøc) { Th©n hµm . } + §Þnh nghÜa hµm kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i n»m ngoµi th©n mäi hµm, trong hµm cã thÓ cã hµm kh¸c. Nh−ng viÖc sö dông mét hµm kh«ng kh¸c nhau gi÷a x©y dùng hµm trong th©n mét hµm vµ ngoµi mäi hµm . + Tªn hµm tuú ®Æt vµ kh¸c tªn hµm chuÈn. + Hµm cã thÓ cã gi¸ trÞ tr¶ vÒ hoÆc kh«ng. + Çc c©u lÖnh ®−îc quyÒn gäi bÊt kú hµm nµo ®· ®−îc khai b¸o vµ ®· ®−îc ®Þnh nghÜa. 21

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL + Return : - Tr¶ mét gi¸ trÞ vÒ cho n¬i gäi hµm - Lµ n¬i b¸o kÕt thóc hµm 2. Gäi hµm . + Hµm ph¶i ®−îc x©y dùng (khai b¸o) tr−íc khi gäi . + Khi gäi hµm, nÕu cã gi¸ trÞ tr¶ vÒ th−êng ®−îc ®Æt trong biÓu thøc . 3. BiÕn toµn cô vµ biÕn côc bé. Th«ng th−êng PHP coi c¸c biÕn ®−îc sö dông trong th©n cña hµm lµ biÕn côc bé. NghÜa lµ biÕn trong th©n hµm kh«ng lµm thay ®æi gi¸ trÞ cña biÕn ë ngoµi hµm ®ã. Muèn hµm lµm thay ®æi gi¸ trÞ cña biÕn ngoµi ta cÇn khai b¸o global tr−íc biÕn ®ã trong th©n hµm . VÝ dô : $position = “m”; function change_pos() { $position = “s”; } change_pos(); echo (“$position”); //Prints “m” Ta thÊy biÕn $position gi¸ trÞ kh«ng ®æi sau khi gäi hµm change_pos(). $position = “m”; function change_pos() { global $position; $position = “s”; } change_pos(); echo (“$position”); //Prints “s” 22

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL Ta cã thÓ viÕt nh− trªn hoÆc ta cã thÓ viÕt : $position = “m”; function change_pos() { GOLOBALS[$position] = “s”; } change_pos(); echo (“$position”); //Prints “s” VI. BiÕn m¶ng trong PHP 1. M¶ng mét chiÒu M¶ng lµ mét biÕn bao gåm nhiÒu phÇn tö cã cïng tªn nh−ng kh¸c nhau vÒ chØ sè (çc chØ sè nµy t¨ng dÇn tõ 0 ®Õn n). Víi ng«n ng÷ lËp tr×nh C, çc phÇn tö cña m¶ng cã cïng kiÓu d÷ liÖu ,nh−ng víi PHP th× mÒm dÎo h¬n. Çc phÇn tö cña m¶ng kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i cïng kiÓu. a. Khai b¸o m¶ng mét chiÒu. Ta cã thÓ khai b¸o m¶ng b»ng çch g¸n tªn m¶ng víi dÊu ®ãng më ngoÆc vu«ng kh«ng cã chØ sè. Chóng ta h·y xÐt vÝ dô sau : $countries[] = “cr”; $countries[] = “de”; $countries[] = “us”; VÝ dô trªn t¹o ra mét m¶ng gåm ba phÇn tö cã chØ sè lµ 0, 1 vµ 2. ViÖc ®ã còng t−¬ng tù nh− ta g¸n : $countries[0] = “cr”; $countries[1] = “de”; $countries[2] = “us”; Ngoµi ra çc chØ sè cña m¶ng kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i t¨ng dÇn mµ cã thÓ ®−îc khai b¸o nh sau : $countries[50] = “cr”; 23

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL $countries[20] = “de”; $countries[10] = “us”; echo (“$countries[20]”); // prints de Khi ®ã ®Ó thªm mét phÇn tö míi vµo m¶ng chóng ta cã thÓ viÕt $countries[] = “uk”; // chØ sè sÏ lµ 51 Mét phÇn tö míi ®−îc thªm vµo víi chØ sè lµ chØ sè lín nhÊt cña m¶ng céng thªm mét. Ngoµi ra còng cã thÓ khai b¸o m¶ng mét chiÒu b»ng c©u lÖnh array $countries = array (“cr”, “de”, “us”) ; echo (“$countries[2]”); //prints “us” §Ó chØ sè kh«ng b¾t ®Çu tõ kh«ng ta cã thÓ khai b¸o l¹i nh− sau $countries = array (1 => “cr”, “de”, “us”); echo (“$countries[2]”); //prints “de” To¸n tö => cã thÓ ®−îc sö dông tr−íc bÊt kú mét phÇn tö nµo trong m¶ng $countries = array (“cr”, 7 => “de”, “us”); vµ khi ®ã phÇn tö cã gi¸ trÞ “cr” cã chØ sè lµ 0 cßn phÇn tö cã gi¸ trÞ “de”, “us” lÇn l−ît lµ 7 vµ 8. Kh¸c víi ng«n ng÷ lËp tr×nh C, chØ sè cña m¶ng mét chiÒu kh«ng chØ lµ c¸c sè nguyªn mµ cßn lµ x©u ký tù. Ta cã thÓ khai b¸o nh− sau : $countries[“ca”] = “Canada”; $countries[“cr”] = “Costa Rica”; $countries[“de”] = “Germany”; $countries[“uk”] = “United Kingdom”; $countries[“us”] = “United States”; echo (“$countries[“ca”]); // print Canada NÕu dïng array th× sÏ lµ : $countries = (“ca” => “Canada”, 24

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL “cr” => “Costa Rica”, “de” => “Germany”, “uk” => “United Kingdom”, “us” => “United States”); 25

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL b. Lµm viÖc víi çc phÇn tö cña m¶ng Cã thÓ sö dông vßng lÆp for xÐt tõng phÇn tö cña m¶ng. $countries = array (“cr”, “de”, “us”); $num_elements = count($countries); for ($i = 0 ; $i < $num_elements ; $i ++) { echo (“$countries[$i] <BR>n”); } VÝ dô trªn sÏ ®óng khi chØ sè cña çc phÇn tö t¨ng dÇn ®Òu. NÕu chØ sè çc phÇn tö kh«ng theo mét thø tù nµo c¶ ta cã thÓ sö dông hµm list() vµ each(). reset ($countries); while (list ($key, $value ) = each ($countries)) { echo (“ChØ sè $key, gi¸ trÞ $value”); } §Ó di chuyÓn con trá tíi phÇn tö tiÕp theo hoÆc tr−íc ®ã ta còng cã thÓ dïng hµm next() - hµm next() tr¶ vÒ lµ 1 (true) nÕu phÇn tö tiÕp theo kh«ng ph¶i lµ phÇn tö cuèi cïng, ng−îc l¹i lµ 0 (false) vµ prev() - hµm prev() cho gi¸ trÞ tr¶ vÒ lµ 1 (true) nÕu phÇn tö tiÕp theo kh«ng ph¶i lµ phÇn tö ®Çu tiªn, ng−îc l¹i lµ 0 (false). Hµm key () sÏ cho biÕt chØ sè vµ hµm current() sÏ cho biÕt gi¸ trÞ cña phÇn tö ®ã . $arr = array (3, 4, 5, 6, 7); do { $k = key ($arr); $val = current ($arr); echo (“PhÇn tö $k = $val”); }while 2. M¶ng hai chiÒu Chóng ta cã thÓ khai b¸o m¶ng hai chiÒu nh− sau : 26

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL $countries = array (“Europs” => array (“de”, “uk”), “North America” => array (“ca”, “cr”, “us”)); echo ($countries[“Europs”][1]); // print “uk” echo ($countries[“North America”][2]); // print “us” Ta cã cÊu tróc cña m¶ng trªn nh− sau : $countries[“Europs”] $countries[“North America”] [0] [1] [0] [1] [2] “de” “uk” “ca” “cr” “us” Còng gièng nh− m¶ng mét chiÒu ta sÏ dïng vßng lÆp nh− for, while, do ... while ®Ó duyÖt qua c¸c phÇn tö cña m¶ng. VÝ dô : $countries = array (“Europs” => array (“de”, “uk”), “North America” => array (“ca”, “cr”, “us”)); while (list ($key1) = each ($countries)) { echo (“$key1 : <BR>n”); while (list ($key2, $val) = each($countries[“$key1”])) { echo (“ - $val <BR>n”) } } Khi ch¹y ch−¬ng tr×nh sÏ in ra mµn h×nh lµ : Europ : - de - uk North America : - ca - cr - us 27

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL 3. Çc hµm s¾p xÕp m¶ng . PHP cung cÊp cho chóng ta çc hµm ®Ó s¾p xÕp m¶ng. Víi mçi lo¹i m¶ng sÏ cã mét hµm t−¬ng øng. Víi m¶ng cã chØ sè lµ kiÓu nguyªn chóng ta cã hµm sort() ®Ó s¾p xÕp t¨ng dÇn çc phÇn tö cña m¶ng, hµm rsort() sÏ s¾p xÕp çc phÇn tö cña m¶ng gi¶m dÇn . $countries = array (“us”, “uk”, “ca”, “cr”, “de”); sort ($countries); while (list ($key, $val) = each ($countries)) { echo (“Element $key equals $val <BR>n”); } Khi ch¹y ch−¬ng tr×nh sÏ lµ : Element 0 equals ca Element 1 equals cr Element 2 equals de Element 3 equals uk Element 4 equals us Víi m¶ng chØ sè cã kiÓu string th× dïng hµm asort (), arsort () ®Ó s¾p xÕp m¶ng theo chiÒu t¨ng dÇn vµ gi¶m dÇn. NÕu b¹n dïng çc hµm sort() vµ rsort() th× çc chØ sè cã kiÓu string sÏ chuyÓn thµnh çc chØ sè cã kiÓu nguyªn. $countries = array(“us” => “United States”, “uk” => “United Kingdom”, “ca” => “Canada”, “cr” => “Costa Rica”, “de” => “Germany”); asort ($countries); while (list($key, $val) = each($countries)) { echo “Chi so $key bang $val <BR>n”; 28

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL } KÕt qu¶ khi ch¹y ch−¬ng tr×nh : Chi so ca bang Canada Chi so cr bang Costa Rica Chi so de bang Germany Chi so uk bang United Kingdom Chi so us bang United States Nh−ng nÕu thay dßng asort ($countries); b»ng sort ($countries); kÕt qu¶ sÏ lµ Chi so 0 bang Canada Chi so 1 bang Costa Rica Chi so 2 bang Germany Chi so 3 bang United Kingdom Chi so 4 bang United States §Ó s¾p xÕp m¶ng t¨ng dÇn hay gi¶m dÇn theo chØ sè chóng ta cã hµm ksort() – t¨ng dÇn vµ krsort() – gi¶m dÇn . $countries = array(“e” => “United States”, “d” => “United Kingdom”, “c” => “Canada”, “b” => “Costa Rica”, “a” => “Germany”); ksort ($countries); while (list($key, $val) = each($countries)) { echo “Chi so $key bang $val <BR>n”; } KÕt qu¶ : Chi so a bang Germany 29

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL Chi so b bang Costa Rica Chi so c bang Canada Chi so d bang United Kingdom Chi so e bang United States VII. LËp tr×nh h−íng ®èi t−îng (OOP) 1. §Þnh nghÜa líp . Chóng ta cã thÓ ®Þnh nghÜa líp b»ng to¸n tö class, vµ trong mçi mét líp chóng ta sÏ x©y dông çc ph−¬ng thøc vµ thuéc tÝnh cho líp ®ã . Gi¶ sö muèn ®Þnh nghÜa líp “Sesssion” chóng ta lµm nh− sau : <?php class Session { // §Þnh nghÜa çc thuéc tÝnh vµ ph−¬ng thøc // X©y dùng çc ph−¬ng thøc cho líp } // KÕt thóc mét líp ?> §Ó ®Þnh nghÜa thuéc tÝnh cho líp chóng ta ®Æt tõ kho¸ var tr−íc thuéc tÝnh ®ã. <? class Session { var $sqlhost = “localhost”; var $sqluser = “root”; var $sqlpass = “password”; var $sqldb = “session”; 30

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL var $linkid; var $seshid; var $sessdata; var $userid; var $error_no; var $err; ... // §Þnh nghÜa çc ph−¬ng thøc ë ®©y } //KÕt thóc ®Þnh nghÜa líp ?> TiÕp theo chóng ta sÏ ®Þnh nghÜa çc ph−¬ng thøc cho líp trªn. Ph−¬ng thøc cÇn x©y dùng ®Çu tiªn lµ Session() sau ®ã ®Õn çc ph−¬ng thøc kh¸c. <? // §Þnh nghÜa líp Session class Session { // §Þnh nghÜa çc thuéc tÝnh .. . // §Þnh nghÜa çc ph−¬ng thøc function Session($localSeshID, $localUserID=0) { $this->seshid = $localSeshID; $this->userid = $localUserID; // KÕt nèi tíi MySQL $this->linkid=mysql_connect($this->sqlhost, $this->sqluser, $this- >sqlpass); 31

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL if (!$this->linkid) { $this->err=mysql_error(); $this->error_no=102; } } ... // §Þnh nghÜa c¸c ph−¬ng thøc kh¸c } ?> 2. Sö dông líp ®· ®−îc ®Þnh nghÜa. §Ó khai b¸o mét ®èi t−îng cã kiÓu thuéc líp ®· x©y dùng ta dïng to¸n tö new nh− sau : <?php require (“classes/sessions.php”); //include class $mysesh = new Session($seshid); if ($mysesh->error_no) { //Th«ng b¸o cã lçi } $user = $mysesh->sessdata[userid]; ?> <HTML> <HEAD> <TITLE>Welcome to my website, <? echo $user ?></TITLE> </HEAD> <BODY> <a href=”nextpage.php?seshid=<? print $user ?>”>Next Page </a> 32

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL <FORM ACTION=”nextpage.php” METHOD=”POST”> <input type=”hidden” name=”seshid” value=”<? print $seshid ?>”> </FORM> </BODY> </HTML> VIII. T×m hiÓu thªm vÒ HTML PhÇn mét chóng ta ®· t×m hiÓu s¬ l−îc vÒ ng«n ng÷ HTML. Trong môc nµy chóng ta sÏ tr×nh bµy thªm vÒ nã víi träng t©m lµ FORM cña HTML. Lý do lµ v× khi muèn giao tiÕp gi÷a HTML vµ PHP script th× kh«ng thÓ kh«ng biÕt ®Õn FORM. FORM lµ c«ng cô phæ biÕn nhÊt ®Ó chuyÓn d÷ liÖu tõ HTML ®Õn PHP script (client lªn server). Th«ng th−êng, khi viÕt mét script, ng−êi ta thiÕt kÕ mét FORM sao cho nã cung cÊp ®Çy ®ñ nh÷ng th«ng tin mµ script cÇn ®Ó xö lý. 1. CÊu tróc cña mét FORM Mét FORM ®−îc më ®Çu b»ng thÎ <FORM ... > vµ kÕt thóc b»ng thÎ </FORM>. Trong FORM cã : - Thuéc tÝnh : FORM th−êng cã ba thuéc tÝnh, ba thuéc tÝnh nµy n»m trong thÎ FORM më ®Çu cña mét FORM : action, method, enctype . - Çc thÎ ®−îc dïng trong FORM : input, select, textarea, hn, p, hr, dir, dl, menu, ol, ul, address, blockquote, [isindex]. pre . - FORM cã ba thµnh phÇn chÝnh : textarea, select, input . - FORM cã thÓ ®−îc dïng trong çc thÎ : blockquote,body,dd, li. 2. Çc thuéc tÝnh Khi t¹o mét FORM ,c«ng viÖc ®Çu tiªn lµ x¸c ®Þnh thuéc tÝnh cña nã. - Thuéc tÝnh action : Action=”URL” chØ ®Õn script mµ FORM sö dông. Ngoµi ra nã còng cã thÓ lµ mailto url, khi ®ã néi dung cña FORM ®−îc mail ®Õn ®Þa chØ trong url . 33

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL - Thuéc tÝnh method : Method cã thÓ ®−îc g¸n b»ng “GET” hoÆc “POST” ,nã chØ ra ph−¬ng thøc Post hay Get sÏ ®−îc sö dông trong FORM, gi¸ trÞ ngÇm ®Þnh lµ Get. - Thuéc tÝnh enctype : Enctype=”Mime_type” :chØ ra lo¹i d÷ liÖu sÏ göi ®i. Gi¸ trÞ ngÇm ®Þnh lµ application/x-www-form-urlencode. Trong mét trang chóng ta cã thÓ sö dông nhiÒu FORM nhng kh«ng ®−îc lång chóng vµo nhau. 2. Çc thµnh phÇn c¬ b¶n cña FORM. Mét FORM ,th«ng th−êng cã ba thµnh phÇn chÝnh : +Textarea +Select +Input a - Textarea §−îc b¾t ®Çu b»ng thÎ <Texterea> vµ kÕt thóc b»ng thÎ </Texterea>. Bªn trong chøa çc ký tù, thÎ nµy ®−îc dïng lång vµo trong FORM. Çc thuéc tÝnh cña Texterea . - Name : §Þnh nghÜa tªn cña thµnh phÇn, thuéc tÝnh nµy lu«n lu«n ph¶i cã. - Rows : Cho biÕt sè hµng cña hép v¨n b¶n. - Cols : Cho biÕt sè cét cña v¨n b¶n. Wrap : ChØ ra çch xö lý word_wraping (c¨n chiÒu dµi cña dßng v¨n b¶n theo kÝch th−íc cña hép v¨n b¶n) trong hép tho¹i. NÕu wrap=”off”, chøc n¨ng word_wraping bÞ cÊm. NÕu wrap=”vitual”, chøc n¨ng nµy ®−îc bËt lªn, khi gâ v¨n b¶n vµo, ta thÊy con trá tù ®éng xuèng hµng mçi khi nã ch¹y ®Õn biªn cña hép v¨n b¶n, ký tù newline (OA hex) tù ®éng ®−îc thªm vµo nh−ng kh«ng ®−îc göi ®i cïng FORM. NÕu wrap=”physical”, chøc n¨ng nµy còng ®−îc bËt vµ ho¹t ®éng nh− trªn nh−ng ký tù newline ®−îc göi ®i cïng víi FORM. 34

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL V¨n b¶n n»m gi÷a hai thÎ <Texterea> vµ </Texterea> sÏ ®−îc thÓ hiÖn nh− ®o¹n v¨n b¶n ngÇm ®Þnh trong vïng d÷ liÖu. VÝ dô: <Texterea name=”van_ban” rows=”4” cols=”40”> .. . </ Texterea > b. Select §−îc b¾t ®Çu b»ng thÎ <Select> vµ kÕt thóc b»ng thÎ </ Select >, cÆp thÎ nµy cã thÓ lång trong FORM hay bÊt kú thµnh phÇn nµo cña FORM ngo¹i trõ Texterea vµ Select . Select cã çc thuéc tÝnh sau : - Name : Tªn cña thµnh phÇn. - Size : Cho biÕt sè thµnh phÇn sÏ hiÓn thÞ, gi¸ trÞ ngÇm ®Þnh lµ 1, do ®ã danh s¸ch lùa chän th−êng ®−îc thÓ hiÖn díi d¹ng pop-up menu. Thuéc tÝnh nµy cã thÓ kh«ng cã. - Multiple : NÕu thuéc tÝnh nµy ®−îc thiÕt lËp, nhiÒu lùa chän sÏ ®−îc chän cïng mét lóc, ng−îc l¹i chØ ®−îc chän mét item. Khi sö dông Select, chóng ta cã thÓ dïng thªm Option <Option>. .. .. .. </Option> Bªn trong chøa çc ký tù, cã thÓ ®−îc sö dông lång vµo Select . Çc thuéc tÝnh Option : - Disable : §¸nh mét lùa chän bÞ cÊm. Khi hiÓn thÞ, chän lùa nµy sÏ bÞ che mê. - Selected : §¸nh dÊu chän lùa nµy ®· ®−îc chän, nÕu thuéc tÝnh Multiple ®−îc bËt trong Select, b¹n cã thÓ ®¸nh dÊu Selected nhiÒu chän lùa cïng lóc. Nã dïng ®Ó ®¸nh dÊu çc lùa chän ngÇm ®Þnh. - Value : ChØ ra gi¸ trÞ ®−îc g¸n cho lùa chän, nÕu kh«ng cã th× néi dung cña th− môc option sÏ ®−îc göi ®i thay cho value. c. Input 35

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL Më ®Çu b»ng thÎ < Input >, thÎ nµy cã thÓ dïng trong bÊt cø thµnh phÇn nµo kh¸c cña FORM ngo¹i trõ Texterea vµ Select. Çc thuéc tÝnh : - Align : Cã thÓ lµ mét trong ba gi¸ trÞ top, middle, bottom dïng ®Ó c¨n lÒ ¶nh víi çc v¨n b¶n xung quanh, thuéc tÝnh nµy chØ cã ý nghÜa víi Type=“image” . - Name : g¾n tªn biÕn cho d÷ liÖu cña thµnh phÇn nµy. Gi¸ trÞ cña thuéc tÝnh do user lùa chän . - Type : ®Þnh ra mét trong nh÷ng gi¸ trÞ sau checkbox, hidden, image, password, radio, reset, submit, text, file, bottom . - Checked : chØ ra mét nót radio, hay mét checkbox c¬ ®−îc chän hay kh«ng. - Maxlength : chØ ra chiÒu dµi tèi ®a mµ hép tho¹i v¨n b¶n cã thÓ chøa, thuéc tÝnh nµy chØ cã ý nghÜa víi input cã type=”text” hay type=”password” . - Size : chØ ra kÝch th−íc thùc sù cña hép tho¹i v¨n b¶n. IX. Tãm l−îc Nh− vËy, chóng ta ®· kh¶o s¸t hÇu hÕt çc chøc n¨ng c¬ b¶n cña PHP, tõ çc kiÓu d÷ liÖu, khai b¸o biÕn, hµng, m¶ng cho tíi çch thùc hiÖn ch−¬ng tr×nh d¹ng M¸y kh¸ch/M¸y chñ (Client/Server), vµ nhóng çc ®o¹n m· PHP vµo çc trang HTML .v.v. Nh− trªn chóng ta ®· tr×nh bµy, c¬ së d÷ liÖu cho trang Web lµ thµnh phÇn kh«ng thÓ thiÕu, nã ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh cho ch−¬ng tr×nh. VÝ lý do ®ã, phÇn tiÕp theo chóng ta sÏ kh¶o s¸t ng«n ng÷ SQL vµ çc hµm API cña PHP ®Ó thùc hiÖn çc lÖnh truy vÊn trªn hÖ qu¶n trÞ c¬ së d÷ liÖu MySQL. X. Çc hµm API trong PHP 1. Giíi thiÖu vÒ MySQL . PHP hç trî mét sè l−îng lín çc hµm lµm viÖc víi c¬ së d÷ liÖu nh Oracle, Sybase, PostgreSQL, MySQL. .. Th«ng qua chuÈn ODBC (Open Database Connectivity), b»ng çch sö dông çc hµm API (Application 36

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL Programming Interface) mµ PHP cã thÓ lµm viÖc ®−îc víi nhiÒu hÖ qu¶n trÞ c¬ së d÷ liÖu nh− vËy. NÕu hÖ qu¶n trÞ c¬ së d÷ liÖu kh«ng hç trî ODBC ,vµ h¬n n÷a ODBC cã ®Æc ®iÓm chØ hç trî ë d¹ng chuÈn th× PHP cã thÓ lµm viÖc víi ODBC ë tÇng trªn. NÕu kh«ng muèn sö dông ODBC ta cã thÓ sö dông çc hµm API . Trong phÇn nµy chóng ta chØ sö dông çc hµm API ®Ó lµm viÖc víi hÖ qu¶n trÞ c¬ së d÷ liÖu MySQL . 2. Çc hµm c¬ b¶n lµm viÖc víi c¬ së d÷ liÖu MySQL. a) Çc hµm kÕt nèi ®Õn MySQL Server PHP cung cÊp hai hµm ®Ó kÕt nèi víi c¬ së d÷ liÖu MySQL : mysql_connect vµ mysql_pconnect . + mysql_connect () : hµm nµy sÏ t¹o ra mét liªn kÕt tíi m¸y chñ MySQL . Có ph¸p : int mysql_connect (string [hostname [:port] [:/path_to_socket]], string [username], string [password]); Trong ®ã : - hostname : Tªn m¸y chñ c¬ së d÷ liÖu, n¬i trang web sÏ chøa c¬ së d÷ liÖu. Gi¸ trÞ ngÇm ®Þnh lµ “localhost’” - :port : §Þa chØ cæng, n¬i bé m¸y c¬ së d÷ liÖu l¾ng nghe yªu cÇu. Gi¸ trÞ ngÇm ®Þnh lµ “:3306” . - :/path_to_socket : Còng gièng nh− :port nh−ng chØ cho hÖ ®iÒu hµnh UNIX. Gi¸ trÞ ngÇm ®Þnh lµ “:/tmp/mysql.sock” . - username : Tªn cña ng−êi sö dông ®−îc phÐp kÕt nèi vµo bé m¸y c¬ së d÷ liÖu. - password : MËt khÈu cña ng−êi sö dông ®Ó kÕt nèi vµo bé m¸y c¬ së d÷ liÖu. Hµm nµy tr¶ vÒ m· sè nhËn d¹ng nÕu kÕt nèi thµnh c«ng, gi¸ trÞ 0 (false) nÕu viÖc kÕt nèi cã lçi. M· sè nhËn d¹ng nµy sÏ ®−îc sö dông cho tÊt c¶ çc yªu cÇu tíi bé m¸y c¬ së d÷ liÖu sau nµy. 37

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL Sù kÕt nèi nµy sÏ ®ãng l¹i khi gäi hµm mysql_close() hoÆc kÕt thóc ®o¹n PHP script. + mysql_pconnect() : Hµm nµy t¹o ra mét liªn kÕt bÒn v÷ng víi m¸y chñ MySQL. Có ph¸p : int mysql_pconnect (string [hostname [:port] [:/path_to_socket]], string [username], string [password]); Tham sè vµ gi¸ trÞ tr¶ vÒ cña hµm nµy còng gièng hµm mysql_connect(). Sù kh¸c biÕt gi÷a hai hµm nµy lµ liªn kÕt tíi m¸y chñ MySQL kh«ng bÞ ®ãng l¹i kÓ c¶ khi kÕt thóc kÞch b¶n (script) PHP hay gäi hµm mysql_close(). Môc ®Ých cña hµm nµy lµ lu«n lu«n duy tr× liªn kÕt tíi m¸y chñ MySQL do lu«n cã sù yªu cÇu tíi m¸y chñ, tr¸nh cho m¸y chñ ph¶i t×m kiÕm m· sè nhËn d¹ng míi tõ ®ã gi¶m thêi gian truy cËp . Chó ý : hµm nµy chØ thùc hiÖn ®−îc khi PHP ®−îc ®Þnh cÊu h×nh nh− lµ mét module cña Web server . + mysql_close() : Hµm nµy huû bá sù kÕt nèi tíi m¸y chñ MySQL . Có ph¸p : int mysql_close(int [link_identifier]); Tham sè link_identifier lµ m· sè nhËn d¹ng t¹o ra bëi hµm mysql_connect(). Hµm tr¶ vÒ lµ True nÕu thµnh c«ng, ng−îc l¹i lµ False . b) C¸c hµm thao t¸c trªn CSDL + mysql_create_db() : Hµm t¹o c¬ së d÷ liÖu Có ph¸p : int mysql_create_db(string name, int [link_identifier]) ; Trong ®ã : - string name : Tªn cña c¬ së d÷ liÖu cÇn t¹o. - int link_identifier : M· sè nhËn d¹ng ®−îc cÊp bëi hµm mysql_connect() . Chóng ta hoµn toµn cã thÓ göi c©u lÖnh SQL ®Ó t¹o c¬ së d÷ liÖu th«ng qua hµm mysql_query() . 38

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL + mysql_drop_db() : Hµm xo¸ c¬ së d÷ liÖu Có ph¸p : int mysql_drop_db(string name, int [link_identifier]); Trong ®ã : - string name : Tªn cña c¬ së d÷ liÖu cÇn xo¸ . - int link_identifier : M· sè nhËn d¹ng ®−îc cÊp bëi hµm mysql_connect() . Chóng ta hoµn toµn cã thÓ göi c©u lÖnh SQL ®Ó xo¸ c¬ së d÷ liÖu th«ng qua hµm mysql_query(). + mysql_select_db() : Hµm cho c¬ së d÷ liÖu ho¹t ®éng . Có ph¸p : int mysql_select_db(string database_name, int [link_identifier]); Trong ®ã: - database_name : Tªn cña c¬ së d÷ liÖu mµ sau nµy c¸c hµm API kh¸c cña PHP sÏ thùc hiÖn trªn ®ã. - int link_identifier : M· nhËn d¹ng ®−îc cÊp bëi hµm mysql_connect(). C©u lÖnh nµy sÏ g¾n tªn c¬ së d÷ liÖu víi m· nhËn d¹ng, sau nµy khi lµm viÖc víi link_identifier sÏ bao gåm c¶ c¬ së d÷ liÖu ®−îc chän . c) C¸c hµm thao t¸c trªn d÷ liÖu + mysql_query() : Hµm göi c©u lÖnh SQL tíi m¸y chñ MySQL . Có ph¸p : int mysql_query(string query, [int link_identifier]) ; Trong ®ã : - string query : C©u lÖnh SQL cÇn göi tíi m¸y chñ MySQL . - int link_identifier : M· sè nhËn d¹ng, nã ph¶i ®−îc thùc hiÖn trong hµm mysql_select_db() tr−íc ®ã . + mysql_db_query() : Hµm göi c©u lÖnh SQL tíi m¸y chñ MySQL . Có ph¸p : 39

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL int mysql_db_query(string database, string query, int [link_identifier]); Trong ®ã : - string database : Tªn c¬ së d÷ liÖu c©u lÖnh SQL sÏ thùc hiÖn trªn ®ã. - string query : C©u lÖnh SQL cÇn thùc hiÖn . - link_identifier : M· sè nhËn d¹ng ®−îc cÊp bëi hµm mysql_connect() Hµm nµy chØ râ c©u lÖnh ®−îc thùc hiÖn trªn c¬ së d÷ liÖu nµo nªn tr−íc ®ã kh«ng cÇn thùc hiÖn hµm mysql_select_db(); +mysql_insert_id() : Hµm lÊy gi¸ trÞ ®−îc sinh ra tõ c©u truy vÊn INSERT tríc Có ph¸p : int mysql_insert_id([link_identifier]) ; trong ®ã: int link_identifier : M· sè nhËn d¹ng ®−îc cÊp bëi hµm mysql_connect() . Hµm nµy tr¶ vÒ gi¸ trÞ id ®−îc sinh ra trong cét AUTO_INCREMENT bëi c©u truy vÊn tr−íc ®ã. §iÒu nµy chØ cã t¸c dông trªn link_identifier ®−îc chØ ra trong hµm, nÕu gäi hµm trªn mµ kh«ng chØ ®Þnh tham sè link_identifier th× liªn kÕt ®−îc më cuèi cïng sÏ ®−îc chØ ®Þnh. Hµm mysql_insert_id() tr¶ vÒ gi¸ trÞ 0 nÕu c©u truy vÊn tr−íc ®ã kh«ng sinh ra mét gi¸ trÞ AUTO_INCREMENT. NÕu ta muèn gi÷ l¹i gi¸ trÞ cho lÇn sau, th× ph¶i gäi hµm nµy ngay sau c©u truy vÊn sinh ra gi¸ trÞ . + mysql_fetch_row() : Hµm tr¶ vÒ mét m¶ng lµ gi¸ trÞ cña mét b¶ng ghi hiÖn t¹i víi chØ sè lµ sè thø tù cña c¸c tr−êng (chØ sè b¾t ®Çu tõ 0). Sau ®ã hµm sÏ trá tíi b¶ng ghi tiÕp theo cho tíi khi gÆp b¶ng ghi cuèi cïng hµm tr¶ vÒ gi¸ trÞ false. §Ó truy xuÊt tíi c¸c gi¸ trÞ cña cét ta viÕt : tªn_m¶ng[sè thø tù] Có ph¸p : array mysql_fetch_row( int result_identifier); 40

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL Trong ®ã : result_identifier lµ m· sè tr¶ vÒ cña hµm mysql_query() hoÆc mysql_db_query() . VÝ dô : <?php $mysql = “select id, name from ds_thanhvien”; // cau lenh SQL $link = mysql_connect($host, $user, $password); //lay ma mysql_select_db($database_name, $link); $result = mysql_query($mysql ,$link); while ($row = mysql_fetch_row($result)) { echo $row[0] ; echo $row[1]; } ?> + mysql_fetch_array() : Hµm tr¶ vÒ mét m¶ng lµ gi¸ trÞ cña mét b¶ng ghi hiÖn t¹i, sau ®ã hµm sÏ trá tíi b¶ng ghi tiÕp theo cho tíi khi gÆp b¶ng ghi cuèi cïng hµm tr¶ vÒ gi¸ trÞ false. Có ph¸p : array mysql_fetch_array( int result_identifier [, int result_type] ); Trong ®ã : result_identifier lµ m· sè tr¶ vÒ cña hµm mysql_query() hoÆc mysql_db_query() . §Ó truy xuÊt ®Õn çc thµnh phÇn cña cét : tªn_biÕn_m¶ng[“tªn_trêng”]; result_type lµ mét h»ng sè cã thÓ nhËn çc gi¸ trÞ sau: -MYSQL_NUM : chØ tr¶ l¹i mét m¶ng chøa çc chØ sè lµ sè (gièng nh− hµm mysql_fetch_row() ) -MYSQL_ASSOC: chØ tr¶ l¹i mét m¶ng liªn kÕt 41

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL -MYSQL_BOTH : tr¶ l¹i m¶ng chøa ®ùng çc chØ sè gåm c¶ çc con sè vµ chØ sè liªn kÕt . Hµm nµy lµ sù më réng cña hµm mysql_fetch_row(). Nã cho phÐp truy cËp tr−êng d÷ liÖu cña m¶ng kÕt qu¶ kh«ng chØ th«ng qua çc chØ sè lµ çc sè mµ chóng cã thÓ lµ tªn cña çc tr−êng d÷ liÖu. §iÒu nµy lµm cho viÖc lËp tr×nh ®¬n gi¶n vµ chÝnh x¸c h¬n. VÝ dô: <?php $mysql = “select id, name from ds_thanhvien”; $link = mysql_connect($host, $user, $password); $result = mysql_db_query(“php”, $mysql); while ($row = mysql_fetch_array($result)) { echo “user_id: “. $row[“id”] .“<BR>n”; echo “user_id: “. $row[0] .“<BR>n”; echo “user_name: “. $row[“name”] .“<BR>n”; echo “user_name: “. $row[1] .“<BR>n”; } mysql_free_result ($result); ?> + mysql_fetch_object() : Hµm tr¶ vÒ mét ®èi t−îng lµ gi¸ trÞ cña mét b¶ng ghi hiÖn thêi. Sau ®ã hµm sÏ trá tíi b¶ng ghi tiÕp theo cho tíi khi gÆp b¶ng ghi cuèi cïng hµm tr¶ vÒ gi¸ trÞ false. §Ó truy xuÊt tíi çc gi¸ trÞ cña cét ta viÕt tªn_object->tªn_cét . Có ph¸p : object mysql_fetch_object(int result_identifier); Trong ®ã : result_identifier lµ m· sè tr¶ vÒ cña hµm mysql_query() hoÆc mysql_db_query() . VÝ dô : 42

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL <?php $mysql = “select id, name from ds_thanhvien”; $link = mysql_connect($host, $user, $password); $result = mysql_db_query(“php”, $mysql); while ($row = mysql_fetch_object($result)) { echo $row->id ; echo $row->name; } ?> +mysql_fetch_assoc() :lÊy vÒ mét dßng kÕt qu¶ nh− lµ mét m¶ng liªn kÕt . có ph¸p: array mysql_fetch_assoc(int result_identifier) Trong ®ã : result_identifier lµ m· sè tr¶ vÒ cña hµm mysql_query() hoÆc mysql_db_query() . Hµm tr¶ vÒ mét m¶ng t−¬ng øng víi mét b¶n ghi ®−îc lÊy vÒ vµ tr¶ l¹i FALSE nÕu kh«ng cã b¶n ghi nµo. Hµm nµy t−¬ng ®−¬ng víi hµm array mysql_fetch_array() víi tham sè result_type lµ : MYSQL_ASSOC vÝ dô : <?php $mysql = “select id, name from ds_thanhvien”; $link = mysql_connect($host, $user, $password); $result = mysql_db_query(“php”, $mysql); while ($row = mysql_fetch_assoc($result)) { echo $row[“id”]; echo $row[“name”]; } ?> 43

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL +mysql_data_seek() Di chuyÓn con trá bªn trong “tËp kÕt qu¶” (cã ®−îc sau khi c©u truy vÊn SELECT ®−îc thùc hiÖn) Có ph¸p: bool mysql_data_seek(int result_identifier, int row_number); Trong ®ã : result_identifier lµ m· sè tr¶ vÒ cña hµm mysql_query(), mysql_db_query(), mysql_list_tables(), mysql_list_dbs() . row_number lµ chØ sè cña b¶n ghi mµ cÇn ®Æt con trá vµo . Hµm tr¶ vÒ true nÕu thµnh c«ng, false nÕu lçi . Hµm nµy sÏ di chuyÓn con trá bªn trong “tËp kÕt qu¶” (®−îc chØ râ bëi tham ®èi result_identifier) ®Õn dßng cã m· b»ng tham ®èi row_number. C¸c dßng trong tËp kÕt qu¶ ®−îc b¾t ®Çu tõ 0 VÝ dô: <?php $link = mysql_pconnect ($host, $user, $password) or die ("Could not connect"); $query = "SELECT last_name, first_name FROM friends"; $result = mysql_db_query (“php”,$query) or die ("Query failed"); # fetch rows in reverse order for ($i = mysql_num_rows ($result) - 1; $i >=0; $i--) { if (! Mysql_data_seek ($result, $i)) { printf ("Cannot seek to row %dn", $i); continue; } if(!($row = mysql_fetch_object ($result))) continue; printf ("%s %s<BR>n", $row->last_name, $row->first_name); } mysql_free_result ($result); ?> 44

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL + mysql_num_rows() :tr¶ l¹i sè dßng trong result_identifier (n¬i chøa kÕt qu¶ cña c©u lÖnh SQL ®· ®−îc thùc hiÖn) có ph¸p: mysql_num_rows(int result_identifier) ; Trong ®ã : result_identifier lµ m· sè tr¶ vÒ cña hµm mysql_query(), mysql_db_query(), mysql_list_tables(), mysql_list_dbs() . +mysql_affected_rows() có ph¸p : int mysql_affected_rows(int [link_identifier]) ; Trong ®ã :int link_identifier lµ m· sè nhËn d¹ng, nã ph¶i ®−îc thùc hiÖn trong hµm mysql_select_db() tr−íc ®ã . Hµm tr¶ vÒ sè dßng ®· bÞ t¸c ®éng bëi mét c©u truy vÊn SQL :INSERT, UPDATE, DELETE tr−íc ®ã theo tham sè link_identifier. NÕu link_identifier kh«ng ®−îc chØ ®Þnh th× m· kÕt nèi tr−íc ®ã sÏ ®−îc chØ ®Þnh. Chó ý : - NÕu c©u lÖnh SQL tr−íc ®ã lµ DELETE mµ kh«ng cã mÖnh ®Ò WHERE th× toµn bé çc b¶n ghi trong b¶ng ®· bÞ xo¸ nh−ng hµm mysql_affected_rows() sÏ tr¶ vÒ gi¸n trÞ 0. -Hµm nµy kh«ng cã t¸c dông ®èi víi c©u lÖnh truy vÊn SELECT. §Ó lÊy ®−îc sè dßng tr¶ vÒ (sè dßng ®· bÞ t¸c ®éng) bëi c©u lÖnh SELECT ta dïng hµm mysql_num_rows(). +mysql_result() : lÊy d÷ liÖu tõ result_identifier có ph¸p : mixed mysql_result(int result_identifier, int row, mixed [field]); Trong ®ã : result_identifier lµ m· sè tr¶ vÒ cña hµm mysql_query(), mysql_db_query(), mysql_list_tables(), mysql_list_dbs() . row lµ b¶n ghi mµ ta sÏ lÊy d÷ liÖu field lµ tr−êng trong dßng row mµ ta sÏ lÊy d÷ liÖu . Çc tham sè result_identifier vµ row ph¶i cã, cßn tham field lµ tïy chän. Hµm sÏ tr¶ l¹i çc néi dung cña dßng row vµ cét field tõ tËp kÕt qu¶ ®−îc chØ ®Þnh bëi biÕn result_identifier. NÕu ®èi sè field kh«ng ®−îc chØ ®Þnh râ th× tr−êng tiÕp theo cña b¶n ghi sÏ ®−îc tr¶ vÒ . 45

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL VÝ dô: <?php $mysql = “select id, name from ds_thanhvien”; $link = mysql_connect($host, $user, $password); $result = mysql_db_query(“php”, $mysql); echo “ mysql_result($result, 0, “id”) <BR>n”; echo “ mysql_result($result, 0, “name”) <BR>n”; ?> +mysql_free_result() : Hµm gi¶i phãng vïng bé nhí ®−îc liªn kÕt víi result_identifier . có ph¸p: mysql_free_result(int result_identifier) ; Trong ®ã : result_identifier lµ m· sè tr¶ vÒ cña hµm mysql_query(), mysql_db_query(), mysql_list_tables(), mysql_list_dbs() . Hµm nµy chØ ®−îc dïng nÕu nh− b¹n ®¸nh gi¸ thÊy r»ng kÞch b¶n cña b¹n sö dông qu¸ nhiÒu bé nhí khi ®ang ch¹y. Gäi hµm nµy trªn mét tr×nh xö lý kÕt qu¶ sÏ gi¶i phãng toµn bé d÷ liÖu liªn kÕt trong bé nhí . Ngoµi ra cßn c¸c hµm kh¸c: string mysql_tablename (int result_identifier, int i) Hµm tr¶ l¹i tªn cña b¶ng/csdl t¹i chØ sè i trong result_identifier. string mysql_field_name (int result_identifier, int field_index) Hµm tr¶ l¹i tªn cña tr−êng t¹i vÞ trÝ field_index trong m· result_identifier int mysql_list_dbs ([int link_identifier]) Hµm tr¶ l¹i mét result_identifier lµ danh s¸ch biÕn CSDL trªn MySQL Server nÕu thµnh c«ng, lçi tr¶ vÒ false . int mysql_list_tables (string database [, int link_identifier]) Hµm tr¶ vÒ danh s¸ch tÊt c¶ c©c b¶ng trong mét CSDL MySQL, thµnh c«ng tr¶ vÒ mét result identifier, gi¸ trÞ false nÕu cã lçi . 46

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL int mysql_list_fields (string database_name, string table_name [, int link_identifier]) Hµm tr¶ vÒ th«ng tin liªn quan ®Õn mét b¶ng d÷ liÖu. int mysql_num_fields (int result_identifier) Tr¶ vÒ sè tr−êng trong tËp kÕt qu¶ . int mysql_num_rows (int result_identifier) Tr¶ vÒ sè b¶n ghi trong tËp kÕt qu¶, hµm nµy chØ cã gi¸ ®èi víi çc c©u lÖnh SELECT ,®Ó lÊy l¹i sè b¶n ghi ®−îc tr¶ l¹i tõ çc lÖnh :INSERT, UPDATE hoÆc DELETE, dïng mysql_affected_rows(). string mysql_field_type (int result_identifier, int field_index) Hµm tr¶ vÒ kiÓu d÷ liÖu cña tr−êng t¹i vÞ trÝ field_index trong m· result_identifier . int mysql_field_len (int result_identifier, int field_offset) Hµm tr¶ vÒ ®é dµi cña tr−êng ®−îc chØ ®Þnh th«ng qua tham sè field_offset . array mysql_fetch_lengths (int result_identifier) tr¶ vÒ mét m¶ng t−¬ng øng víi çc ®é dµi cña mçi tr−êng trong b¶n ghi ®−îc lÊy vÒ bëi hµm mysql_fetch_row() hoÆc false nÕu cã lçi. int mysql_errno ([int link_identifier]) Hµm tr¶ vÒ m· lçi tõ hµm thao t¸c CSDL MySQL tr−íc ,tr¶ vÒ gi¸ trÞ 0 nÕu kh«ng cã lçi . string mysql_error ([int link_identifier]) Hµm tr¶ vÒ x©u th«ng b¸o lçi tõ hµm thao t¸c CSDL MySQL tr−íc, tr¶ vÒ x©u rçng nÕu kh«ng cã lçi . object mysql_fetch_field (int result_identifier [, int field_offset]) LÊy th«ng tin vÒ trêng tõ tËp kÕt qu¶ råi tr¶ l¹i nh mét ®èi t−îng. 47

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL XI. Session vµ Cookie 1. Session lµ g× ? HTTP lµ giao thøc kh«ng ®−îc x©y dùng theo çch ®Ó cã thÓ lu gi÷ ®−îc tr¹ng th¸i gi÷a hai lÇn giao dÞch. Khi mét ng−êi dïng yªu cÇu truy nhËp mét trang Web, råi sau ®ã ng−êi dïng nµy l¹i tiÕp tôc yªu cÇu truy nhËp ®èi víi trang Web kh¸c th× HTTP kh«ng thÓ biÕt ®−îc r»ng ®ã lµ hai yªu cÇu tõ cïng mét ng−êi dïng. ý t−ëng cña viÖc ®iÒu khiÓn phiªn lµm viÖc lµ cã thÓ l−u vÕt cña mét ng−êi dïng trong suèt mét phiªn lµm viÖc. NÕu chóng ta lµm ®−îc ®iÒu nµy th× sÏ dÔ dµng cung cÊp mét truy nhËp cho ng−êi dïng, tõ ®ã ta cã thÓ l−u vÕt tr¹ng th¸i cña ng−êi dïng vµ cã thÓ thùc hiÖn viÖc mua b¸n trªn m¹ng. Session trong PHP ®−îc ®iÒu khiÓn bëi mét gi¸ trÞ ID duy nhÊt gäi lµ “sessionID”, gi¸ trÞ nµy sÏ ®−îc tù ®éng sinh ra vµ m· hãa. SessionID ®−îc sinh ra bëi PHP vµ ®−îc l−u tr÷ ë phÝa client trong suèt mét phiªn giao dÞch. Nã cã thÓ ®−îc l−u tr÷ trªn çc Cookie ë m¸y ng−êi dïng hay truyÒn lªn çc URL. SessionID cã t¸c dông nh− mét kho¸ ®Ó b¹n cã thÓ ®¨ng ký nh÷ng biÕn ®Æc biÖt gäi lµ biÕn session. Néi dung cña nh÷ng biÕn nµy ®−îc chøa trªn Server. SessionID lµ nh÷ng th«ng tin chØ thÊy ®−îc ë phÝa client. NÕu t¹i thêi ®iÓm nµo ®ã cña mét kÕt nèi ®Õn trang Web cña b¹n, sessionID cã thÓ thÊy ®−îc trªn cookie hay URL, b¹n cã thÓ truy nhËp nh÷ng biÕn session chø trªn Server ë phiªn lµm viÖc ®ã. 2) Cookie lµ g× ? Cookie lµ nh÷ng mÈu tin nhá mµ trang script cã thÓ chøa trªn çc m¸y kh¸ch (client). B¹n cã thÓ thiÕt lËp mét cookie trªn mét m¸y ng−êi dïng b»ng çch göi mét “HTTP header” cã chøa d÷ liÖu theo d¹ng sau: Set-Cookie:Name=VALUE;[expires=DATE;][path=PATH;] [domain=DOMAIN_NAME;][secure] c©u lÖnh nµy sÏ t¹o ra mét cookie cã tªn gäi lµ NAME víi gi¸ trÞ lµ VALUE. Tr−êng expires sÏ thiÕt lËp ngµy mµ cookie sÏ hÕt hiÖu lùc, path vµ domain cã thÓ ®−îc sö dông ®Ó chØ ®Þnh çc URL (n¬i mµ cookie sÏ ®−îc göi ®i). Tõ 48

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL kho¸ secure cã nghÜa lµ cookie sÏ kh«ng göi ®i trªn qu¸ mét kÕt nèi HTTP chuÈn. Khi mét browser kÕt nèi tíi mét URL, tríc tiªn nã kiÓm tra çc cookie ®· ®−îc l−u tr÷ trªn m¸y. NÕu cã bÊt k× mét cookie nµo cã liªn quan ®Õn ®Þa chØ URL võa ®−îc kÕt nèi, chóng sÏ ®−îc truyÒn trë l¹i cho server. 3) ThiÕt lËp çc cookie tõ PHP Ta cã thÓ thiÕt lËp çc cookie trong PHP b»ng çch sö dông hµm: int setcookie (string name [,string value [,int expire [,string path [,string domain [, int secure]]]]]); Nh÷ng tham ®èi cña hµm t−¬ng øng víi nh÷ng tham ®èi cña Set-Cookie header ë trªn. NÕu ta thiÕt lËp cookie nh− sau: setcookie ("TestCookie", "Test Value"); th× khi ng−êi dïng ®Õn th¨m trang kÕ tiÕp trong site cña ta (hoÆc reload trang hiÖn t¹i) ta sÏ ph¶i truy nhËp vµo biÕn víi tªn lµ "TestCookie" cã chøa gi¸ trÞ lµ "Test Value", ta chØ cã thÓ truy nhËp tíi nã th«ng qua biÕn m¶ng $HTTP_COOKIE_VARS [] cña PHP . Ta cã thÓ xo¸ mét cookie b»ng çch gäi l¹i hµm setcookie() víi tham ®èi nh− sau: tªn cña cookie lµ tªn cña cookie cÇn xo¸ vµ kh«ng cã tr−êng gi¸ trÞ. 4) Sö dông kÕt hîp cookie víi session §èi víi cookie cã mét sè vÊn ®Ò sau ®©y: Mét vµi webrowser kh«ng thÓ truy cËp ®−îc tíi çc cookie (kh«ng hç trî cookie) vµ mét sè ng−êi dïng kh«ng cã çc cookie trªn browser cña hä. §©y lµ lý do ®Ó PHP sö dông c¶ hai çch thøc :cookie vµ URL method. Khi sö dông PHP session, ta sÏ kh«ng ph¶i thiÕt lËp çc cookie, nh÷ng hµm session sÏ l−u gi÷ nh÷ng th«ng tin nµy cho chóng ta. §Ó xem néi dung cña çc cookie ®· ®−îc thiÕt lËp bëi session ta sö dông hµm: session_get_cookie_params(). Hµm nµy sÏ tr¶ vÒ mét m¶ng liªn kÕt mµ çc phÇn tö cña m¶ng chøa çc th«ng tin nh−: lifetime, path, domain,.. . 49

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL §Ó thiÕt lËp çc tham sè cho session cookie ta dïng hµm: void session_set_cookie_params (int lifetime [, string path [, string domain]]) 5) L−u gi÷ sessionID PHP sÏ sö dông çc cookie mÆc ®Þnh cïng víi session. NÕu cã thÓ ®−îc, mét cookie sÏ ®−îc thiÕt lËp chøa SessionID. Mét çch ®Ó sö dông çc SessionID trªn URL ®ã lµ dÞch PHP cïng víi lùa chän –enable-tran-sid. Çch n÷a lµ ta cã thÓ ®a sessionID vµo trong thÎ link. SessionID ®−îc chøa trong h»ng SID. §Ó lµm ®−îc ®iÒu nµy, ta thªm vµo cuèi thÎ link h»ng SID ®Ó dïng nã nh− lµ ph−¬ng thøc GET. VÝ dô: <A HREF = “link.php?<?=SID?>”> H»ng SID lµm viÖc ®−îc nh− trªn chØ khi ta cÊu h×nh PHP cïng víi --enable-track-vars. 6) Thùc thi nh÷ng phiªn lµm viÖc ®¬n gi¶n. Nh÷ng b−íc c¬ b¶n cña viÖc sö dông session: + B¾t ®Çu mét Session + §¨ng ký nh÷ng biÕn Session + Sö dông biÕn Session + Huû bá biÕn Session vµ kÕt thóc Session 6.1 B¾t ®Çu mét Session Çch ®¬n gi¶n nhÊt ®Ó b¾t ®Çu mét Session lµ dïng hµm: Bool Session_start(); Hµm nµy sÏ kiÓm tra xem ®· cã mét Session ID nµo ®· ®−îc t¹o ra hay ch−a. NÕu ch−a th× nã sÏ t¹o ra mét Session ID, cßn nÕu ®· tån t¹i mét Session ID th× thùc chÊt nã chØ lÊy ra nh÷ng biÕn Session ®Ó ta cã thÓ dïng nã. Hµm tr¶ vÒ gi¸ trÞ TRUE nÕu thµnh c«ng ,ng−îc l¹i tr¶ vÒ gi¸ trÞ FALSE. 50

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL Chóng ta còng cã thÓ b¾t ®Çu mét Session b»ng çch cÊu h×nh PHP ®Ó nã tù ®éng b¾t ®Çu khi cã ai ®ã th¨m trang Web cña ta. §iÒu nµy cã thÓ lµm ®−îc nÕu ta chän session. auto_start trong file c:Windowsphp.ini Mét Session còng sÏ ®−îc b¾t ®Çu khi ta ®¨ng ký mét biÕn Session. 6.2 §¨ng ký nh÷ng biÕn Session §Ó cho mét biÕn cã thÓ l−u dÊu th«ng tin tõ mét trang script nµy sang trang script kh¸c, ta cÇn ph¶i ®¨ng ký nã b»ng çch gäi hµm: bool session_register(mixed VarName [,mixed...]); ViÖc ®¨ng ký nµy sÏ l−u tr÷ tªn biÕn vµ ghi gi¸ trÞ cña biÕn cho ®Õn khi phiªn giao dÞch kÕt thóc hoÆc khi ta huû bá (deregister) viÖc ®¨ng ký biÕn ®ã. VÝ dô: §Ó ®¨ng ký biÕn $Var_name ta viÕt nh− sau: $Var_name= 5; session_register(“Var_name”);// kh«ng nªn sö dông ký tù $ trong ®¨ng ký mét biÕn 6.3 Sö dông biÕn Session §Ó ®a mét biÕn Session vµo trong ph¹m vi mµ nã cã thÓ ®−îc sö dông, ta cÇn ph¶i khëi t¹o mét Session b»ng mét trong nh÷ng çch ®· nªu trªn. Sau ®ã, ta cã thÓ truy cËp ®−îc nh÷ng biÕn nµy. NÕu ®· ®¨ng ký biÕn nµy lµ toµn côc b»ng çch sö dông hµm register_global(), th× ta cã thÓ truy nhËp biÕn b×nh th−êng th«ng qua tªn biÕn, vÝ dô : $Var_name ; NÕu kh«ng khai b¸o biÕn lµ toµn côc th× ta ph¶i truy nhËp nh÷ng biÕn Session th«ng qua m¶ng liªn kÕt $HTTP_SESSION_VARS(“Var_name”); §Ó kiÓm tra xem mét biÕn ®· ®−îc ®¨ng ký lµ biÕn Session hay ch−a ta dïng hµm: bool session_is_registered (string name); Hµm nµy tr¶ vÒ gi¸ trÞ TRUE nÕu biÕn ®· ®−îc ®¨ng ký, ng−îc l¹i tr¶ vÒ gi¸ trÞ FALSE. Ta còng cã thÓ kiÓm tra mét biÕn cã lµ biÕn Session b»ng çch kiÓm tra m¶ng liªn kÕt $HTTP_SESSION_VARS() vÒ sù tån t¹i cña biÕn. 51

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL 6.4 Huû bá biÕn Session vµ kÕt thóc Session Khi muèn kÕt thóc mét biÕn Session, ta cã thÓ huû bá ®¨ng ký cña biÕn ®ã b»ng hµm : bool session_unregister (string name) ; Trong ®ã: name lµ tªn biÕn ta muèn huû ®¨ng ký (tªn nµy kh«ng cÇn cã ký tù $) Hµm tr¶ vÒ gi¸ trÞ TRUE nÕu thµnh c«ng ,ng−îc l¹i tr¶ vÒ gi¸ trÞ FALSE. Hµm nµy chØ cã thÓ huû ®¨ng ký cña mét biÕn Session t¹i mét thêi ®iÓm. §Ó huû tÊt c¶ c¸c biÕn Session hiÖn t¹i, ta dïng hµm: void session _unset ( ) ; §Ó kÕt thóc mét Session ta dïng hµm:s bool session_destroy () ; Hµm nµy sÏ xo¸ ®i SessionID vµ hñy tÊt c¶ nh÷ng d÷ liÖu liªn quan ®Õn Session nµy. Hµm tr¶ vÒ gi¸ trÞ TRUE nÕu thµnh c«ng, ng−îc l¹i tr¶ vÒ gi¸ trÞ FALSE. Ta nªn hñy tÊt c¶ c¸c biÕn Session tr−íc khi kÕt thóc mét Session. 52

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL Ch−¬ng III : Ph−¬ng ph¸p Fast Template trong PHP I. Çc kÜ thuËt mÉu phæ biÕn Çc mÉu cã thÓ ®−îc dïng nÕu nh− b¹n ®ang thùc hiÖn mét site th−êng xuyªn sö dông l¹i çc thµnh phÇn .Trong ph¹m vi cña PHP ,çc mÉu ë ®©y ý nãi ®Õn HTML. Kh«ng dïng çc mÉu ,mét web site phøc t¹p sÏ cã cÊu tróc rÊt nÆng. §Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò trªn ,nhiÒu kÜ thuËt mÉu ®· tån t¹i, nhóng cã thÓ h÷u Ých trong mét sè tr−êng hîp. Chóng ta giíi thiÖu qua mét sè kÜ thuËt ®−îc sö dông th−êng xuyªn . HTML Code/ structure Advantages Name HTML Disadvantages Useful for Defined mixed in PHP Leadsto unreadable Embedded Fastand scrips, noreuse of Quick and Yes Yes PHP easy existing code,hardto Smallscripts maintain Fast and Separating easy, Leadsto unreadable Web sites common Yes No scripts, often hard with LOC < parts Reuseof to maintain 1000 certain pasts Abstracts HTML completely Web sites FastTemplate No No from Complex with LOC > coding, easy 1000 to adapt to new needs 53

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL ViÖc sö dông çc mÉu trong çc tr×nh øng dông 1. Embedded PHP Chóng ta cã thÓ nhóng çc c©u lÖnh PHP vµo trong HTML. Mét vÝ dô ®iÓn h×nh cña çch thøc trªn : <HTML> <HEAD> <TITLE>powers</TITLE> </HEAD> <BODY BGCOLOR=”black” TEXT=”white”> <H1>powers</H1> <TABLE> <TR> <TH>i</TH> <TH>iî</TH> </TR> <?php for ($i= 0 ; $i< 10 ; $i++) { echo “<TR><TD>$i</TD><TD>”.pow($i,$i).”</TD></TR>n”; } ?> </TABLE> </BODY> </ HTML > Ph−¬ng ph¸p nµy ®−îc dïng kh¸ phæ biÕn víi nh÷ng ng−êi b¾t ®Çu häc lËp tr×nh PHP. Tíi mét lóc nµo ®ã ,nh÷ng ng−êi míi lËp tr×nh b»ng ph−¬ng ph¸p nhóng tiÕn tíi sù thµnh th¹o ë çc møc cao h¬n, nh−ng thËt ®¸ng tiÕc, çch lËp tr×nh nµy l¹i ng¨n c¶n ®iÒu ®ã . 2. Separating common parts 54

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL MÆc dï kÜ thuËt nµy cã sö dông l¹i çc m· code/HTML vµ viÖc thay ®æi còng dÔ dµng h¬n ,nh−ng nã vÉn thõa h−ëng hÇu hÕt çc nh−îc ®iÓm cña ph−¬ng ph¸p PHP nhóng . Çch lµm th«ng th−êng lµ b¾t ®Çu víi çc HTML header vµ footer, chóng ®−îc viÕt thµnh çc hµm. Çc hµm nµy cã thÓ ®−îc gäi khi cÇn ®Õn chóng vµ do ®ã linh ho¹t h¬n khi sö dông. Sù thay ®æi çc hµm sÏ ®−îc ph¶n ¸nh trong tÊt c¶ çc tr−êng hîp. Ta t¸ch vÝ dô PHP nhóng ë trªn ra hai file . TÖp prepend.inc chøa hai hµm :hiÓn thÞ mét HTML header vµ mét HTML footer . <?php //prepend.inc function CommonHeader($title) { ?> <HTML> <HEAD> <TITLE><?php echo $title ?></TITLE> </HEAD> <BODY BGCOLOR=”black” TEXT=”white”> <H1><?php echo $title ?></H1> <?php } function CommonFooter() { ?> </TABLE> </BODY> </HTML> <?php } ?> TÖp main.php sö dông tÖp prepend.inc 55

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL <?php include “prepend.inc”; ?> <?php CommonHeader( “power” ); ?> <TABLE> <TR> <TH>i</TH> <TH>iî</TH> </TR> <?php for ($i= 0 ; $i< 10 ; $i++) { echo “<TR><TD>$i</TD><TD>”.pow($i,$i).” </TD></TR>n”; } ?> </TABLE> <?php CommonFooter(); ?> 3. FastTemplate Trong phÇn nµy chóng ta cïng t×m hiÓu vÒ ph−¬ng ph¸p thiÕt kÕ Web trong PHP lµ FastTemplate. §©y lµ ph−¬ng ph¸p hay, nã ®−îc g¾n kÌm víi çc gãi øng dông cña PHP, nã ®−îc x©y dùng trong tÖp tin cã tªn class. FastTemplate.php . Môc ®Ých cña ph−¬ng ph¸p nµy lµ gióp cho ch−¬ng tr×nh viÕt b»ng PHP cã nhiÒu giao diÖn kh¸c nhau trªn cïng mét c¬ së m·, vµ lµm gi¶m khèi l−îng c«ng viÖc do ch−¬ng tr×nh ®−îc t¸ch ra lµm hai phÇn : phÇn viÕt çc ®o¹n m· (code) vµ phÇn thiÕt kÕ giao diÖn cho ch−¬ng tr×nh. PhÇn viÕt çc ®o¹n m· sÏ tÝnh to¸n d÷ liÖu vµ thÓ hiÖn trªn çc trang HTML th«ng qua çc biÕn FastTemplate. PhÇn giao diÖn sÏ thiÕt kÕ giao diÖn cho ch−¬ng tr×nh b»ng ng«n ng÷ HTML. Trong phÇn nµy chóng ta cã thÓ lång vµo trang HTML çc ng«n ng÷ nh− Java Applet, JavaScript, ... cho trang web thªm sinh ®éng. ViÖc thªm vµo trang HTML nh÷ng ®o¹n m· nµy kh«ng lµm ¶nh h−ëng tíi phÇn ®o¹n m· PHP. Khi ®ã, ë vÞ trÝ nµo trªn trang web cÇn thÓ hiÖn çc kÕt qu¶ tÝnh to¸n tõ ®o¹n m· th× sÏ sö dông çc biÕn FastTemplate ®Ó thÓ hiÖn. 56

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL II. Ph−¬ng ph¸p FastTemplate 1. BiÕn FastTemplate BiÕn FastTemplate lµ g× ? Çc biÕn FastTemplate cã cÊu tróc nh− sau : {TEN_BIEN_FASTTEMPLATE} BiÕn ®−îc ®Æt trong dÊu ®ãng më ngoÆc nhän, tªn biÕn ë gi÷a, tªn cã thÓ lµ ch÷ hoa hoÆc ch÷ th−êng. Tuy nhiªn trong phÇn ®o¹n m· PHP b¹n còng ph¶i viÕt gièng nh− vËy. 2. VÞ trÝ ®Æt biÕn FastTemplate Çc biÕn FastTemplatse cã thÓ ®Æt bÊt kú ®©u trong trang HTML. Nã cã thÓ lµ biÕn thÓ hiÖn th«ng tin trªn çc trang HTML khi ®−îc browser hiÓn thÞ hoÆc çc biÕn sÏ thªm vµo çc ®o¹n m· HTML . VÝ dô : ta ®Æt tªn tÖp lµ : vidu_template.tpl <HTML> <HEAD> <TITLE>{TITLE}</TITLE> </HEAD> <BODY> {CONTENT} </BODY> </HTML> Trong vÝ dô trªn cã hai biÕn FastTemplate lµ {TITLE} vµ {CONTENT}. BiÕn {CONTENT} sÏ thÓ hiÖn th«ng tin trªn trang web khi ®−îc hiÓn thÞ, biÕn {TITLE} ®−îc thªm vµo nh− mét thµnh phÇn cña m· HTML . 3. Mét vÝ dô minh häa Theo vÝ dô trªn chóng ta ®· cã tÖp “vidu_template.tpl”, b©y giê chóng ta ®i x©y dùng ®o¹n script sau : 57

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL <?php include “class.FastTemplate.php”; # khai b¸o mét ®èi t−îng thuéc líp FastTemplate $tpl = new FastTemplate(“.”); # §Þnh nghÜa mét b¶n ®å çc tÖp FastTemplate $tpl->set_filenames(array(“body” => “vidu_template.tpl ”)); # G¸n çc gi¸ trÞ cho biÕn FastTemplate $tpl->assign_vars(array( “TITLE” => “Vi du”, “CONTENT” => “Néi dung cña trang web” )); # Cho hiÖn trang web nµy $tpl->pparse(“body”); ?> 4. Bèn b−íc cho mét trang web . Trong mét script cÇn thùc hiÖn bèn bíc theo thø tù sau : B−íc 1 : Khai b¸o mét ®èi t−îng thuéc líp FastTemplate B−íc 2 : G¸n çc tÖp chøa m· HTML (tÖp nµy cã phÇn më réng kh«ng nhÊt thiÕt lµ *.htm) cho çc phÇn tö cña m¶ng ®−îc ®Þnh nghÜa bëi ph−¬ng thøc set_filenames() ( b−íc nµy ®−îc gäi lµ “®Þnh nghÜa mét b¶n ®å çc tÖp FastTemplate” ) . B−íc 3 : G¸n gi¸ trÞ cho çc biÕn FastTemplate trong çc tÖp . B−íc 4 : Cho hiÖn trang web b»ng ph−¬ng thøc pparse(“tªn_trang_web”) Chó ý : + B−íc 2: Trong “®Þnh nghÜa mét b¶n ®å çc tÖp FastTemplate” cã thÓ nhiÒu tÖp ®−îc g¸n . + B−íc 4: Mçi lÇn gäi ph−¬ng thøc pparse(); chØ ®−îc mét tÖp FastTemplate. 58

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL + C¸c b−íc 1,2,3,4 cã thÓ lÆp l¹i nhiÒu lÇn . + Thø tù gäi ph−¬ng thøc pparse(); lµ rÊt quan träng v× nã ¶nh h−ëng ®Õn c¸ch thÓ hiÖn cña trang web. 5. Khèi FastTemplate Th«ng tin trªn trang web cã thÓ ®−îc thÓ hiÖn d−íi d¹ng b¶ng, víi sè hµng kh«ng x¸c ®Þnh do ®ã FastTemplate cã hç trî “khèi FastTemplate”. Khèi FastTemplate sÏ lÆp ®i lÆp l¹i mét ®o¹n HTML nµo ®ã khi ®−îc ®¸nh dÊu khèi. XÐt vÝ dô sau : H·y thùc hiÖn phÐp tÝnh 2a víi a = 1, ..., n. KÕt qu¶ ®−îc thÓ hiÖn bëi mét b¶ng gåm hai cét, cét gi¸ trÞ cña a vµ cét kÕt qu¶ cña phÐp tÝnh 2a. Chóng ta t¹o tÖp “tinh_2_mu.htm” <html> <head> <title>Tinh 2 mu a</title> </head> <body> <table border="1" width="100%"> <tr> <td width="50%"> <p align="center">Gia tri a</td> <td width="50%"> <p align="center">Tinh 2ª</td> </tr>  <tr> <td width="50%"> <p align="center">{block.GIATRI}</td> <td width="50%"> <p align="center">{block.KETQUA}</td> 59

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL </tr>  </table> </body> </html> Ta thÊy tÖp nµy t¹o mét b¶ng hai hµng hai cét, hµng trªn lµ tiªu ®Ò cña c¸c cét, hµng d−íi cét thø nhÊt lµ gi¸ trÞ cña a vµ cét thø hai lµ kÕt qu¶ cña phÐp tÝnh 2a. Hµng d−íi ®−îc b¾t ®Çu bëi kho¸  vµ kÕt thóc bëi kho¸ . Hai kho¸ nµy cho biÕt phÇn bªn trong sÏ bÞ lÆp (block ë ®©y lµ tªn kho¸), c¸c biÕn FastTemplate bªn trong cã d¹ng {tenkhoa.TEN_BEN}. §o¹n PHP Script sÏ nh− sau : <?php include "class.FastTemplate.php"; $tpl = new FastTemplate("."); $tpl->set_filenames(array( 'tinh_2_mu_a' => 'tinh_2_mu.htm' )); $n = 10; for ($i = 1 ; $i <= $n ; $i++) $tpl->assign_block_vars("block",array( 'GIATRI' => $i, 'KETQUA' => pow(2, $i) )); $tpl->pparse("tinh_2_mu_a"); ?> KÕt qu¶ khi ch¹y ch−¬ng tr×nh nh− h×nh vÏ. 60

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL PhÇn II : HÖ C¥ Së D÷ LIÖU MYSQL Ch−¬ng I. Giíi thiÖu Ng«n ng÷ MySQL I. Giíi thiÖu chung MySQL rÊt phøc t¹p, nh−ng giao diÖn SQL trùc gi¸c vµ dÓ häc. Trong ch−¬ng nµy chóng ta m« t¶ kh¸i qu¸t vÒ çc lÖnh, çc kiÓu d÷ liÖu vµ çc hµm mµ chóng ta cÇn biÕn ®Ó sö dông Mysql mét çch cã hiÖu qu¶ vµ cã hiÖu suÊt cao. Ch−¬ng nµy cung cÊp tÊt c¶ çc hµm tham kh¶o trong Mysql. §Ó sö dông ch−¬ng nµy cã hiÖu qu¶ b¹n cã thÓ t×m ®Õn hµng lo¹t çc b¶ng ®· ®−îc liÖt kª. Çc −u ®iÓm cña MySQL: • MySQL lµ mét hÖ qu¶n trÞ nhá, b¶o mËt, vµ rÊt dÔ sö dông, th−êng ®−îc sö dông cho çc øng dông nhá vµ trung b×nh. Nã ®−îc sö dông cho çc øng dông client / server víi m¸y chñ m¹nh nh− UNIX, Windows NT vµ Windows 95/98, vµ ®Æc biÖt trªn m¸y chñ UNIX . • MySQL hç trî çc ®iÓm vµo lµ ANSI SQL92 vµ ODBC møc 0-2 SQL chuÈn. • MySQL hç trî nhiÒu ng«n ng÷ cho viÖc th«ng b¸o lçi nh− : Czec, Dutc, English, Estonian, French, German, Hungarian, Italian, Norwegian Nynorsk, Polish, Portuguese, Spanish and Swedish. Ng«n ng÷ ®−îc hç trî mÆc ®Þnh cho d÷ liÖu lµ ISO-8859-1 (Latin1), muèn thay ®æi ph¶i söa trong m· nguån . • Ng«n ng÷ lËp tr×nh sö dông viÕt çc hµm API ®Ó th©m nhËp c¬ së d÷ liÖu MySQL cã thÓ lµ C, Perl, PHP.. . • Çc b¶ng (table) trong c¬ së d÷ liÖu MySQL cã kÝch th−íc rÊt lín vµ ®−îc l−u ë th− môc Datas. KÝch th−íc lín nhÊt cña mét b¶ng tèi thiÓu lµ 4GB vµ nã cßn phô thuéc vµ kÝch th−íc lín nhÊt cña mét file do hÖ ®iÒu hµnh quy ®Þnh . 61

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL • C¬ së d÷ liÖu MySQL rÊt dÔ qu¶n lý vµ cã tèc ®é xö lý cao h¬n tíi ba bèn lÇn so víi çc hÖ qu¶n trÞ c¬ së d÷ liÖu kh¸c. • MySQL lµ mét hÖ qu¶n trÞ c¬ së d÷ liÖu m« h×nh quan hÖ, nã cã m· nguån më. Nã ®−îc cung cÊp miÔn phÝ trªn çc m¸y chñ UNIX, OS/2 vµ c¶ trªn Windows. Bªn c¹nh çc −u ®iÓm trªn MySQL còng cã mét vµi nh−îc ®iÓm : • MySQl kh«ng cho phÐp thùc hiÖn çc c©u lÖnh SQL select truy vÊn con. VÝ dô : SELECT deptno, ename, sal FROM emp x WHERE sal > (SELECT AVG(sal) FROM emp WHERE x.deptno = deptno) ORDER BY deptno • MySQL kh«ng hç trî Stored Procedures, Triggers, Transactions, Foreign Keys, vµ Views nh− çc hÖ qu¶n trÞ c¬ së d÷ liÖu kh¸c . II .CÊu tróc ng«n ng÷ 1. §−a ra mét x©u vµ mét sè nh− thÕ nµo Môc nµy m« t¶ nh÷ng çch kh¸c nhau ®Ó ®−a ra x©u vµ sè trong Mysql. môc nµy còng bao gåm nhiÒu s¾c th¸i vµ ``gotchas'' ®iÒu mµ b¹n cã thÓ gÆp khi ®i s©u vµo çc kiÓu c¬ b¶n trong Mysql. 2. X©u X©u lµ mét d·y kÝ tù, ®−îc ®Æt trong dÊu nh¸y ®¬n ‘ ’ hoÆc dÊu nh¸y kÐp “ ” (nÕu ch¹y trong ph−¬ng thøc ANSI th× x©u chØ ®−îc ®Æt trong dÊu nh¸y ®¬n) VÝ dô: ‘trêi n¾ng’. “chµo buæi s¸ng”. Trong mét x©u, cã sù kÕt hîp cña çc kÝ tù t¹o nªn çc kÝ tù ®Æc biÖt. Mçi kÝ tù ®Æc biÖt nµy b¾t ®Çu b»ng dÊu chÐo ng−îc ( ) ®−îc xem nh− kÝ tù escape . Mysql nhËn biÕt çc kÝ tù ®Æc biÖt sau: 0 : kÝ tù 0 trong m· ASCII. ’ : KÝ tù nh¸y ®¬n ‘. 62

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL ” : KÝ tù nh¸y kÐp “. b : KÝ tù Backspace. n : KÝ tù xuèng dßng míi. r : KÝ tù vÒ ®Çu dßng . t : NhÈy « (tab). z : KÝ tù 26 trong m· ASCII. KÝ tù nµy cã thÓ ®−îc m· ho¸ ®Ó ®øng ë cuèi file trong Windows. : KÝ tù chÐo ng−îc . % : KÝ tù % . _ : KÝ tù g¹ch d−íi _ . chó ý : nÕu nh− sö dông kÝ tù ‘%’ hoÆc kÝ tù g¹ch d−íi ‘ _’ trong mét sè tr−êng hîp cã thÓ tr¶ vÒ % vµ _ chø kh«ng ph¶i lµ % vµ _ . * cã mét sè c¸ch ®Ó x©u gåm c¶ dÊu nh¸y : - ®Ó mét dÊu nh¸y ®¬n ( ‘ ) n»m trong mét x©u ®−îc ®¸nh dÊu bëi dÊu nh¸y ®¬n th× ph¶i viÕt lµ: ‘ ‘ ’ ’ . - ®Ó mét dÊu nh¸y kÐp ( “ ) n»m trong mét x©u ®−îc ®¸nh dÊu bëi dÊu nh¸y ®¬n th× ph¶i viÕt lµ: ‘ “ ” ’ . - cã thÓ ®Æt kÝ tù (‘’) tr−íc kÝ tù ®¸nh dÊu . - mét dÊu nh¸y ®¬n trong cÆp dÊu nh¸y kÐp ®−a ra x©u chøa dÊu nh¸y ®¬n, mét dÊu nh¸y kÐp trong cÆp dÊu nh¸y ®¬n ®−a ra x©u chøa dÊu nh¸y kÐp. - VÝ dô : mysql> SELECT 'hello', '"hello"', '""hello""', 'hel''lo',''hello'; ------------------------------------------ | hello | "hello" | ""hello"" | hel'lo | 'hello | ------------------------------------------- mysql> SELECT "hello", "'hello'", "''hello''", "hel""lo", ""hello"; ------------------------------------------- | hello | 'hello' | ''hello'' | hel"lo | "hello | ------------------------------------------- mysql> SELECT "ThisnIsnFournlines"; -------------------- | This Is Four lines | -------------------- 63

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL nÕu b¹n muèn chÌn d÷ liÖu nhÞ ph©n vµo trong cét BLOB. Nh÷ng kÝ tù sau ph¶i ®−îc thÓ hiÖn d−íi d¹ng nh÷ng kÝ tù ®Æc biÖt : - NUL : ASCII 0. ph¶i ®−îc thÓ hiÖn ‘ 0 ’ . - : ASCII 92. dÊu g¹ch ng−îc ph¶i ®−îc thÓ hiÖn ‘ ’ . - ’ :ASCII 39. dÊu nh¸y ®¬n ph¶i ®ù¬c thÓ hiÖn ‘ ’ ’ . - ” : ASCII 34. dÊu nh¸y kÐp ph¶i ®−îc thÓ hiÖn ‘ ” ’. - nÕu biÕt m· C, cã thÓ sö dông hµm CAPI lµ Mysql-escape-string() ®Ó ESC kÝ tù b»ng c©u lÖnh INSERT. - Nªn sö dông hµm ESC ®èi víi nh÷ng x©u chøa kÝ tù ®Æc biÖt ®−îc liÖt kª ë trªn. 3. Sè (Numbers) S« bao gåm sè nguyªn vµ sè thùc . Sè nguyªn ®−îc biÓu diÔn b»ng mét d·y sè. Cßn sè thùc sö dông dÊu chÊm ®Ó ph©n c¸ch phÇn thËp ph©n . DÊu g¹ch d−íi ®ù¬c ®Æt tr−íc sè ®Ó chØ sè ©m. VÝ dô: 1221 0 32 VÝ dô cho sè thùc: 94.42 32032.6809e10 48.00 chó ý : sè nguyªn ®−îc sö dông trong ng÷ c¶nh sè thùc ®−îc chuyÓn thµnh sè thùc cã gi¸ trÞ ngang b»ng vÝ dô : float 0 0.0 float 56 -> 56.0 Nh÷ng gi¸ trÞ hÖ Hexa (hÖ 16) Mysql hç trî c¸c gi¸ trÞ hÖ Hexa. Trong ng÷ c¶nh sè th× chóng gièng nh− mét sè nguyªn. Trong ng÷ c¶nh x©u th× chóng gièng nh− mét x©u nhÞ ph©n mµ mçi cÆp sè nguyªn Hexa ®−îc chuyÓn thµnh mét kÝ tù . VÝ dô: mysql> SELECT x'FF' -> 255 mysql> SELECT 0xa0; -> 10 mysql> select 0x5061756c; -> Paul 64

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL ë vÝ dô trªn khi viÕt mét sè d−íi d¹ng Hexa b¹n ph¶i ®iÒn vµo vµo tr−íc sè ®ã chuçi ‘x’ hoÆc ‘0x’. Có ph¸p x ‘x©u Hexa’ dùa trªn ANSISQL, vµ có ph¸p 0x dùa trªn ODBC. X©u hÖ Hexa th−êng sö dông ODBC ®Ó ®−a gi¸ trÞ cho cét BLOB Cã thÓ chuyÓn mét x©u hoÆc sè thµnh hÖ Hexa b»ng hµm HEX(). 4. Gi¸ trÞ NULL Gi¸ trÞ NULL cã nghÜa lµ “kh«ng cã d÷ liÖu”(“no data”) kh¸c víi gi¸ trÞ 0 ®èi víi kiÓu sè vµ x©u rçng ®èi víi kiÓu x©u . Trong khu«n d¹ng xuÊt hoÆc nhËp File d÷ liÖu NULL cã thÓ ®−îc thÓ hiÖn b»ng ‘N’ (nh− LOAD DATA INFILE, SELECT...INTO OUTFILE). 5. Tªn cña C¬ së d÷ liÖu, b¶ng, chØ sè cét vµ bÝ danh Tªn cña c¬ së d÷ liÖu, b¶ng, chØ sè cét vµ bÝ danh tÊt c¶ ®Òu tu©n theo mét qui luËt chung trong Mysql. Nh−ng chó ý r»ng qui luËt nµy ®· ®−îc thay ®æi b¾t ®Çu víi Mysql Version 3.23.6 khi chóng ta d−a vµo lêi chó thÝch cho viÖc nhËn biÕt c¬ së d÷ liÖu, b¶ng vµ tªn cét víi dÊu ‘ ‘ ’ ’ .’ ” ’sÏ lµm viÖc nhËn ra lêi chó thÝch nÕu b¹n ch¹y trong chÕ ®é ANSI . §Þnh danh §é dµi Çc kÝ tù cho phÐp (Identifier) Database 64 TÊt c¶ çc kÝ tù cho phÐp trong th− môc (c¬ së d÷liÖu) ngo¹i trõ ‘/’ vµ ‘.’ Table 64 TÊt c¶ çc kÝ tù cho phÐp víi tªn File ngo¹i (B¶ng) trõ ‘/’ vµ ‘.’ Column 64 Cho phÐp tÊt c¶ çc kÝ tù (Cét) Alias 256 Cho phÐp tÊt c¶ çc kÝ tù (BÝdanh) Chó ý: ë b¶ng trªn ®Þnh danh kh«ng thÓ cã kÝ tù ®¸nh dÊu, ASCII(0) hoÆc ASCII(255) . NÕu ®Þnh danh lµ mét tõ bÞ h¹n chÕ hoÆc trong ®ã cã chøa çc kÝ tù ®Æc biÖt th× b¹n ph¶i sö dông dÊu nh¸y ®¬n ®Ó chó thÝch khi sö dông chóng . VÝ dô: SELECT * from `select` where `select`.id > 100; Trong phiªn b¶n tr−íc cña Mysql, luËt ®Æt tªn nh− sau : 65

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL - Mét tªn gåm çc kÝ tù trong b¶ng m·, còng cho phÐp kÝ tù g¹ch d−íi ‘_’ vµ ‘$’. - Tªn cã thÓ b¾t ®Çu bëi tÊt c¶ çc kÝ tù hîp ph¸p, trong thùc tÕ tªn cã thÓ b¾t ®Çu b»ng mét sè (®iÒu nµy kh¸c nhiÒu víi hÖ c¬ së d÷ liÖu )tuy nhiªn tªn kh«ng chØ gåm mét sè . - Kh«ng ®−îc sö dông kÝ tù ‘.’ Trong tªn bëi v× kÝ tù ®ã ®−îc sö dông ®Ó më réng khu«n d¹ng ®Ó truy nhËp ®Õn cét (xem ë b¶ng d−íi ®©y). Chóng ta kh«ng nªn dïng nh÷ng tªn nh− 1e bëi v× mét biÓu thøc nh− 1e1th× rÊt m¬ hå, nã cã thÓ ®−îc biªn dÞch lµ mét biÓu thøc 1e1 hoÆc lµ sè 1e1. Trong Mysql ta cã thÓ liªn hÖ tíi mét cét b»ng viÖc sö dông nh÷ng çch sau: Cét tham chiÕu ý nghÜa Col_name Cét col_name tõ b¶ng sö dông trong c©u truy vÊn chøa cét víi tªn nµy. Tbl_name.col_name Cét col_name tõ b¶ng tbl_name cña c¬ së d÷ liÖu hiÖn thêi . Db_name.tbl_name. Cét col_name tõ b¶ng tbl_name cña c¬ së d÷ liÖu col_name Db_name. ‘column_name’ Mét cét cã chøa kÝ tù ®Æc biÖt hoÆc tõ kho¸ B¹n cÇn ph¶i chØ râ tbl_name hoÆc db_name.tbl_name ®èi víi nh÷ng cét cã cïng tªn trong nhiÒu b¶ng cña c¬ së d÷ liÖu, hoÆc b¶ng cã cïng tªn trong çc c¬ së d÷ liÖu kh¸c nhau ®Ó tr¸nh sù nhËp nh»ng . VÝ dô : gi¶ sö mçi b¶ng T1 ,T2 chø mét cét C b¹n cã thÓ lÊy C trong mét lÖnh SELECT sö dông c¶ T1 vµ T2. Trong tr−êng hîp nµy C nhËp nh»ng bëi v× nã kh«ng duy nhÊt gi÷a çc b¶ng ®−îc sö dông trong c©u lÖnh. B¹n ph¶i chØ ra tªn b¶ng b»ng çch viÕt T1.C hoÆc T2.C. t−¬ng tù nÕu b¹n lÊy tõ mét b¶ng T trong c¬ së d÷ liÖu DB1 vµ tõ b¶ng T trong c¬ së d÷ liÖu DB2, b¹n ph¶i tham chiÕu ®Õn cét trong nh÷ng b¶ng ®ã nh− sau : DB1.T.col_name vµ DB2.T.col_name. Có ph¸p .Tbl_name cã nghÜa lµ b¶ng Tbl_name n»m trong c¬ së d÷ liÖu hiÖn thêi .có ph¸p nµy ®−îc chÊp nhËn cho t−¬ng thÝch ODBC bëi v× mét sè ch−¬ng tr×nh ODBC thªm vµo ®Çu tªn b¶ng mét dÊu chÊm ‘.’ 6. Ph©n biÖt ch÷ hoa vµ ch÷ th−êng ®èi víi tªn trong Mysql : 66

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL Trong Mysql tªn c¬ së d÷ liÖu, b¶ng trong Windows th× kh«ng ph©n biÖt ch÷ hoa vµ ch÷ th−êng, cßn trong Unix th× cã ph©n biÖt ch÷ hoa vµ ch÷ th−êng . Chó ý : mÆc dï trong windows kh«ng ph©n biÖt ch÷ hoa vµ ch÷ th−êng, b¹n còng kh«ng nªn dïng tªn c¬ së d÷ liÖu, b¶ng víi çc tr−êng hîp kh¸c nhau trong cïng mét c©u truy vÊn . VÝ dô : mysql> SELECT * FROM my_table WHERE MY_TABLE.col=1; c©u lÖnh trªn sÏ kh«ng thùc hiÖn ®−îc . Tªn cét kh«ng ph©n biÖt ch÷ hoa vµ ch÷ th−êng trong tÊt c¶ çc tr−êng hîp . BÝ danh trªn b¶ng ph©n biÖt ch÷ hoa vµ ch÷ th−êng VÝ dô: mysql> SELECT col_name FROM tbl_name AS a WHERE a.col_name = 1 OR A.col_name = 2; C©u lÖnh trªn sÏ kh«ng thùc hiÖn ®−îc v× bÝ danh ph©n biÖt ‘a’ vµ ‘A’ BÝ danh trªn cét sÏ kh«ng ph©n biÖt ch÷ hoa vµ ch÷ th−êng. NÕu b¹n muèn truy vÊn thùc hiÖn ®−îc trªn b¶ng th× chÊp nhËn mét qui −íc lu«n lu«n t¹o ra tªn c¬ së d÷ liÖu vµ tªn b¶ng sö dông ch÷ th−êng. Mét çch tr¸nh vÊn ®Ò nµy lµ sÏ b¾t ®Çu mysql víi -0 lower_case_table_names = 1, Theo mÆc ®Þnh tïy chän nµy lµ 1 trªn Windows vµ 0 trªn Unix. NÕu lower_case_table_names lµ 1 MySQL sÏ chuyÓn ®æi tÊt c¶ çc tªn b¶ng vÒ ch÷ th−êng ,Chó ý r»ng nÕu b¹n thay ®æi tïy chän nµy, b¹n cÇn tr−íc hÕt chuyÓn ®æi nh÷ng tªn b¶ng cò cña b¹n vÒ ch÷ th−êng tr−íc khi b¾t ®Çu mysql. 7. BiÕn ng−êi sö dông Mysql hæ trî çc biÕn riªng cïng víi có ph¸p @variable name. Tªn biÕn bao gåm kÝ tù anpha t− tËp çc kÝ tù vµ thªm vao kÝ tù ‘_’, ’$’, vµ ‘.’ BiÕn kh«ng ph¶i khëi t¹o, NULL kh«ng xuÊt hiÖn trong biÕn, biÕn cã thÓ chøa sè nguyªn thùc hoÆc gi¸ trÞ x©u. TÊt c¶ çc biÕn sÏ tù gi¶i phãng vïng nhí khi chóng tho¸t ra. B¹n cã thÓ g¸n biÓu thøc vµo biÕn theo có ph¸p : @variable:=expr VÝ dô: select @t1:=(@t2:=1)@t3:=4,@t1,@t2,@t3; ------------------------------------------------ | @t1:=(@t2:=1)@t3:=4 | @t1 | @t2 | @t3 | ----------------------------------------------- | 5| 5| 1| 4| ------------------------------------------------ chóng ta ph¶i sö dông có ph¸p:= ®Ó g¸n biÕn, bëi v× dÊu b»ng (= ) ®−îc sö dông ®Ó so s¸nh . 67

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL biÕn cã thÓ ®−îc sö dông trong mét biÓu thøc l−u ý r»ng ®iÒu nµy kh«ng ®−îc sö dông trong ng÷ c¶nh mét sè ®−îc yªu cÇu râ rµng nh− trong mÖnh ®Ò LIMIT cña lÖnh select hoÆc mÖnh ®Ò IGNORE number LINES cña lÖnh LOAD DATA . chó ý : trong lÖnh SELECT mçi biÓu thøc chØ nhËn mét gi¸ trÞ khi nã ®−îc göi cho ng−êi dïng. §iÒu nµy còng ®óng trong mÖnh ®Ò HAVING, GROUP BY, ORDER BY. B¹n kh«ng thÓ tham chiÕu tíi mét biÓu thøc gåm tËp hîp çc biÕn trong SELECT. VÝ dô: SELECT (@aa:=id) AS a, (@aa3) AS b FROM table_name HAVING b=5; C©u lÖnh trªn kh«ng thùc hiÖn ®−îcbëi v× @aa sÏ kh«ng chøa gi¸ trÞ ë hµng hiÖn t¹i trõ phi gÝ trÞ cña id thay cho cét ®· ®−îc chÊp nh¹n tr−íc . 8. Çc dßng chó thÝch Mysql cho phÐp chÌn çc c©u chó thÝch vµo trong kÞch b¶n cña Mysql, khi thùc hiÖn tr×nh th«ng dÞch sÏ bá qua tÊt c¶ çc ®o¹n v¨n b¶n lµ c©u chó thÝch Trong Mysql chó thÝch ®−îc ®Æt sau dÊu : # dßng chó thÝch -- dßng chó thÝch çch viÕt nµy chØ cã t¸c dông trªn mét dßng . dïng cÆp kÝ hiÖu sau : /* ....*/ ®Ó chÌn çc c©u chó thÝch, lo¹i chó thÝch nµy ®−îc gäi lµ chó thÝch khèi . vÝ dô: mysql> select 11; # chó thÝch trªn mét dßng mysql> select 11; -- chó thÝch trªn mét dßng mysql> select 1 /* chó thÝch khèi*/ 1; mysql> select 1 /* chó thÝch trªn nhiÒu dßng chó thÝch khèi */ 1; l−u ý r»ng chó thÝch – yªu cÇu b¹n ph¶i cã Ýt nhÊt mét dÊu çch sau --! MÆc dï vËy cã vµi h¹n chÕ trong çch ghi chó *..* ®ã lµ: - kÝ tù nh¸y ®¬n vµ nh¸y ®«i dïng ®Ó chØ sù b¾t ®Çu cña mét x©u thËm chÝ sö dông bªn trong mét chó thÝch nÕu trong chó thÝch dÊu nh¸y thø nhÊt kh«ng phï hîp víi dÊu nh¸y thø hai th× hÖ ph©n tÝch sÏ kh«ng nhËn ra ®iÓm kÕt thóc cña ghi chó. - dÊu chÊm phÈy ( ; ) ®−îc dïng ®Ó b¸o kÕt thóc cña mét c©u lÖnh Mysql vµ sau dÊu ( ; ) lµ sù b¾t ®Çu cña c©u lÖnh tiÕp theo. 68

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL Ch−¬ng II. Çc thµnh phÇn cña My SQL Trong phÇn nµy chóng ta giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ çc kiÓu d÷ liÖu cña çc tr−êng va çc thuéc tÝnh vÒ kiÓu trong mçi lo¹i d÷ liÖu.Sau ®ã lµ mét sè kiÓu b¶ng trong MySQL vµ cuèi cïng lµ mét sè hµm c¬ b¶n ®−îc cung cÊp bëi MySQL. I. Çc kiÓu d÷ liÖu Trong MySQL cã çc kiÓu d÷ liÖu sau: KiÓu sè KiÓu kÝ tù (char,varchar,Blob,Text,Enum,Set) KiÓu x©u. KiÓu ngµy giê (Datetime,Date,TimeStamp,Time,year) 1. KiÓu sè KiÓu tinyint: Khai b¸o TINYINT[Cm] [UNSGNED] [ZEROFIU].§©y lµ kiÓu sè nguyªn víi gi¸ trÞ rÊt nhá: -NÕu khai b¸o víi tõ kho¸ nusigned th× gi¸ trÞ mµ cét cã kiÓu nµy cã thÓ n»m trong kho¶ng 0 ®Õn 255. -NÕu kh«ng cã tõ khãa nusiged th× gi¸ trÞ trong kho¶ng –128 ®Õn 127 KiÓu Smallint Khai b¸o:Smallint [Cm] [nusiged] [zerofill].§©y lµ kiÓu sè nguyªn cã gi¸ trÞ nhá: -NÕu lµ sè cã dÊu th× gi¸ trÞ n»m trong kho¶ng-32768 ®Õn 32767 -NÕu lµ sè kh«ng dÊu th× gi¸ trÞ trong kho¶ng 0 ®Õn 65536. KiÓu Mediumint Khai b¸o :Mediumint [cm] [nusiged] [zerofill] [(m)] -NÕucã dÊu th× gi¸ trÞ n»m trong kho¶ng –8388608 ®Õn 8388607. -NÕu lµ sè cã dÊu th× gi¸ trÞ n»m trong kho¶ng 0 ®Õn 16777215. KiÓu Int: Khai b¸o:Int:[Cm] [nusiged] [zerofill] -Víi sè cã dÊu gi¸ trÞ trong kho¶ng –2147483648 ®Õn 2147483647 -Víi sè kh«ng dÊu gi¸ trÞ trong kho¶ng 0 ®Õn 429467295 KiÓu Interger Khai b¸o:interger [Cm] [nusiged] [zerofill].T−¬ng tù kiÓu INT. 69

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL KiÓu Bigint Khai b¸o :Bigint [Cm] [nusiged] [zerofill].§©y lµ kiÓu nguyªn mµ gi¸ trÞ lµ rÊt lín. -Víi sè cã dÊu gi¸ trÞ trong kho¶ng –9223372036854775808 ®Õn 9223372036854775807. -Víi sè kh«ng dÊu gi¸ trÞ trong kho¶ng 0 ®Õn 18446744073709551615 Note:tÊt c¶ çc phÐp to¸n sè häc sö dông sè cã dÊu bigint hoÆc double, v× vËy kh«ng sö dông sè kh«ng dÊu ,mµ gi¸ trÞ v−ît qu¸ sè nguyªn lín tøc lµ nÕu nh©n hai sè nguyªn lín th× gi¸ trÞ tr¶ vÒ sÏ v−ît qu¸ sè nguyªn lín cã dÊu. KiÓu float: Khai b¸o:float (precision)[zerofill].§èi víi sè thùc ®é chÝnh x¸c ®¬n th× ®é chÝnh x¸c <24.§èi víi sè thùc ®é chÝnh x¸c kÐp th× ®é chÝnh x¸c <255.Float(x) gièng kiÓu double,float nh−ng cì vµ sè ch÷ sè phÇn thËp ph©n ch−a ®−îc ®Þnh nghÜa Precision:sè ch÷ sè phÇn thËp ph©n mµ float cã thÓ nhËn.Float [Cm,d] [zerofill]:®©y lµ sè thùc víi ®é chÝnh x¸c kÐp víi m hiÓn thÞ ®é réng,d lµ sè çc ch÷ sè phÇn thËp ph©n. NÕu dïng float kh«ng cã ®èi hoÆc ®èi <=24,th× t−¬ng øng dïng sè thùc cã ®é chÝnh x¸c ®¬n. Double [(Cm,d)] [zerofill]:sè thùc víi ®é chÝnh x¸c kÐp víi m lµ ®é réng, d lµ sè ch÷ sè phÇn thËp ph©n.Nõu dïng double kh«ng ®èi hoÆcdïng float(x) víi 25<=x<=53 thay cho mét sè thùc ®é chÝnh x¸c kÐp. Double precision [(Cm,d)][zerofill] Real [(Cm,d)][zerofill] .t−¬ng tù nh− sè double. Decimal [(Cm,d)][zerofill] ®−îc coi nh− mét kiÓu char,®−îc l−u tr÷ nh− mét x©u mçi kÝ tù lµ mét kÝ sè cña gi¸ trÞ cÇn l−u tr÷. Nuneric [(Cm,d)][zerofill] t−¬ng tù decimal. 2.KiÓu ngµy giê 2.1 Datime, Date, TimeStamp. Çc kiÓu Datime, Data, TimeStamp cã nh÷ng ®Æc tr−ng riªng nh−ng còng cã mèi liªn quan. Cã mét sè Y2K chóng ta ®· tõng biÕn ®æi víi çc kiÓu thêi gian kh«ng gian râ rµng trªn MySQL ®· gi¶i thÝch çc ngµy cïng víi gi¸ trÞ n¨m mËp mê theo quy luËt sau: -Gi¸ trÞ n¨m trong kho¶ng 70-69 ®−îc chuyÓn sang n¨m 2000- 70

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL 2069 -Gi¸ trÞ n¨m trong kho¶ng 70-99 ®−îc chuyÓn sang n¨m 1970- 1999. §ã lµ v× gi¸ trÞ n¨m ta chØ ®Ó hai ch÷ sè, cßn hai sè tr−íc mÆc ®Þnh lµ n¨m 1900.§Ó lµm cho kh«ng nhÇm lÉn n¨m th× ph¶I cung cÊp gi¸ trÞ n¨m lµ bèn sè.MySQL ®· lµm ®iÒu nµy. KiÓu datetime: §©y lµ kiÓu ngµy giê ®−îc dïng khi b¹n cÇn l−u tr÷ th«ng tin c¶ vÒ ngµy th¸ng vµ thêi gian.Gi¸ trÞ cña nã n»m trong kho¶ng 1000-01-10:00:00 ®Õn ‘9999-12-3123:59:59’ MySQL hiÓn thÞ datatime theo ®Þnh d¹ng: “yyyy-mm-dd hh:mm:ss” nh−ng nã còng cho phÐp Ên ®Þnh gi¸ trÞ cho kiÓu nµy b»ng d¹ng sè hoÆc x©u. KiÓu Date ®−îc dïng khi b¹n chØ cÇn l−u tr÷ gi¸ trÞ ngµy th¸ng. MySQL truy xuÊt vµ hiÓn thÞ gi¸ trÞ DATE víi ®Þnh d¹ng “yyyy- mm-dd” Gi¸ trÞ trong kho¶ng ‘1000-01-01’ ®Õn ‘9999-12-31’cã thÓ Ên ®inh b»ng sè hoÆc x©u. KiÓu TIMESTAMP [Cm] Cung cÊp 1 kiÓu mµ b¹n cã thÓ dïng ®Ó ®¸nh dÊu mét çch tù ®éng ®èi víi phÐp INSERT hoÆc UPDATE cïng víi ngµy giê hiÖn t¹i.NÕu cã nhiÒu cét TIMESTAMP th× chØ cét ®Çu tiªn ®−îc cËp nhËt mét çch tù ®éng. §Ó cËp nhËt vµo cét ®Çu nh− vËy còng ph¶i tho¶ m·n çc ®iÒu kiÖn sau: -Cét mµ chøa ®−îc x¸c ®Þnh chi tiÕt trong mÖnh ®Ò INSERT hoÆcLOADDATAINFILE -Cét mµ kh«ng x¸c ®Þnh chi tiÕt trong lÖnh UPDATE vµ mét sè cét kh¸c ®· thay ®æi gi¸ trÞ -B¹n ®Æt chi tiÕt cét TIMESTAMP lµ ngµy giê hiÖn t¹i b»ng çch Ên ®Þnh gi¸ trÞ NULL Çc cét kh¸c cã thÓ ®−îc ®Æt thêi gian vµ ngµy th¸ng hiÖn t¹i.ChØ cµ víi cét gi¸ trÞ NULL hoÆc NOW.Gi¸ trÞ cña TIMESTAMP lµ tõ 1970- 01-01:00:00:00.§Õn n¨m 2037 th× MySQL hiÓn thÞ TIMESTAMP theo ®Þnh d¹ng ‘yyyy mm dd hh mm ss’ ‘yyyy mm dd hh mm ss’.MySQL còng cho phÐp sö dông b»ng x©u hoÆc sè. KiÓu TIME MySQL ®Þnh d¹ng gi¸ trÞ thêi gian lµ ‘hh:mm:ss’ hoÆc HHH:MM:SS Nguyªn nh©n mµ phÇn giê cã thÓ lín h¬n t¹i v× kiÓu TIME kh«ng chØ biÓu diÔn thêi gian trong 1ngµy (giê ph¶i <24) mµ nã cßn lµ kho¶ng thêi gian gi÷a hai sù kiÖn (cã thÓ >24 hoÆc thËm chÝ lµ ©m).Gi¸ trÞ cña 71

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL nã trong kho¶ng ‘-838:59:59’ tíi ‘838:59:59’ KiÓu YEAR Cã thÓ ®Þnh d¹ng bëi hai hoÆc bèn ch÷ sè, gi¸ trÞ n»m trong kho¶ng 1901 ®Õn 2155 víi bèn ch÷ sè. Víi hai sè th× mÆc ®Þnh tõ 00-69 lµ 2000-2069 ,70 ®Õn 99 lµ 1970- 1999 3.KiÓu kÝ tù (String) KiÓu char: §é dµi cét char lµ cè ®Þnh khi b¹n t¹o b¶ng. Gi¸ trÞ ®é dµi trong kho¶ng 0-255 nÕu sè kÝ tù ®iÒn vµo nhá h¬n ®é dµi quy ®Þnh th× nã sÏ tù ®éng ®iÒn vµo kÝ tù trèng. Trong MySQL kiÓu char cho phÐp b¹n t¹o mét cét cã d¹ng char(0),®iÒu nµy còng thuËn tiÖn trong tr−êng hîp b¹n ph¶i tu©n theo víi sè phÇn mÒm cò nã phô thuéc vµ sù tån t¹i cña mét cét mµ kh«ng thùc sù cÇn sö dông gi¸ trÞ. Còng tèt trong tr−êng hîp b¹n cÇn ®Þnh nghÜa mét cét sao cho nã cã thÓ nhËn hai gi¸ trÞ mét cét khai b¸o char(0) nã cã thÓ chiÕm mét bit vµ cã thÓ nhËn hai gi¸ trÞ NULL hoÆc “ ” KiÓu Varchar [national] varchar(m)[binary]. §©y lµ cét ®−îc khai b¸o víi mét x©u cã ®é dµi kh«ng cè ®Þnh nh÷ng kÝ tù trèng sÏ ®−îc huû khi l−u tr÷ gi¸ trÞ, m n»m trong kho¶ng 1-255. Storage Storage value Char(4) require Varchar require d d ’‘ ‘’ 4bytes ‘’ 1bytes ‘ab’ ‘ab’ 4bytes ‘ab’ 3bytes ‘abcd’ ‘abcd’ 4bytes ‘abcd’ 5bytes ‘abcdefgh’ ‘abcd’ 4bytes ‘abcd’ 5bytes KiÓu Blob vµ TEXT -BLOB lµ ®èi t−îng nhÞ ph©n lín cã thÓ chøa l−îng rÊt lín c¸c d÷ liÖu víi 4 kiÓu BLOB:TINYBLOB, BLOB, MEDIUMBLOB vµ LONGBLOB.Cã 4 kiÓu TEXT lµ TINYTEXT,TEXT, MEDIUMTEXT, vµ LONGTEXT TINYBLOB,TINYTEXT:cã ®é réng tèi ®a lµ255 Blob vµ Text ®é dµi tèi ®a lµ 65535 kÝ tù. Mediumblob,mediumtext:®é dµi tèi ®a 16777125 kÝ tù. Longblob,longtext: ®é dµi tèi ®a 424967295 kÝ tù. 72

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL Chó ý: M« h×nh client/server giíi h¹n bëi 16Mb. Mét gãi giao tiÕp trªn mét hµng nªn kh«ng thÓ sö dông toµn bé ph¹m vi cña kiÓu nµy. KiÓu ENUM(value1,value2,..)(kiÓu liÖt kª). Mét ®èi t−îng x©u chØ cã thÓ cã 1 gi¸ trÞ chän tõ mét danh s¸ch çc gi¸ trÞ ‘’value1”,”value2”,..null hoÆc kÝ tù ®Æc biÖt. Mét kiÓu liÖt kª cã gi¸ trÞ lín nhÊt lµ 65535 gi¸ trÞ. KiÓu tËp hîp set(value1,value2,..) mét ®èi t−îng x©u cã thÓ nhËn 0 hoÆc nhiÒu h¬n mçi lo¹i cã thÓ chän tõ danh s¸ch çc gi¸ trÞ :”value1”,”value2”, .. Mét tËp hîp cã tèi ®a 64 thµnh phÇn. Gi¸ trÞ null nghÜa lµ kh«ng cã d÷ liÖu,nã kh¸c gi¸ trÞ 0 vµ x©u rçng. Gi¸ trÞ null cã thÓ ®−îc kÝ hiÖu bëi n cho viÖc truy xuÊt file d¹ng text. 4 .Cét chØ sè. TÊt c¶ çc kiÓu cét cña MySQL cã thÓ ®−îc chØ sè ho¸ .ViÖc dïng chØ sè ho¸ trªn çc cét cã liªn quan víi nhau lµ çch tèt nhÊt ®Ó c¶i tiÕn viÖc thùc hiÖn cña c©u lÖnh Select. Mét b¶ng cã thÓ cã tíi 16 cét chØ sè, ®é dµi chØ sè tèi ®a lµ 256 bytes ,mÆc dï cã thÓ thay ®æi khi biªn dÞch MySQL. §èi víi cét kiÓu char vµ varchar b¹n cã thÓ chØ sè ho¸ phÇn ®Çu cña cét.Nh− vËy sÏ nhanh h¬n vµ cÇn Ýt kh«ng gian ®Üa h¬n lµ chØ sè ho¸ trong c¶ cét.Có ph¸p dïng trong mÖnh ®Ò CREATE TABLE nh− sau: KEY index_name(colname(length)). VÝ dô sau sÏ t¹o mét chØ sè ho¸ cho 10 kÝ tù ®Çu cña cét tªn: MySQL>CREATE TABLE test( Name char(200)not NULL KEY index_name(name(10))) §èi víi cét kiÓu BLOB vµ TEXT, b¹n ph¶i chØ sè ho¸ mét phÇn ®Çu cña cét, kh«ng thÓ chØ sè ho¸ c¶ cét ®−îc. T¹o chØ sè trªn nhiÒu cét. MySQL cã thÓ t¹o chØ sè trªn nhiÒu cét. Mét viÖc chØ sè ho¸ cã thÓ lªn tíi 15 cét(trªn cét char vµ varchar b¹n cã thÓ chØ sè ho¸ phÇn ®Çu cña cét nh− mét phÇn cña viÖc chØ sè ho¸). ViÖc chØ sè ho¸ nhiÒu cét ®−îc xem nh− mét m¶ng ®−îc s¾p xÕp mµ chøa çc gi¸ trÞ ®−îc t¹o bëi viÖc kÕt nèi çc gi¸ trÞ gi÷a çc cét ®−îc chØ sè ho¸ . Mysql sö dông chØ sè ho¸ nhiÒu cét nh− lµ çch ®Ó truy vÊn nhanh h¬n khi b¹n ®· x¸c ®Þnh ®−îc sè l−îng lín th«ng tin cña cét ®Çu tiªn cña s¾p xÕp trong mét c©u lÖnh WHERE, thËm chÝ nÕu b¹n 73

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL kh«ng x¸c ®Þnh gi¸ trÞ ®èi víi çc cét kh¸c th× th«ng tin lÊy ®−îc vÉn chÝnh x¸c . VÝ dô : Mysql> CREATE TABLE test( Id int NOT NULL, Last_name char(30)NOT NULL, First_name char(30)NOT NULL, PRIMARY KEY(id), INDEX name(Last_name, First_name); Khi ®ã tªn sÏ ®−îc chØ sè th«ng qua 2 cét Last_name, First_name. ViÖc chØ sè sÏ ®−îc ¸p dông cho viÖc truy vÊn ®Õn çc gi¸ trÞ cô thÓ ®ã trong ph¹m vi cña cét last_name hoÆc c¶ Last_name vµ First_name. Do ®ã, cét tªn sÏ ®−îc dïng trong truy vÊn d−íi ®©y: Mysql>SELECT* FROM test WHERE last_name=”Lan”; Mysql>SELECT* FROM test WHERE last_name=”Lan” AND first_name=”NguyÔn”; Mysql>SELECT* FROM test WHERE last_name=”Lan” AND(first_name=”NguyÔn”)OR(first_name=”Lª”) Mysql>SELECT* FROM test WHERE last_name=”Lan”; AND(first_name>=”L”)AND(first_name<=”M”) Tuy nhiªn cét tªn sÏ kh«ng ®−îc dïng trong truy vÊn d−íi ®©y : Mysql>SELECT* from test WHERE last_name=”Lan” Mysql>SELECT* from test WHERE last_name=”Lan” OR(first_name=”NguyÔn”) Sö dông çc kiÓu cét tõ nh÷ng bé m¸y CSDL kh¸c §©y lµ çch t¹o ra mét çch dÔ dµng cã sö dông m· SQL cho çc hÖ qu¶n trÞ CSDL kh¸c cã c¬ së lµ SQL.§©y chÝnh lµ ¸nh x¹ kiÓu tõ CSDL kh¸c sang kiÓu t−¬ng øng bªn MySQL,do ®ã dÔ dµng chuyÓn b¶ng tõ CSDL kh¸c sang b¶ng cã kiÓu trong MySQL . 74

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL KiÓu ë çc thµnh phÇn kh¸c KiÓu trong mySQL Binary(num) Char(num)binary Char varyfing(num) Varchar(num) Float4 Float Float8 double Int1 Tinyint Int2 Smallint Int3 Mediumint Int4 Int Int8 Bigint Long Varbinaryint mediumBlob Long Varchar mediumText Midleint Mediumint Varbinary Varchar(num)Bynary NÕu b¹n t¹o b¶ng víi kiÓu sö dông lµ cña bé m¸y CSDL kh¸c th× khi ®−a ra lÖnh :DISCRIBE tbl_name,khi ®ã Mysql sÏ ghi l¹i cÊu tróc b¶ng nµy víi kiÓu t−¬ng øng trong Mysql. 5.Çc kiÓu b¶ng trong MySQL Trong Mysql cã 4 kiÓu b¶ng kh¸c nhau ,cã thÓ t¹o nhiÒu kiÓu b¶ng víi c©u lÖnh CREATE TABLE: KiÓu b¶ng MyISAM(indexsequential acces method):§©y lµ kiÓu b¶ng mÆc ®Þnh ®−îc t¹o ra khi b¹n dïng lÖnh Create,nã lµ c¬ së trong m· lÖnh ISAM vµ cã mét s« sù më réng h÷u dông t¹o ra file víi phÇn më réng .MYI KiÓu b¶ng MyHeap:Çc b¶ng kiÓu nµy ®−îc l−u tr÷ trong bé nhí ,viÖc chØ sè ho¸ cña chóng ®−îc thùc hiÖn bëi hµm b¨m,v× vËy mµ tèc ®é thùc hiÖn cña b¶ng kiÓu nµy cùc k× nhanh,nh−ng nã ph¶I tr¶ gi¸ rÊt ®¾t ,v× d÷ liÖu cña ta bÞ mÊt .V× vËy b¶ng nµy chØ dïng t¹m thêi ,b¹n cã thÓ chØ ra s« hµng tèi ®a trong c©u lÖnh Create table .KiÓu b¶ng nµy cã thÓ chiÕm gÇn hÕt bé nhí cña b¹n ,v× vËy kh«ng thÓ sö dông çc cét kiÓu blob,text hoÆc auto_increment. B¶ng kiÓu BDB:Çc b¶ng kiªu nµy lµ nh÷ng giao dÞch an toµn ,chóng ®−îc cung cÊp çc lÖnh COMMIT,ROOLBACK,çc b¶ng kiÓu nµy ho¹t ®éng chËm h¬n çc b¶ng cã kiÓu MyISAM 75

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL B¶ng kiÓu Merge:§©y lµ kiÓu b¶ng míi ,m· lÖnh cho kiÓu b¶ng nµy míi ®ang ë phiªn b¶n bªta,tuy nhiªn nã sÏ nhanh chãng æn ®Þnh ,®©y chÝnh lµ b¶ng ISAM nh−ng chóng chØ ®−îc chän lùa mét b¶ng ,chØ ®−îc insert,update,delete mét b¶ng mµ b¹n chän ,nÕu b¹n muèn xo¸ b¶ng chØ cÇn chØ ®Þnh xo¸ merge.B¶ng kiÓu nµy gióp xö lý çc vÊn ®Ò sau ,dÔ qu¶n lý vµ t¸ch ra thµnh nhiÒu b¶ng kh¸c nhau ,n©ng cao tèc ®é xö lý ,viÖc t×m kiÕm sÏ hiÖu qu¶ h¬n. II. Çc hµm trong MySQL Hµm dïng trong c©u lÖnh SELECT vµ WHERE 1. Hµm nhãm. Mysql>select 12*3 ->7 Mysql>select (12)*3 ->9 2. Çc phÐp to¸n xö lý th«ng th−êng Céng : Mysql>select 35 ->8 Trõ : Mysql>select 3-5 ->-2 Nh©n: Mysql>select 3*5 ->15 Chia:Mysql>select 3/5 ->0.6 Mysql>select 3/0 ->NULL 3. PhÐp to¸n thao t¸c víi bit Sè bit tèi ®a lµ 64 bits PhÐp AND Mysql>select 29&15; ->13 PhÐp OR: Mysql>select 2915; ->31 DÞch tr¸I: Mysql>select 1<<2; ->4 DÞch ph¶i: 76

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL Mysql>select 4>>2; ->1 4. PhÐp to¸n l«gic Çc phÐp and(&),or(::),not(!).Çc gi¸ trÞ tr¶ vÒ lµ 0 hoÆc 1 t−¬ng øng ®óng hoÆc sai VÝ dô: Mysql>select not 1; ->0 5. Çc phÐp so s¸nh(>=,>,<=,<) MySQL thùc hiÖn phÐp so s¸nh theo quy t¾c sau: -NÕu mét trong hai ®èi sè lµ NULL th× kÕt qu¶ so s¸nh lµ NULL,trõ phÐp t−¬ng ®−¬ng . -NÕu c¶ hai ®èi sè lµ kiÓu x©u th× ®−îc so s¸nh nh− gi÷a çc x©u víi nhau . -NÕu c¶ hai ®Òu lµ sè nguyªn th× ®−îc so s¸nh nh− çc sè nguyªn. -Gi¸ trÞ hexa ®−îc xem nh− lµ x©u nhÞ ph©n nÕu kh«ng so s¸nh víi sè kh¸c . -NÕu mét trong nh÷ng ®èi sè lµ kiÓu TIMESTAMP hoÆc DATETIME cßn ®èi sè kia lµ mét h»ng sè th× h»ng sè ®ã sÏ ph¶I ®−îc chuyÓn sang kiÓu TIMESTAMP tr−íc khi so s¸nh.§ã chÝnh lµ lµm cho viÖc sö dông ODBC th©n thiÖn h¬n. -Trong tÊt c¶ çc tr−êng hîp kh¸c th× ®èi sè ®−îc xem nh− lµ sè thùc. VÝ dô: Mysql>SELECT 1>’6x’; ->0 Mysql>SELECT 7>’6x’; ->1 Mysql>SELECT 1=’x6’; ->1 Mysql>SELECT 1 is NULL,0 IS NULL,NULL IS NULL ->0 0 1 phÐp to¸n BETWEEN: expr BETWEEN min AND max Mysql>select 1BETWEEN 2 AND 3; ->0 Mysql>select ‘b’BETWEEN ‘a’ AND ‘c’; ->1 Mysql>select 2BETWEEN 2 AND ‘x-3’; ->0 PhÐp to¸n in,not in(value1,…) 77

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL mysql>select 2 IN (0,4,’dfdg’); ->0 mysql>select ‘dfdg’ IN (0,4,’dfdg’); ->1 PhÐp to¸n ISNULL mysql>select ISNULL(11); ->0 mysql>select ISNULL(1/0); ->1 6. Çc hµm so s¸nh x©u §èi víi çc hµm so s¸nh x©u th× cã ph©n biÖt ch÷ hoa ,ch÷ th−êng expr LIKE pat[ESCAPE ‘escape-char’] gi¸ trÞ tr¶ vÒ cã thÓ lµ sè hoÆc x©u,víi hµm nµy cã thÓ dïng hai kÝ tù ®¹i diÖn lµ %,- %: gi¸ trÞ tr¶ vÒ cã thÓ lµ sè çc kÝ tù -: gi¸ trÞ phï hîp chØ lµ mét kÝ tù T−¬ng tù ta sÏ cã hµm NOT LIKE: NOT (expr LIKE pat[ESCAPE ‘escape-char’]) VÝ dô : mysql>select ‘hµ’ LIKE ‘hµ-’; ->1 mysql>select 10 LIKE ‘1%’; ->1 Hµm STRCMP(expr1,expr2):tr¶ vÒ 0 nÕu 2 x©u nh− nhau ,-1 nÕu ®èi sè ®Çu nhá h¬n ®èi sè hai theo thø tù s¾p xÕp ,ngoµI ra th× b»ng 1 mysql>select STRCMP (‘text1’,’text2’); ->-1 mysql>select STRCMP (‘text1’,’text’); ->1 mysql>select STRCMP (‘text1’,’text1’); ->0 PhÐp to¸n cast mysql>select “a”=”A”; ->1 mysql>select BINARY “a”=”A”; ->0 Hµm IF(expr1,expr2,expr3) 78

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL T−¬ng ®−¬ng víi hµm if kÐp trong ng«n ng÷ C,nÕu expr1 ®óng th× hµm nhËn gi¸ trÞ expr2,ng−îc l¹i th× nhËn gi¸ trÞ expr3 VÝ dô: Mysql>select IF(1<2,4,5); ->4 Mysql>select IF(1>2,yes,no); ->no gi¸ trÞ tr¶ vÒ cã thÓ lµ kiÓu s« hoÆc x©u tuú theo ng÷ c¶nh phï hîp . 7. Çc hµm to¸n häc. -ABS(x): gi¸ trÞ tuyÖt ®èi cña x mysql>select ABS(-3); ->3 mysql>select ABS(3); ->3 -SIGN(X): DÊu cña biÓu thøc trong ngoÆc ,tr¶ l¹i 0 nÕu X=0,-1 nÕu X<0;1 nÕu X>0 mysql>select (3-5); ->-1 mysql>select (0); ->0 mysql>select (3); ->1 -MOD(N,M):lÊy ph©n d− cña phÐp chia n cho m mysql>select MOD(30,6); ->0 mysql>select 13%6; ->1 -ROUND(X):LÊy phÇn nguyªn gÇn X nhÊt -exp(x),log(x),log10(x) -POW(x,y):x mò y T−¬ng tù ta cã çc hµm to¸n häc kh¸c nh−: sin(x),cos(x),tan(x),asin(x),acos(x),atan(x),rand(); 8. Çc hµm xö lý x©u: -Char(N,…) hµm tr¶ vÒ d·y çc kÝ tù cã m· ACCSI ®−îc liÖt kª trong ngoÆc VD: mysql>select CHAR(77,121,83,81,’76’); 79

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL ->’MySQL’ mysql> select CHAR(77,77.3,’77.3’); ->’MMM’ -Hµm ghÐp 2 x©u : CONCAT(str1,str2,…) vd : mysql> select CONCAT(‘MY’,’S’,’QL’); ->’MYSQL’ mysql> select CONCAT(‘MY’,NULL,’QL’); ->NULL mysql> select CONCAT(12.5); ->12.5 -CONCAT_WS(separator,str1,str2..) mysql> select CONCAT_WS(“,”,”first name”,”last name”); ->’first name,last name’ mysql> select CONCAT_WS(“,”,”first name”,NULL,”last name”); ->’first name,last name’ -Çc hµm vÒ ®é dµI cña x©u : LENGTH(str) 0CTET_LENGTH(str) CHAR_LENGTH(str) CHARACTER_LENGTH(str) Mysql>select LENGTH(‘text’); ->4 mysql>select 0CTET_LENGTH(‘text’) -Çc hµm ®Þnh vÞ x©u con LOCATE(substr,str) POSITION(substr IN str) Mysql>select LOCATE(‘nam’,’ph−¬ngnam’); ->7 Mysql>select LOCATE(‘nama’,’ph−¬ngnam’); ->0 NgoµI ra trong Mysql cßn rÊt nhiÒu çc hµm liªn quan ®Õn viÖc xö lý x©u kh¸c nh−ng kh«ng liÖt kª ë ®©y .Ta sÏ sang ch−¬ng míi 80

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL CH¦¥NG III. ÇC LÖNH THAO T¸C VíI CSDL I. Çc lÖnh thao t¸c víi CSDL 1. LÖnh t¹o CSDL Có ph¸p :CREATE DATABASE[if not exists] db_name; T¹o ra CSDL nh− lµ t¹o mét th− môc mµ trong ®ã cã çc file,®©y chØ lµ t¹o th− môc chø ch−a cã file,mµ çc file ë ®©y lµ çc b¶ng.VËy ta sÏ ph¶i cã c©u lÖnh t¹o b¶ng CREATE DATABASE IF NOT EXISTS NHANSU; C©u lÖnh trªn sÏ t¹o ra mét CSDL tªn NHANSU,nh−ng ch−a cã b¶n nµo ®−îc t¹o ra. Tõ kho¸ if not exists nÕu ®−îc chØ ra sÏ tr¸nh ®−îc mét lçi ph¸t sinh nÕu nh− trªn m¸y ®· cã c¬ së d÷ liÖu nµy råi. 2. LÖnh xo¸ CSDL. Có ph¸p:Drop Database [if esists]db_name. C©u lÖnh nµy sÏ xo¸ tÊt c¶ çc b¶ng trong c¬ së d÷ liÖu vµ xo¸ lu«n c¶ c¬ së d÷ liÖu cã tªn lµ DB_NAME. VÝ dô:Drop Database [if eists] NHANSU NÕu b¹n thùc hiÖn xo¸ mét c¬ së d÷ liÖu víi kÕt nèi c¬ së d÷ liÖu ®ã th× c¶ CSDL nguån vµ kÕt nèi sÏ bÞ xo¸.B¹n ph¶I rÊt cÈn thËn ®èi víi lÖnh nµy,nã sÏ xo¸ th− môc víi tªn cña CSDL vµ tÊt c¶ çc file víi çc phÇn më réng nh− sau: .BAK .DAT .HSH .ISD .ISM .ISM .MRG .MYD .MYI .DR .FRM Trong çc phiªn b¶n 3.22 hoÆc cò h¬n ta cã thÓ chØ ®Þnh tõ kho¸ if esists ®Ó ng¨n mét lçi xuÊt hiÖn nÕu nh− CSDL ch−a cã trªn ®Üa. II. Çc lÖnh thao t¸c trªn b¶ng vµ xö lý ®èi víi b¶ng. 1. LÖnh t¹o b¶ng. Có ph¸p: CREAT{TEMPORARY}TABLE{IF NOT ESISTS} Tbl_name [(creat_definition,…)] [table_options] [select_statement] 81

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL LÖnh sÏ t¹o ra mét b¶ng trong c¬ së d÷ liÖu hiÖn t¹i nÕu c¬ së d÷ liÖu ch−a tån t¹i th× sÏ cã lçi ph¸t sinh.Trong phiªn b¶n Mysql3.2.2 hoÆc muén h¬n tªn b¶ng cã thÓ ®−îc chØ ®Þnh râ lµ db_name.table_name trong tr−êng hîp nµy m¸y sÏ thùc hiÖn mµ kh«ng quan t©m tíi viÖc c¬ së d÷ liÖu cã tån t¹i hay kh«ng. Trong ®ã: Tbl_name lµ tªn b¶ng cÇn t¹o table_options :chØ ra kiÓu cña b¶ng cÇn t¹o vµ nh÷ng ®Æc tÝnh cña b¶ng cÇn t¹o table_options ={ISAM | MYISAM | HEAP | MERGE} or AUTO_INCREMENT=#:Gi¸ trÞ tiÕp theo mµ b¹n muèn ®Æt cho b¶ng or AUTO_ROW_LENGTH=#:Gi¸ trÞ trung b×nh ®é dµI cña hµng trong b¶ng or COMMENT=”string”:lêi b×nh luËn tèi ®a 60 kÝ tù or MAX_ROWS=# sè hµng tèi ®a mµ b¹n ®Þnh l−u tr÷ creat_definition:®−îc ®Þnh nghÜa nh− sau: creat_definition: col_name type [NOT NULL | NULL] [DEFAULT default_value] { AUTO_INCREMENT} [PRIMARY KEY}{reference_definition] or PRIMARY KEY (index_col_name,…) or KEY [index_name] (index_col_name,…) or INDEX [index_name] (index_col_name,…) or UNIQUE {INDEX} [index_name] (index_col_name,…) or FULLTEXT {INDEX} [index_name] (index_col_name,…) or {CONSTRANINT symbol] FOREIGN KEY index_name ((index_col_name,…) [reference_defintion] or CHECK (expr) type:KiÓu cña cét ®−îc t¹o trong b¶ng REFERENCES tab_name [(index_col_name,…)] [MATCHFULL | MATCHPARTIAL] [ON DELETE reference_option ] [ON UPDATE reference_option] reference_option: RESTRICT | CASCADE | SET NULL | NO ACTION | SET DEFAULT 82

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL Trong phiªn b¶n 3.23 b¹n cã thÓ sö dông tõ kho¸ temporary khi t¹o mét b¶ng,b¶ng t¹m nµy sÏ tù ®éng ®−îc xo¸ khi kÕt thóc mét phiªn lµm viÖc . NOT NULL: NÕu cét ®−îc chØ ®Þnh lµ NOT NULL th× khi nhËp liÖu ta b¾t buéc ph¶I nhËp d÷ liÖu cho cét nµy . NULL :§èi víi cét kiÓu timestamp sÏ cã sù kh¸c biÖt vÒ gi¸ trÞ NULL so víi nh÷ng cét cã nh÷ng kiÓu kh¸c,b¹n kh«ng thÓ ®−a ra gi¸ trÞ NULL víi cét cã kiÓu timestamp nÕu ®Æt lµ NULL th× nã sÏ tù ®éng ®Æt ngµy giê hiÖn t¹i,bëi v× cét cã kiÓu stamp sö dông çch thøc nµy nªn thuéc tÝnh NULL hoÆc NOT NULL sÏ kh«ng ®−îc ®Æt nh− nh÷ng cét th«ng th−êng vµ nã sÏ ®−îc lê ®I nÕu b¹n chØ ®Þnh ®IÒu nµy . DEFAULT<gi¸ trÞ ngÇm ®Þnh >:cét nµy sÏ tù ®éng ®−îc ®Æt lµ gi¸ trÞ ngÇm ®Þnh nÕu nh− ta bá qua kh«ng nhËp gi¸v trÞ cho cét nµy .Gi¸ trÞ ngÇm ®Þnh ph¶I lµ h»ng sè theo nghÜa lµ ta kh«ng thÓ ®Æt gi¸ trÞ mÆc ®Þnh cho cét lµ gi¸ trÞ tr¶ vÒ cña mét hµm ,nÕu cét ®−îc khai b¸o lµ NOT NULL th× gi¸ trÞ ngÇm ®Þnh sÏ phô thuéc kiÓu cña cét NÕu kh«ng ®Æt DEFAULT -AUTO_INCREMENT:chØ cã ®èi víi cét sè nguyªn cét nµy sÏ tù ®éng ®−îc t¨ng khi nhËp d÷ liÖu .NÕu b¹n xo¸ mét hµng chøa gi¸ trÞ lín nhÊt cña cét auto_increment th× gi¸ trÞ nµy sÏ dïng l¹i cho lÇn nhËp liÖu sau (®IÒu nµy chØ x¶y ra ®èi víi b¶ng lo¹i ISAM mµ kh«ng x¶y ®èi víi b¶ng MYISAM) chó ý:Mçi hµng chØ cã mét cét ®Æt lµ auto_increment vµ ph¶I ®−îc ®Æt lµ chØ sè -UNIQUE KEY:®©y lµ kho¸ cña b¶ng nã chØ cã thÓ nhËn mét gi¸ trÞ nhÊt ®Þnh,sÏ cã lçi nÕu nh− ta chÌn vµo mét hµng cña b¶ng gi¸ trÞ kho¸ trïng víi kho¸ cña hµng ®· tån t¹i . -PRIMARY KEY:§Þnh nghÜa kho¸ chÝnh cña b¶ng,lµ kho¸ duy nhÊt víi rµng buéc r»ng tÊt c¶ çc gi¸ trÞ kho¸ ®Òu ph¶I ®Æt NOT NULL mçi b¶ng chØ cã thÓ cã mét kho¸ chÝnh. -FOREIGN KEY :kho¸ ngo¹i dïng lµm kho¸ chÝnh cña b¶ng kh¸c -MÖnh ®Ò SELECT :NÕu cã thªm mÖnh ®Ò SELECT sau c©u lÖnh CREATE TABLE th× Mysql sÏ t¹o çc tr−êng míi cho tÊt c¶ çc thµnh phÇn n»m trong c©u lÖnh SELECT VÝ dô ta t¹o b¶ng hosinh CREATE TABLE HOCSINH(, Mahs char(5) NOT NULL,PRIMARY KEY, Hoten varchar(35), Ngaysinh date, Quequan varchar(40)); 83

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL B©y giê ta t¹o b¶ng SINHVIEN gåm cã mét tr−êng masv vµ c¸c tr−êng hoten,quequan,ngaysinh lÊy tõ b¶ng HOCSINH: CREATE TABLE SINHVIEN(, Masv char(5) NOT NULL PRIMARY KEY, SELECT hoten,ngaysinh,quequan from HOCSINH); Mçi b¶ng tbl_name sÏ ®−îc thay bëi mét sè file trong th− môc c¬ së d÷ liÖu ,nÕu kiÓu b¶ng lµ MYISAM b¹n sÏ thu ®−îc c¸c file sau khi thùc hiÖn lÖnh t¹o b¶ng Tªn file Chøc n¨ng Tbl_name.frm file ®Þnh d¹ng b¶ng Tbl_name.Myd file chøa d÷ liÖu Tbl_name.MyI file chØ sè 2. LÖnh söa cÊu tróc b¶ng Có ph¸p :ALTER[IGNORE] TABLE tbl_name alter_spec[,alter_spec...] alter_specification : ADD[COLUMN] create_definition[FIRST |AFTER colum_name] Or ADD[COLUMN] (create_definition, create_definition,..) Or ADD INDEX[index_name] (index_col_name,..) Or ADD PRIMARY KEY(index_col_name,..) Or ADD UNIQUE[index_name](index_col_name,..) Or ADD FULLTEXT[index_name](index_col_name,..) OR ADD[CONSTRAIN symbol] FOREIGN KEY index_name (index_col_name) [referent_definition] or ALTER[COLUM] col_name{SET DEFAULT literal |DROP DEFAULT} OR CHANGE[COLUM] old_col_name create_definition Or MODIFY[COLUMN] create_definition OR DROP[COLUMN] column_name OR DROP PRIMARY KEY OR DROP INDEX index_name Or RENAME[TO] new_tbl_name Or table_options LÖnh ALTER TABLE cho phÐp b¹n söa cÊu tróc cña mét b¶ng ®· cã,vÝ dô b¹n cã thÓ thªm hoÆc xo¸ cét,t¹o hoÆc huû chØ sè,thay ®æi kiÓu cña cét ®· cã ,hoÆc ®æi tªn cét hoÆc ®æi tªn b¶ng ,b¹n cã thÓ thay ®æi lêi chó thÝch cho b¶ng hoÆc kiÓu cña b¶ng . NÕu sö dông lÖnh ALTER TABLE ®Ó thay ®æi mét cét ®· ®−îc chØ ®Þnh râ nh−ng DESCRIPE tbl_name chØ ra r»ng cét kh«ng thÓ thay ®æi ,cã nghÜa lµ Mysql bá qua sù thay ®æi nµy do mét lý do nµo ®ã .VÝ 84

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL dô nÕu b¹n cè thay ®æi mét cét cã kiÓu varchar sang cét kiÓu char th× Mysql sÏ kh«ng thùc hiÖn viÖc thay ®æi nÕu trong b¶ng cã çc cét cã ®é dµi thay ®æi . LÖnh ALTER TABLE thùc hiÖn viÖc t¹o mét b¶n sao t¹m thêi cña b¶ng nguån viÖc söa ®æi thùc hiÖn trªn b¶ng sao nµy ,b¶ng nguån sÏ ®−îc xo¸ khi b¶ng míi ®−îc ®æi tªn v× ho¹t ®éng theo çch nµy nªn viÖc cËp nhËt sÏ ®−îc thùc hiÖn mét çch tù ®éng mét lÇn n÷a tíi b¶ng míi §Ó sö dông lÖnh ALTER TABLE b¹n cÇn ph¶i cã quyÒn :select,insert,update,create,drop ®èi víi b¶ng. -Mét sè vÝ dô dïng lÖnh ALTER TABLE : §Ó söa ®æi tªn mét cét : ALTER TABLE hocsinh CHANGE hokhautt,hokhautt varchar (40); NÕu b¹n muèn thay ®æi kiÓu cña cét mµ kh«ng muèn ®æi tªn th× b¹n vÉn ph¶i viÕt tªn cña cét 2 lÇn . ALTER TABLE hocsinh CHANGE hokhautt,hokhautt CHAR (40); Ta còng cã thÓ dïng MODIFY ®Ó thay ®æi kiÓu cña cét ALTER TABLE hocsinh modify ngaysinh char(10); NÕu sö dông lÖnh CHANGE hoÆc modify víi mét cét ®· s¾p xÕp mµ file chØ sè ®· tån t¹i th× b¹n kh«ng thÓ s¾p xÕp nhiÒu h¬n sè kÝ tù ®· ®−îc chØ sè ho¸ . Khi dïng change hoÆc modify Mysql sÏ cè g¾ng chuyÓn d÷ liÖu sang kiÓu míi mét çch tèt nhÊt . -drop index :huû file chØ sè nÕu cét ®−îc s¾p xÕp l«gic (chØ sè ) mµ ta xo¸ nã th× nã còng ®−îc xo¸ ë thµnh phÇn chØ sè nµy còng sÏ ®−îc xo¸ Drop primary key xo¸ kho¸ chÝnh -ORDER BY:cho phÐp t¹o mét b¶ng míi víi hµng ®−îc chØ ra ë mÖnh ®Ò order by ,chó ý r»ng b¶ng sÏ kh«ng cßn nh− cò trong mÖnh ®Ò order sau khi chÌn vµ xo¸ §æi tªn b¶ng : ALTER TABLE old_name rename new_name; ®Ó chuyÓn mét cét tõ kiÓu integer sang tinyint not null(víi cïng tªn ) vµ ®æi cét cã tªn lµ hoten char(10)->char(20) vµ ®æi tõ hoten- >hovaten ALTER TABLE sinhvien modify masv tinyint not null ,change hoten hovaten char(20); Bæ sung thªm tr−êng ngaysinh ALTER TABLE sinhvien add ngaysinh timestamp ; ®Ó chuyÓn cét thµnh kho¸ chÝnh ALTER TABLE sinhvien add primary key(masv); 85

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL 3. LÖnh ®æi tªn b¶ng Có ph¸p :Rename table tbl_name |to newtbl_name |,tbl_name2 to newtablename,…] ViÖc ®æi tªn thùc hiÖn mét çch tù ®éng cã nghÜa lµ trong khi thùc hiÖn ®æi tªn sÏ kh«ng thÓ truy nhËp vµo b¶ng nµy . ViÖc ®æi tªn thùc hiÖn tõ tr¸i qua ph¶i ,v× vËy nÕu b¹n muèn chuyÓn ®æi gi÷a çc b¶ng b¹n sÏ thùc hiÖn nh− sau : RENAME TABLE old_table to backup_table, New_table to old_table, Backup_table to new_table; B¹n cã thÓ ®æi tªn b¶ng gi÷a 2 CSDL kh¸c nhau : RENAME TABLE curent_database.table_name to otherdatabasse.table_name Khi b¹n thùc hiÖn c©u lÖnh rename b¹n kh«ng thÓ thùc hiÖn viÖc kho¸ b¶ng hoÆc thùc hiÖn mét giao dÞch. 4. LÖnh xãa b¶ng: Có ph¸p :Drop table [if esists ] tbl_name1 [,tbl_nme2,...] [restrict/cascade] LÖnh nµy cã thÓ xo¸ mét b¶ng hoÆc nhiÒu b¶ng,tÊt c¶ d÷ liÖu trong b¶ng sÏ bÞ xo¸.LÖnh Drop table kh«ng ph¶ilµ mét giao diÖn an toµn. 5. LÖnh tèi −u b¶ng. Có ph¸p: Optimize table tbl_name [,tbl_name,…] LÖnh nµy nªn dïngkhi b¹n xo¸ phÇn lín d÷ liÖu cña b¶ng hoÆc b¹n thùc hiÖn nhiÒu sù thay ®æi ®Õn b¶ng nh− thay ®æi ®é dµI cña çc hµng(§èi víi b¶ng cã kiÒu varchar,bolb),hoÆc xo¸ b¶n ghi ®· ®−îc duy tr× trong mét danh s¸ch liªn kÕt vµ c©u lÖnh insert sau ®ã dïng l¹i vÞ trÝ cña b¶n ghi võa xo¸. LÖnh nµy chØ thùc hiÖn víi b¶ng kiÓu MYISAM vµ BOB. 6. LÖnh Check table (KiÓu tra b¶ng) Có ph¸p: Check table tbl_name [tbl_name,…][option…]; Option=Quick/fast/medium/extend/changed C©u lÖnh trªn chØ thùc hiÖn ®èi víi b¶ng MYISAM nÕu kh«ng chØ ®Þnh option nã sÏ mÆc ®Þnh lµ medium.C©u lÖnh thùc hiÖn viÖc kiÓm tra lçi cña b¶ng. 86

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL 7. LÖnh t¹o b¶ng sao l−u(dù tr÷) Có ph¸p:Backup table tbl_name [,tbl_name…] to ‘path/to/backup/directory’; Nã sÏ thùc hiÖn viÖc sao chÐp toµn bé çc file cña b¶ng tíi th− môc l−u tr÷,kÝch th−íc l−u tr÷ lµ nhá nhÊt. 8. LÖnh phôc håi b¶ng ®· Backup. Có ph¸p:Restore table tbl_name,…] From’/path/to/backup/directory’ Phôc håi mét b¶ng ®· ®−îc sao l−u chØ thùc hiÖn ®èi víi b¶ng ®· ®−îc backup b¶ng ®· tån t¹i sÏ kh«ng bÞ ghi ®Ì, b¹n sÏ gÆp khã lçi nÕu cã phôc håi mét b¶ng ®· tån t¹i. 9. LÖnh ph©n tÝch b¶ng. Có ph¸p:analiyze table tbl_name [,tbl_name …] Ph©n tÝch vµ l−u thuéc tÝnh kho¸ cho b¶ng trong khi ph©n tÝch b¶ng sÏ bÞ khãa víi kho¸ read lÖnh trªn chØ thùc hiÖn ®èi víi b¶ng MYISAM,BOB.MYSQL sö dông viÖc sao l−u çc thuéc tÝnh kho¸ ®Ó quyÕt ®Þnh tr×nh tù viÖc kÕt nèi gi÷a çc b¶ng khi thùc hiÖn viÖc kÕt nèi víi mét rµng buéc nµo ®ã. 10. LÖnh repair table. Có ph¸p:REPAIR TABLE tbl_name1 [,tbl_name2,…] [Quick] [extended] LÖnh trªn chØ thùc hiÖn ®èi víi b¶ng MYISAM,c©u lÖnh nµy t−¬ng tù ®èi víi viÖc ch¹y myisamchk_ r table_name; LÖnh thùc hiÖn söa ch÷a b¶ng bÞ háng. 11. LÖnh Delete. Delete [low_priority] from tbl_name [where <§IÒu kiÖn>] [limit rows] //giíi h¹n sè hµng cÇn xo¸. Thùc hiÖn viÖc xo¸ çc b¶n ghi tõ tbl_name mµ nã tho¶ m·n ®IÒu kiÖn rµng buéc cña mÖnh ®Ò where vµ tr¶ l¹i sè hµng bÞ xo¸. NÕu kh«ng cã mÖnh ®Ò where th× tÊt c¶ çc hµng sÏ bÞ xo¸ nÕu muèn biÕt sè b¶n ghi bÞ xo¸ b¹n sÏ thùc hiÖn theo lÖnh sau:DELETE FROM tbl_name WHERE1>0; 12. LÖnh Truncate. Có ph¸p: Truncate table tbl_name ; 87

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL C©u lÖnh trªn t−¬ng tù nh− lÖnh delete from tbl_name; Nh−ng nã còng cã mét sè kh¸c biÖt: -Nã sÏ xo¸ b¶ng vµ t¹o l¹i b¶ng míi víi cÊu tróc cña b¶ng bÞ xo¸,v× vËy nã sÏ thùc hiÖn nhanh h¬n lµ xo¸ nhiÒu hµng. -Nã kh«ng ph¶I lµ mét giao dÞch an toµn:nã sÏ tù ®éng kÕt thóc giao dÞch hiÖn thêi nÕu lÖnh commit ®−îc gäi. -Kh«ng tr¶ l¹i sè dßng ®· bÞ xo¸. 13. LÖnh Select. Có ph¸p: SELECT{STRAIGHT_JOIN}{SQL_SMALL_RESULT} {SQL_BIG_RESULT} {SQL_BUFFER_RESULT} {HIGH_PRIORITY} {DISTINCT | DISTINCTROW |ALL} Select_expression,... [INTO {OUTFILE | DUMPFILE}’file_name’export_options] [FROM table_references [WHERE where_definition] [GROUP BY {unsigned_integer |col_name | formula}] [HAVING where_definition ] [ORDER BY {unsigned_integer |col_name | formula}[ASC |DESC],..] [LIMIT{ofset,}rows] [PROCEDURE procedure_name]] §©y lµ lÖnh dïng ®Ó lÊy d÷ liÖu tõ c¸c hµng cña mét hoÆc nhiÒu b¶ng d÷ liÖu.§©y lµ c©u lÖnh thao t¸c chÝnh cña ng«n ng÷ SQL Mét sè vÝ dô vÒ c©u lÖnh MySql CREATE TABLE persons( Id SMALLINT UNSIGNED NOT NULL AUTO_INCREMENT, Name char(60) NOT NULL, PRIMARY KEY (id)); CREATE TABLE shirts( Id SMALLINT UNSIGNED NOT NULL AUTO_INCREMENT, Style ENUM(‘t_shirt’,’polo’,’dress’) NOT NULL, Color ENUM (‘red’,’blue’,’orange’,’white’,’black’) NOT NULL, Owner SMALLINT UNSIGNED NOT NULL REFERENCES persons, PRIMARY KEY (id)); INSERT INTO persons VALUES (NULL,’antonio Paz’); 88

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL INSERT INTO shirts VALUES (NULL,’polo’,’blue’,LAST_INSERT_ID()), (NULL,’dress’,’white’LAST_INSERT_ID()), (NULL,’t_shirt,’blue’LAST_INSERT_ID()); INSERT INTO persons VALUES(NULL,’Lilliana Angelovska’); INSERT INTO shirts VALUES (NULL,’dress’,’orange’,LAST_INSERT_ID()), (NULL,’polo’,’red’LAST_INSERT_ID()), (NULL,’dress,’blue’LAST_INSERT_ID()); (NULL,’t_shirt,’white’,LAST_INSERT_ID()); SELECT * FROM persons; Id Name 1 Antonio Paz 2 Lilliana Angelovska SELECT * FROM shirt; id style color Owner 1 Polo Blue 1 2 Dress White 1 3 T_shirt Blue 1 4 Dress Orange 2 5 Polo Red 2 6 Dress Blue 2 7 T_shirt white 2 SELECT s.* from persons p,shirts s WHERE p.name LIKE ‘LILIANA%’ AND s.owner=p.id AND s.color<>’white’; Id style color Owner 4 Dress Orange 2 5 Polo Red 2 6 dress blue 2 14. C¸c c©u lÖnh cËp nhËt d÷ liÖu a. ChÌn dßng míi vµo b¶ng C©u lÖnh Insert : 89

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL INSERT [LOW_PRIORITY / DELAYED / IGNORE] [INTO] tbl_name [(col_name,.. .)] VALUES (gi¸ trÞ cét,.. .), (... ),.. . ho¹c : INSERT [LOW_PRIORITY / DELAYED / IGNORE] [INTO] tbl_name [(col_name,.. .)] SELECT.. . ho¹c : INSERT [LOW_PRIORITY / DELAYED / IGNORE] [INTO] tbl_name SET col_name_1=gi¸ trÞ cét 1, col_name_2=gi¸ trÞ cét 2,.. . Trong ®ã : +NÕu sö dông thµnh phÇn LOW_PRIORITY c©u lÖnh chØ cã thÓ insert d÷ liÖu khi kh«ng cã ai ®äc d÷ liÖu tõ b¶ng nµy, vµ ng−êi sö dông ph¶i ®îi khi c©u lÖnh kÕt thóc . +NÕu sö dông thµnh phÇn DELAYED ngõi sö dông sÏ kh«ng ph¶i ®îi cho tíi khi c©u lÑnh insert kÕt thóc mµ viÖc thªm dßng míi vÉn ®îi khi kh«ng cã ai ®äc d÷ liÖu tõ b¶ng nµy. Thµnh phÇn nµy cßn cho phÐp thùc hiÖn c©u lÖnh theo tõng khèi (thùc hiÖn nhiÒu c©u lÖnh insert cïng lóc). +Thµnh phÇn IGNORE sÏ bá qua c¸c lçi khi thªm dßng míi vµo b¶ng. Tr−êng hîp lçi th−êng xÈy ra khi trïng d÷ liÖu lµ kho¸, dßng míi sÏ kh«ng ®−îc thªm vµo b¶ng . VÝ dô : INSERT INTO author (id, fullname, email) VALUES (‘j001’,‘John Writer’,‘jw@somewhere.nice.com’); ho¹c : INSERT INTO author SET id=’j001’,fullname=’JohnWriter’,email=’jw@somewhere.nice.com’; ho¹c : INSERT INTO tempauthor (id, fullname, email) SELECT id, fullname, email FROM author WHERE id >= ‘100’ ; b. C©u lÖnh Replace Có ph¸p : 90

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL REPLACE [LOW_PRIORITY / DELAYED] [INTO] tbl_name [(col_name,.. .)] VALUES (gi¸_trÞ_cét,.. .) ho¹c : REPLACE [LOW_PRIORITY / DELAYED] [INTO] tbl_name [(col_name,.. .)] SELECT.. . ho¹c : REPLACE [LOW_PRIORITY / DELAYED] [INTO] tbl_name SET col_name1=gi¸_trÞ_cét1, col_name2=gi¸_trÞ_cét2,.. . C©u lÖnh nµy kh«ng gièng víi c©u lÖnh INSERT , nã thùc hiÖn nh− sau: +Mét dßng (b¶ng ghi) míi ®−îc t¹o ra nÕu cét kho¸ kh«ng bÞ trïng ho¹c b¶ng kh«ng cã cét khãa. +NÕu trïng cét kho¸ toµn bé d÷ liÖu kh«ng ph¶i lµ kho¸ cã trong danh s¸ch cét sÏ ®−îc thay b»ng gi¸ trÞ t−¬ng øng. +NÕu toµn bé d÷ liÖu cÇn thay ®æi mµ bÞ trïng mét dßng (b¶ng ghi) th× d÷ liÖu sÏ kh«ng ®−îc thªm vµo. c. C©u lÖnh Update C©u lÖnh thay thÕ mét hoÆc nhiÒu cét cña mét dßng (b¶ng ghi) tho¶ m·n ®iÒu kiÖn nµo ®ã . Có ph¸p : UPDATE [LOW_PRIORITY] tbl_name SET col_name1=gÝa_trÞ1, col_name2,.. . [WHERE biÓu_thøc_®iÒu_kiÖn] [LIMIT #] +C©u lÖnh nµy lµm thay ®æi gi¸ trÞ cét cña mét dßng (b¶ng ghi) nÕu tho¶ m·n ®iÒu kiÖn chØ ra trong mÖnh ®Ò WHERE. +NÕu kh«ng cã mÖnh ®Ò WHERE toµn bé c¸c dßng sÏ bÞ thay ®æi . +Chóng ta cã thÓ giíi h¹n dßng (b¶ng ghi) bÞ thay ®æi b»ng tuú chän LIMIT. VÝ dô : UPDATE document SET title=’Table of contents’, 91

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL comment=’Fixed typo in the title’ WHERE id=321; C©u lÖnh trªn cËp nhËt l¹i tr−êng title vµ comment trong b¶ng document víi m· id = 321. III. Çc Thao t¸c tªn b¶ng 1. Lùa chän çc hµng • B¹n cã thÓ chän çc hµng riªng biÖt tõ b¶ng cña m×nh.NÕu b¹n muèn kiÓm tra l¹i sù thay ®æi mµ b¹n ®· thùc hiÖn víi ngµy sinh cña browser ,chän b¶n ghi browser nh− sau : Mysql>SELECT*FROM pet WHERE name=”browser” • KÕt qu¶ x¸c nhËn r»ng n¨m ®−îc ghi ®óng b©y giê lµ n¨m 1989 mµ kh«ng ph¶i lµ n¨m 1998 • Çc x©u sö dông rÊt phong phó .Do ®ã b¹n cã thÓ sö dông tªn lµ “browser” hay “BROWSER” thi kªt qu¶ kh«ng thay ®æi. • B¹n cã thÓ ®Þnh râ giíi h¹n trªn bÊt kú cét nµo (kh¸c cét tªn) .VÝ dô nÕu b¹n muèn biÕt cã nh÷ng loµi ®éng vËt nµo sinh sau n¨m 1998 ta sÏ kiÓm tra cét ngµy sinh: Mysql>SELECT * FROM pet WHERE both>=”1998-1-1”; • B¹n cã thÓ kÕt hîp çc ®k ®Ó x¸c ®Þnh nh÷ng con chã çi Mysql> SELECT * FROM pet WHERE species=”dog” AND sex=”f”; Ta co thÓ dïng çc to¸n tö “AND” hoÆc “OR” ®Ó kÕt hîp çc ®k Mysql> SELECT * FROM pet WHERE species=”snake” OR sex=”bird”; • “AND” vµ “OR” cã thÓ ®−îc trén lÉn nhau ,nÕu thùc hiÖn ®iÒu ®ã tèt h¬n hÕt h·y sö dông dÊu ngoÆc ®¬n. Msql> SELECT * FROM pet WHERE (species = "cat" AND sex = “m”> OR (species = "dog" AND sex = "f"); 2. Lùa chän çc cét: • NÕu b¹n kh«ng muèn xem toµn bé b¶ng mµ chØ xem nh÷ng cét mµ b¹n ®ang quan t©m .VÝ dô nÕu b¹n muèn biÕt çc con vËt cña m×nh ®−îc sinh khi nµo ,h·y chän çc c«t tªn vµ ngµy sinh: Msql> SELECT name, birth FROM pet; • §Ó t×m ra ai së h÷u nh÷ng con vÑt ,sö dông c©u lÖnh sau: Mysql> SELECT owner FROM pet; 92

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL • Tuy nhiªn ,chó ý r»ng c©u lÖnh ch¼ng qua lµ lÊy l¹i tr−ßng ng−êi së h÷u tõ mçi b¶n ghi,vµ mét vµi trong sè chóng xuÊt hiÖn nhiÒu h¬n mét lÇn.§Ó çc gi¸ trÞ kh«ng bÞ l¨p l¹i ta thªm tõ kho¸ DISTINCT: Mysql> SELECT DISTINCT owner FROM pet; • B¹n cã thÓ sö dông diÒu kiÖn WHERE ®Ó lùa cjän çc dßng cïng víi çc cét.VÝ dô ®Ó xem ngµy sinh cña chã vµ mÌo th«i th× ta lµm nh− sau: Msql> SELECT name, species, birth FROM pet ->WHERE species = "dog" OR species = "cat"; 3. Ph©n lo¹i çc hµng • Cã thÓ b¹n ®· chó ý tíi çc vÝ dô tr−íc ®©y vµ thÊy çc hµng kÕt qu¶ ®−îc hiÓn thÞ kh«ng theo mét thø tù ®Æc biÖt nµo .tuy nhiªn th−êng dÔ dµng h¬n khi kiÓm tra kÕt qu¶ khi hµng ®· ®−îc ph©n lo¹i theo mét çch cã ý nghÜa .§Ó ph©n lo¹i mét kÕt qu¶ ta sö dông mÖnh ®Ò “ ORDER BY “ sau ®©y lµ vÝ dô vÒ ngµy sinh cña çc con vËt ®−îc ph©n lo¹i theo ngµy: Mysql> SELECT name, birth FROM pet ORDER BY birth; • §Ó ph©n lo¹i theo thø tù ng−îc l¹i ,ta thªm tõ kho¸ “DESC” Vµo tªn cét mµ b¹n ®ang ph©n lo¹i : Mysql> SELECT name, birth FROM pet ORDER BY birth DESC; • B¹n cã thÓ s¾p xÕp trªn nhiÒu cét kh¸c nhau .VÝ dô ®Ó s¾p xÕp theo kiÓu vËt sau ®ã lµ ngµy sinh mµ kh«ng quan t©m ®Õn kiÓu con vËt ®ång thêi çc con vËt trÎ nhÊt xÕp ®Çu tiªn ,ta sö dông c©u lÖnh sau; mysql> SELECT name, species, birth FROM pet ORDER BY species, birth DESC; Chó ý r»ng tõ kho¸ “DESC” chØ ¸p dông víi tªn cét ë ngay tr−íc nã 4. X¸c ®Þnh ngµy th¸ng ,n¨m cho çc kÕt qu¶ tÝnh to¸n: • MySQL cung cÊp mét rÊt nhiÒu chøc n¨ng mµ b¹n cã thÓ sö dông ®Ó thùc hiÖn çc kÕt qu¶ tÝnh to¸n theo ngµy.Vi dô ®Ó tÝnh to¸n tuæi hoÆc trÝch dÉn mét phÇn cña ngµy. §Ó x¸c ®Þnh mçi con vÑt cña b¹n lµ bao nhiªu tuæi ,tÝnh to¸n tuæi nh− lµ kho¶ng çch gi÷a ngµy sinh vµ ngµy hiÖn t¹i. §iÒu ®ã ®−îc thùc hiÖn nh− sau: mysql> SELECT name, (TO_DAYS(NOW())- TO_DAYS(birth))/365 FROM pet; 93

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL • MÆc dï çc c©u lÖnh ®ang lµm viÖc nh−ng cã mét vµi ®iÒu vÒ nã vÉn cã thÓ c¶i tiÕn . • §Çu tiªn kÕt qu¶ cã thÓ ®−îc xem dÔ dµng h¬n nÕu çc hµng ®−îc tr×nh bµy theo mét thø tù nµo ®ã • Thø hai, tiªu ®Ò cho cét tuæi th× kh«ng cã ý nghÜa l¾m. VÊn ®Ò thø nhÊt cã thÓ ®−îc gi¶i quyÕt b»ng çch thªm vµo tõ kho¸ “ODER BY” ®Ó s¾p xÕp kÕt qu¶ theo tªn .§Ó liªn hÖ víi tiªu ®Ò cña cét, cung cÊp mét tªn cho cét víi mét nh·n xuÊt hiÖn trong kÕt qu¶(®−îc gäi lµ bÝ danh) mysql> SELECT name, (TO_DAYS(NOW())- TO_DAYS(birth))/365 AS age -> FROM pet ORDER BY name; • NÕu muèn s¾p xÕp kÕt qu¶ theo tuæi h¬n lµ theo tªn, ta chi viÖc sö dông mét c©u lÖnh “ODER BY” kh¸c mysql> SELECT name, (TO_DAYS(NOW())- TO_DAYS(birth))/365 AS age ->FROM pet ORDER BY age; • Mét c©u lÖnh cã thÓ ®−îc sö dông ®Ó x¸c ®Þnh tuæi thä cho nh÷ng con vËt ®· chÕt. B¹n x¸c ®Þnh çc con vËt nµo ®−îc kiÓm tra cã hay kh«ng gi¸ trÞ chÕt lµ NULL. Sau ®ã ®èi víi çc con cã gi¸ trÞ non_NULL, tÝnh to¸n sù kh¸c nhau gi÷a gi¸ trÞ chÕt vµ sinh. mysql> SELECT name, birth, death, (TO_DAYS(death)- TO_DAYS(birth))/365 AS age FROM pet WHERE death IS NOT NULL ORDER BY age; name birth Death age Bowse 1989-08-31 1995-07-29 | 5.91 • C©u lÖnh sö dông “death is NOT NULL” vÉn tèt h¬n lµ “death=!=NULL” bëi v× NULL lµ gi¸ trÞ ®Æc biÖt. §iÒu nµy ®−îc gi¶i thÝch ë phÇn sau , • NÕu b¹n muèn biÕt con vËt nµo cã ngµy sinh vµo th¸ng sau ?víi kiÓu tÝnh to¸n nµy ,n¨m vµ ngµy ®Òu kh«ng cã liªn quan ,b¹n ch¼ng qua chØ muèn trÝch phÇn th¸ng trong cét ngµy sinh.Msql cung cÊp rÊt nhiÒu chøc n¨ng trÝch ®Én phÇn ngµy sinhnh− AR(),MONTH(),DAY OF MONTH() ,MONTH() ®Òu lµ chøc n¨ng phøc hîp .ë ®©y ®Ó xem nã lµm viÖc ra sao ,ch¹y mét c©u lÖnh ®¬n gi¶n ®Ó hiÓn thÞ gi¸ trÞ cña c¶ ngµy sinh vµ th¸ng sinh 94

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL mysql> SELECT name, birth, MONTH(birth) FROM pet; Name birth MONTH(birth Fluffy 1993-02-04 2 • ViÖc t×m çc con vËt cã ngµy sinh vµo th¸ng sau hÕt søc dÔ dµng .Gi¶ sö th¸ng hiÖn t¹i cã th¸ng t− .Sau ®ã ,gi¸ trÞ th¸ng lµ 4 vµ b¹n t×m çc con vËt ®−îc sinh vµo th¸ng n¨m nh− sau: o mysql> SELECT name, birth FROM pet WHERE MONTH(birth) = 5; • TÊt nhiªn cã mét r¾c rèi nhá nÕu th¸ng hiÖn t¹i lµ th¸ng 12.B¹n kh«ng chØ thªm 1 vµo sè th¸ng (12) vµ t×m xem con vËt nµo sinh vµo th¸ng 13 ,bëi v× kh«ng cã th¸ng nh− vËy .Thay vµo ®ã ,b¹n t×m çc con vËt sinh vµo th¸ng 1 • B¹n còng cã thÓ viÕt c©u lÖnh mµ nã lµm viÖc kh«ng quan t©m tíi th¸ng hiÖn t¹i lµ bao nhiªu ,víi çch ®ã b¹n kh«ng ph¶i sö dông 1 sè th¸ng riªng biÖt nµo trong c©u lªnh DATE=A§() cho phÐp b¹n thªm mét kho¶ng thêi gian vµo mét ngµy ®· ®−îc ®−a ra .NÕu b¹n thªm 1 th¸ng vµo gi¸ trÞ cña NULL() ,sau ®o trÝch phÇn th¸ng víi MONTH(),kÕt qu¶ t¹o ra th¸ng mµ chóng ta t×m ngµy sinh trong ®ã mysql> SELECT name, birth FROM pet ->WHERE MONTH(birth) = MONTH(DATE_ADD(NOW(), INTERVAL 1 MONTH)); • Mét çch kh¸c ®Ó hoµn thµnh c«ng viÖc t−¬ng tù lµ ph¶i thªm 1 vµo ®Ó cã th¸ng sau th¸ng hiÖn t¹i (sau khi sö dông chøc n¨ng module MOD) ®Ó “bäc xung quanh ” gi¸ trÞ th¸ng tíi 0 nÕu nã hiÖn t¹i lµ th¸ng 12 mysql> SELECT name, birth FROM pet WHERE MONTH(birth) = MOD(MONTH(NOW()), 12) 1; • Chó ý r»ng MONTH quay vßng lµ mét sè gi÷ th¸ng 1 vµ th¸ng 12 ,vµ MOD quay vßng lµ mét sè gi÷a 0 vµ 11.Do §ã sù thªm ph¶i theo sau MOD() nÕu kh«ng chóng ta sÏ ®i tõ th¸ng 11 ®Õn th¸ng 1 5. Lµm viÖc víi gi¸ trÞ NULL • Gi¸ trÞ NULL cã thÓ g©y ng¹c nhiªn cho ®Õn khi b¹n lµm quen víi nã .Theo kh¸i niÖm NULL cã nghÜa lµ”gi¸ trÞ kh«ng cã”hoÆc “gi¸ trÞ kh«ng ®−îc biÕt ®Õn” vµ nã ®−îc xem xÐt ë 95

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL mét møc ®é kh¸c biÖt h¬n so víi gi¸ trÞ kh¸c .§Ó kiÓm tra NULL b¹n kh«ng thÓ sö dông çc to¸n tö so s¸nh sè häc nh−:=,>,<...§Ó tù m×nh gi¶i thÝch ®iÒu nµy b¹n h·y thö c©u lÖnh sau mysql> SELECT 1 = NULL, 1 != NULL, 1 < NULL, 1 > NULL; 1 = NULL 1 != NULL 1 < NULL 1 > NULL NULL NULL NULL NULL • Râ rµng lµ b¹n kh«ng cã çc kÕt qu¶ cã nghÜa tõ çc sù ®èi chiÕu nµy h·y sö dông IS NULL vµ IS NOT NULL ®Ó thay thÕ. mysql> SELECT 1 IS NULL, 1 IS NOT NULL; 1 IS NULL 1 IS NOT NULL 0 1 • Trong Mysql ,0 cã nghÜa lµ sai vµ 1 cã nghÜa lµ ®óng • Çch sö lý ®Æc biÖt nµy cña NULL lµ lý do t¹i sao trong môc tr−íc viÖc x¸c ®Þnh con vËt nµo ®· chÕt b»ng viÖc sö dông death =NOT NULL thay v× death!=NULL ,l¹i cÇn thiÕt nh− vËy 6. Sù phï hîp vÒ kiÓu • Mysql cung c©p çc mÉu chuÈn cho phÐp thay thÕ mét kiÓu nµo ®ã:vÝ dô nh− sö dông‘_’®Ó chØ mét ký tù ®¬n lÎ nµo ®ã ‘%’®Ó chØ mét sè ký tù nµo ®ã cã thÓ lµ kh«ng cã ký tù nµo.Chó ý r»ng trong mysql kh«ng sö dông dÊu=hay!= mµ sö dông LIKE hoÆc NOT LIKE. • Vi dô t×m mét tªn b¾t ®Çu b»ng ký tù ‘b’ mysql> SELECT * FROM pet WHERE name LIKE "b%"; Name Owner species sex birth Buffy Harold dog F 1989-05-13 Bowser Diane dog M 1989-08-31 • §Ó t×m tªn kÕt thóc b»ng ‘fy’: mysql> SELECT * FROM pet WHERE name LIKE "%fy"; • §Ó t×m tªn cã chøa mét ký tù b»ng ‘w’: mysql> SELECT * FROM pet WHERE name LIKE "%w%"; • Dïng LIKE: mysql> SELECT * FROM pet WHERE name LIKE "_____"; 96

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL • Mét sè çc quy t¾c kh¸c:’ .Mét líp ký tù:®−îc bao bëi ‘[...]’,vÝ dô’ [abc]’’[1-9]’ .Ký hiÖu ‘*’®Ó chØ ký hiÖu trèng .Sö dông ký hiÖu ‘^’’$’®Ó chØ b¾t ®Çu hoÆc kÕt thóc ®Ó sö dông thi ta ph¶I viÕt tõ kho¸ REGEXP phÝa tr−íc • T×m tªn b¾t ®Çu víi ký tù ‘b’ mysql> SELECT * FROM pet WHERE name REGEXP "^[bB]"; • T×m tªn kÕt thóc b»ng “fy”,sö dông ‘$’ : mysql> SELECT * FROM pet WHERE name REGEXP "fy$"; • T×m tªn cã chøa ký tù’w’sö dông ‘[wW]’®Ó t×m c¶ ký tù th−êng vµ ký tù hoa: mysql> SELECT * FROM pet WHERE name REGEXP "[wW]"; • T×m tªn cã chøa ®óng 5 ký tù sö dông’^’vµ ‘$’®Ó t×m kiÕm: mysql> SELECT * FROM pet WHERE name REGEXP "^.....$"; B¹n còng cã thÓ thùc hiÖn nh− sau: mysql> SELECT * FROM pet WHERE name REGEXP "^.{5}$"; 7. §Õm hµng • Çc c¬ së d÷ liÖu th−êng ®−îc sö dông ®Ó tr¶ lêi c©u hái “møc ®é th−êng xuyªn cña mét sè kiÓu d÷ liÖu xuÊt hiÖn trong b¶ng nh− thÕ nµo”VÝ dô ,b¹n cã thÓ muèn biÕt b¹n cã bao nhiªu con vÑt ,hoÆc mçi ng−êi chñ cã bao nhiªu con vÑt ,hoÆc b¹n cã thÓ thùc hiÖn rÊt nhiÒu kiÓu ®iÒu tra d©n sè çc con vËt cña m×nh • §Õm tæng sè con vËt mµ b¹n cã th× t−¬ng tù nh− c©u hái lµ “cã bao nhiªu hµng trong b¶ng vÒ con vÑt” khi ®ã mét b¶n ghi trªn mét con vÑt ,chøc n¨ng COUNT() ®Õm sè kÕt qu¶ non- NULL,do ®ã c©u lÖnh ®Õm con vËt cña b¹n nh− sau: mysql> SELECT COUNT(*) FROM pet; • DÔ dµng h¬n ,b¹n cã thÓ gäi tªn cña nh÷ng ng−êi chñ së h÷u çc con vÑt.B¹n cã thÓ sö dông COUNT() nÕu b¹n muèn t×m ra mçi ng−êi chñ cã bao con vÑt mysql> SELECT owner, COUNT(*) FROM pet GROUP BY owner; 97

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL • Chó ý r»ng ,sö dông GROUP BY ®Ó tËp hîp l¹i tÊt c¶ çc b¶n ghi cña mçi ng−êi chñ.NÕu kh«ng cã nã,tÊt c¶ nh÷ng çi mµ thu d−îc chØ lµ 1 bøc ®iÖn b¸o lçi mysql> SELECT owner, COUNT(owner) FROM pet; ERROR 1140 at line 1: Mixing of GROUP columns (MIN(),MAX(),COUNT()...) with no GROUP columns is illegal if there is no GROUP BY clause • COUNT() vµ GROUP BY rÊt cã Ých cho viÖc m« t¶ d÷ liÖu cña b¹n theo nh÷ng çch kh¸c nhau. • VÝ dô sau ®©y sÏ chØ ra nh÷ng çch kh¸c nhau ®Ó thùc hiÖn çc ®iÒu tra d©n sè con vËt Sè con vËt theo loµi: mysql> SELECT species, COUNT(*) FROM pet GROUP BY species; Species COUNT(*) Bird 2 cat 2 dog 3 hamster 1 snake 1 Sè con vËt theo giíi tÝnh: mysql> SELECT sex, COUNT(*) FROM pet GROUP BY sex; (trong phÇn nµy ,NULL ¸m chØ kh«ng biÕt giíi tÝnh) Sex COUNT(*) NULL 4 F 1 M 1 Sè con vËt theo c¶ loµi vµ giíi tÝnh: mysql> SELECT species, sex, COUNT(*) FROM pet GROUP BY species, sex; • B¹n kh«ng cÇn thao t¸c trªn toµn bé mét b¶ng khi sö dông COUNT().VÝ dô c©u lÖnh tr−íc khi ®−îc thùc hiÖn chØ trªn chã vµ mÌo ,nh− sau: mysql> SELECT species, sex, COUNT(*) FROM pet -> WHERE species = "dog" OR species = "cat" 98

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL -> GROUP BY species, sex; • HoÆc nÕu b¹n muèn biÕt sè con vËt theo giíi tÝnh vµ chØ víi nh÷ng con ®É biÕt giíi tÝnh: mysql> SELECT species, sex, COUNT(*) FROM pet -> WHERE sex IS NOT NULL -> GROUP BY species, sex; III. Sö dông nhiÒu h¬n mét b¶ng • B¶ng vÒ con vÑt chØ gi÷ thèng kª lµ b¹n cã nh÷ng con vÑt nµo .NÕu b¹n muèn ghi çc th«ng tin kh¸c vÒ chóng ,nh− lµ çc sù kiÖn trong cuéc sèng cña chóng nh− viÖc ®Õn gÆp b¸c sÜ thó y ,hoÆc çc løa ®Î ®−îc sinh khi nµo ,b¹n cÇn mét b¶ng kh¸c ,vËy b¶ng nµy nªn cÇn g× nã cÇn chøa tªn con vÑt ,v× vËy b¹n cã thÓ biÕt mçi sù kiÖn nãi ®Õn con vËt nµo CÇn ngµy sinh ®Ó b¹n biÕt ®−îc sù kiÖn ®½ x¶y ra khi nµo CÇn mét tr−êng ®Ó m« t¶ sù kiÖn NÕu b¹n muèn cã thÓ ph©n lo¹i ®−îc çc sù kiÖn th× viÖc cã mét tr−êng kiÓu sù kiÖn rÊt h÷u Ých • Khi nh÷ng yªu cÇu ®ã ®−îc ®−a ra viÖc tr×nh bµy CREATE TABLE cho b¶ng co thÓ nh− sau: mysql> CREATE TABLE event (name VARCHAR(20), date DATE, ->type VARCHAR(15), remark VARCHAR(255)); • Víi b¶ng vÒ con vÑt ,viÖc chÌn çc b¶n ghi cÇn tiÕn hµnh b»ng viÖc thiÕt lËp çc vïng ®Ó l−u tr÷ th«ng tin. Fluffy 1995-05-15 litter 4 kittens, 3 female, 1 male Buffy 1993-06-23 litter 5 puppies, 2 female, 3 male Buffy 1991-10-12 litter 3 puppies, 3 female Chirpy 1995-05-15 vet needed beak straightened Slim 1998-08-28 vet broken rib Bowser 1998-12-09 kennel Fang 1993-06-23 kennel Fang 1998-12-09 birthday Gave him a new chew toy Claws 1998-08-28 birthday Gave him a new flea collar • ChÌn çc b¶n ghi nh− sau: mysql> LOAD DATA LOCAL INFILE "event.txt" INTO TABLE event; 99

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL • Dùa trªn nh÷ng g× mµ b¹n häc ®−îc tõ çc c©u lÖnh ch¹y b¶ng “pet” b¹n cã thÓ thùc hiÖn viÖc gäi tªn trªn çc b¶n ghi trong b¶ng event,nguyªn t¾c vÉn kh«ng thay ®æi .Nh−ng khi b¶n th©n b¶ng event kh«ng ®ñ ®Ó tr¶ lêi çc c©u hái mµ b¹n cã thÓ hái ? • Gi¶ sö b¹n muèn t×m tuæi cña mçi con vËt khi nã cã løa ®Î .B¶ng evevt chØ ra ®iÒu ®ã xuÊt hiÖn khi nµo ,nh−ng ®Ó tÝnh to¸n tuæi cña con mÑ b¹n cÇn ngµy sinh cña nã .Nã ®−îc l−a tr÷ trong b¶ng pet,nªn b¹n cÇn c¶ hai b¶ng cho c©u lÖnh nµy: mysql> SELECT pet.name, (TO_DAYS(date) - TO_DAYS(birth))/365 AS age, remark -> FROM pet, event ->WHERE pet.name = event.name AND type = "litter"; • Cã rÊt nhiÒu ®iÒu ®¸ng l−u ý vÒ c©u lÖnh nµy MÖnh ®Ò FROM ghi vµo danh s¸ch c¶ hai b¶ng khi c©u lÖnh cÇn lÊy th«ng tin tõ c¶ hai Khi kÕt hîp th«ng tin tõ çc b¶ng kh¸c nhau ,b¹n cÇn ®Þnh râ cã bao nhiªu b¶n ghi vµ mçi b¶n ghi cã thÓ ®−îc nèi víi çc b¶n ghi cña b¶n kia.§iÒu ®ã rÊt dÔ khi c¶ hai b¶n ghi ®Òu cã cïng sè cét.C©u lÖnh sö dôngWHERE dïng ®Ó nãi çc b¶n ghi ë hai b¶ng dùa trªn gi¸ trÞ tªn Khi tªn cét xuÊt hiÖn c¶ ë hai b¶ng ,b¹n ph¶i x¸c ®Þnh vÒ b¶n nµo b¹n t×m ®Õn kiÓu ¸m chØ cét .§iÒu nµy ®−îc thùc hiÖn b»ng viÖc quy chiÕu tªn cña b¶ng víi tªn cña cét • B¹n kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i cã hai b¶ng kh¸c nhau ®Ó tiÕn hµnh liªn kÕt .§«i khi viÖc tù liªn kÕt l¹i rÊ h÷u Ých ,nÕu b¹n muèn IV. KÕt nèi vµ kh«ng kÕt nèi tíi server 1. §Ó kÕt nèi tíi server b¹n th−êng cung cÊp cho My SQL mét username, vµ mét password. NÕu server ch¹y trªn mét m¸y kh¸c h¬n lµ m¸y b¹n ®ang login. B¹n còng cÇn x¸c ®Þnh mét hostname ®Ó liªn l¹c víi ng−êi qu¶n trÞ cña b¹n ®Ó t×m ra nh÷ng kÕt nèi mµ b¹n sÏ sö dông ®Ó kÕt nèi. Khi b¹n biÕt chÝnh x¸c hostname,username,password b¹n cã thÓ kÕt nèi nh− sau : shell> mysql -h host -u user -p Enter password: ******** 100

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL 2. Mét vµi My SQL æn ®Þnh cho phÐp ng−êi sö dông kÕt nèi mµ kh«ng cã tªn tõ user tíi server ®ang ch¹y localhost trong nh÷ng tr−êng hîp nµy b¹n cã thÓ kÕt nèi tíi server ®ã nh− sau: shell> mysql Sau khi b¹n b¹n ®· kÕt nèi thµnh c«ng b¹n cã thÓ kÕt thóc viÖc kÕt nèi nh− sau : mysql> QUIT B¹n còng cã thÓ sö dông Ctr-D. VI. VÝ dô vÒ c¸c lÖnh c¬ b¶n *Sau ®©y lµ nh÷ng vÝ dô vÒ c¸ch gi¶i quyÕt vÊn ®Ò cïng víi mysql * Mét vµi vÝ dô sö dông hµng shop ®Ó l−u tr÷ gi¸ cña mçi ®Ò môc cho mçi th−¬ng nh©n.Gi¶ sö r»ng mçi th−¬ng nh©n cã mé tËp hîp gi¸ cho mçi ®Ò môc .Sau ®ã lµ kho¸ cho mçi b¶n ghi B¹n cã thÓ t¹o ra mét b¶ng nh− sau: CREATE TABLE shop ( article INT(4) UNSIGNED ZEROFILL DEFAULT '0000' NOT NULL, dealer CHAR(20) DEFAULT '' NOT NULL, price DOUBLE(16,2) DEFAULT '0.00' NOT NULL, PRIMARY KEY(article, dealer)); INSERT INTO shop VALUES (1,'A',3.45),(1,'B',3.99),(2,'A',10.99),(3,'B',1.45),(3,'C',1.69), (3,'D',1.25),(4,'D',19.95); *VÝ dô vÒ d÷ liÖu nh− sau: SELECT * FROM shop article Dealer Price 0001 A 3.45 0001 B 3.99 0001 A 10.99 0002 G 1.45 0003 D 1.69 0004 F 1.25 19.95 1. Gi¸ trÞ lín nhÊt cho mçi cét Sè môc cao nhÊt lµ bao nhiªu: SELECT MAX(article) AS article FROM shop Article 4 101

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL 2.Dßng l−u tr÷ gi¸ trÞ lín nhÊt chøa trong cét : T×m sè dealer vµ price cña çc article ®¾t nhÊt SELECT article, dealer, price FROM shop WHERE price=(SELECT MAX(price) FROM shop) (trong mysql kh«ng cã thñ tôc lùa chän) nªn ®Ó lµm ®iÒu ®ã ph¶i chia thµnh hai b−íc T×m gi¸ cao nhÊt tõ b¶ng b»ng lÖnh SELECT Sö dông gi¸ trÞ nµy ®Ó hoµn thµnh çc c©u lÖnh tiÕp theo SELECT article, dealer, price FROM shop WHERE price=19.95 Mét çch lµm kh¸c lµ s¾p xÕp çc hµng gi¶m dÇn theo gi¸ vµ chØ ®−a ra hµng ®Çu tiªn sö dông LIMIT: SELECT article, dealer, price FROM shop ORDER BY price DESC LIMIT 1 3. Gi¸ trÞ m· cña cét:mçi nhãm:chØ mét gi¸ trÞ * víi mçi article ,t×m dealer(s) sao cho gi¸ lµ cao nhÊt * trong ANSI SQL nã sÏ lµm cïng víi thñ tôc nh− sau SELECT article, dealer, price FROM shop s1 WHERE price=(SELECT MAX(s2.price) FROM shop s2 WHERE s1.article = s2.article) *Trong mysql tèt nhÊt lµ lµm tõng b−íc a.§−a ra danh s¸ch gåm 2 cét(article,maxpice) b.Víi mçi article chän nh÷ng dßng mµ cã gi¸ cao nhÊt *VÝ dô nh− sau: CREATE TEMPORARY TABLE tmp ( article INT(4) UNSIGNED ZEROFILL DEFAULT '0000' NOT NULL, price DOUBLE(16,2) DEFAULT '0.00' NOT NULL); LOCK TABLES article read; 102

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL INSERT INTO tmp SELECT article, MAX(price) FROM shop GROUP BY article; SELECT article, dealer, price FROM shop, tmp WHERE shop.article=tmp.article AND shop.price=tmp.price; UNLOCK TABLES; DROP TABLE tmp; *NÕu b¹n kh«ng sö dông mét temporary table b¹n ph¶i dïng kho¸ “tmp” table *Cã thÓ lµm ®iÒu ®ã víi nh÷ng c©u lÖnh ®¬n lÎ *Cã thÓ gäi hµm “MAX-CONCAT” SELECT article, SUBSTRING( MAX( CONCAT(LPAD(price,6,'0'),dealer) ), 7) AS dealer, 0.00LEFT( MAX( CONCAT(LPAD(price,6,'0'),dealer) ), 6) AS price FROM shop GROUP BY article; 4. Sö dông kho¸ ngoµi B¹n kh«ng cÇn kho¸ ngoµi ®Ó nèi hai b¶ng ChØ nh÷ng thø trong mysql kh«ng lµm ®−îc CHECK ®Ó ch¾c ch¾n r»ng nh÷ng kho¸ b¹n sö dông thùc sù tån t¹i trong b¶ng liªn quan vµ nã kh«ng tù ®éng xo¸ c¸c dßng tõ b¶ng cïng víi kho¸ ngoµi ®−îc ®Þnh nghÜa.NÕu b¹n sö dông kho¸ b×nh th−êng nã vÉn lµm viÖc tíi cïng: CREATE TABLE persons ( id SMALLINT UNSIGNED NOT NULL AUTO_INCREMENT, name CHAR(60) NOT NULL, PRIMARY KEY (id) ); CREATE TABLE shirts ( id SMALLINT UNSIGNED NOT NULL AUTO_INCREMENT, style ENUM('t-shirt', 'polo', 'dress') NOT NULL, color ENUM('red', 'blue', 'orange', 'white', 'black') NOT NULL, owner SMALLINT UNSIGNED NOT NULL REFERENCES persons, PRIMARY KEY (id) ); 103

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL INSERT INTO persons VALUES (NULL, 'Antonio Paz'); INSERT INTO shirts VALUES (NULL, 'polo', 'blue', LAST_INSERT_ID()), (NULL, 'dress', 'white', LAST_INSERT_ID()), (NULL, 't-shirt', 'blue', LAST_INSERT_ID()); INSERT INTO persons VALUES (NULL, 'Lilliana Angelovska'); INSERT INTO shirts VALUES (NULL, 'dress', 'orange', LAST_INSERT_ID()), (NULL, 'polo', 'red', LAST_INSERT_ID()), (NULL, 'dress', 'blue', LAST_INSERT_ID()), (NULL, 't-shirt', 'white', LAST_INSERT_ID()); SELECT * FROM persons; Id Name 1 Antonio Paz 2 Lilliana Angelovska SELECT * FROM shirts; Id style color owner 1 Polo blue 1 2 Dress white 1 3 t-shirt blue 1 4 Dress orange 2 5 Polo red 2 6 Dress blue 2 7 t-shirt white 2 SELECT s.* FROM persons p, shirts s WHERE p.name LIKE 'Lilliana%' AND s.owner = p.id AND s.color <> 'white'; Id style color owner 4 Dress orange 2 5 Polo red 2 6 Dress blue 2 104

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL Ch−¬ng IV : HÖ thèng quyÒn truy nhËp c¬ Së D÷ LIÖU Trong MYSql I. Giíi thiÖu chung vÒ vÊn ®Ò an toµn vµ b¶o mËt cña hÖ thèng Trong viÖc th¶o luËn vÒ vÊn ®Ò an toµn cña hÖ thèng chóng ta dÆc biÖt nhÊn m¹nhviÖc cÇn thiÕt cña viÖc b¶o vÖ an toµn cho m¸y chñ ( kh«ng ®¬n gi¶n lµ m¸y chñ Mysql ) chèng l¹i sù tÊn c«ng d−ãi mäi h×nh thøc : nghe trém, söa ®æi cÊu tróc …. Mysql sö dông danh s¸ch ®iÒu khiÓn truy nhËp ( ALSC ) (ACCESS CONTROL LIST) ®Ó ®¶m b¶o an toµn b¶o mËt cña viÖc kÕt nèi,c©u truy vÊn vµ çc thao t¸c kh¸c mµ ng−êi sö dông cè g¾ng thùc hiÖn cïng tån t¹i mét sè sù hæ trî m· ho¸ kÕt nèi gi÷a m¸y chñ Mysql vµ m¸y kh¸ch . Khi dïng Mysql chóng ta cÇn chó ý çc ®iÒu sau ®©y: - kh«ng cho phÐp ng−êi sö dông truy cËp ®Õn b¶ng Mysql (ngo¹i trõ nh÷ng ng−êi dïng root) - häc hÖ thèng çc quyÒn truy xuÊt cña Mysql çc c©u lÖnh cÊp ph¸t quuyÒn vµ huû quyÒn cña ng−êi sö dôngnh»m môc ®Ých ng¨n chÆn viÖc truy xuÊt tíi Mysql, kh«ng nªn cÊp ph¸t quyÒn h¹n nhiÒu h¬n møc cÇn thiÕt, kh«ng nªn cÊp quyÒn tíi tÊt c¶ çc m¸y chñ. B¹n cÇn kiÓm tra nh÷ng ®iÒu sau ®©y: - cè g¾ng thùc hiÖn Mysql-u root ,nÕu b¹n cã thÓ kÕt nèi víi m¸y chñ mµ kh«ng cÇn mËt khÈu, b¹n ®· cã mét sè vÊn ®Ò råi ®ã, bÊt kú mét ng−êi nµo còng cã thÓ kÕt nèi víi m¸y chñ Mysql víi®Çy ®ñ quyÒn truy xuÊt, b¹n cÇn xem l¹i çc chØ thÞ khi cµi ®Æt Mysql, chó ý ®Õn viÖc ®Æt mËt khÈu gèc (root). - Sö dông lÖnh show grant vµ kiÓm tra ng−êi dïng truy cËp ®Õn dÏ liÖu g×, thu håi bít quyÒn h¹n kh«ng cÇn thiÕt . - Kh«ng nªn l−u mËt khÈu d−íi d¹ng v¨n b¶n thuÇn tuý trong c¬ së d÷ liÖu, v× khi m¸y cña b¹n bÞ mét kÎ kh¸c truy nhËp th× nh÷ng kÎ truy nhËp cã thÓ cã ®Çy ®ñ mét danh s¸ch çc mËt khÈu vµ sö dông chóng. - Kh«ng nªn dïng mËt khÈu ë tõ ®iÓn v× cã nhiÒu ch−¬ng tr×nh ®Æc biÖt ®Ó ph¸ mËt khÈu nµy . - H·y dung filewall nã sÏ b¶o vÖ tèi thiÓu lµ 50% tÊt c¶ çc kiÓu khai th¸c kh¸c nhau cña phÇn mÒn v× vËy h·y ®Æt mysql bªn c¹nh firewall - KiÓm tra ng−êi dïng cã nhËp d÷ liÖu ®¸ng tin cËy kh«ng - Kh«ng nªn truyÒn t¶i çc d÷ liÖu ch−a ®−îc m· ho¸ trªn m¹ng v× d÷ liÖu ®ã cã thÓ bÞ chÆn l¹i ®Ó sö dông . - Häc çch sö dông çc tiÖn Ých tepdump, string ®Ó b¶o vÖ 105

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL II. Lµm thÕ nµo ®Ó Mysql trë nªn an toµn chèng l¹i bän téi ph¹m m¸y tÝnh khi kÕt nèi ®Õn c¬ së d÷ liÖu th«ng th−êng b¹n hay dïng mét mËt khÈu, tuy nhiªn viÖc m· ho¸ chóng th× kh«ng htùc sù m¹nh vµ mét sè næ lùc tÊn c«ng cña nh÷ng kÎ ph¸ ho¹i cã thÓ bÎ ®−îc mËt khÈu cña b¹n nÕu nh− nh÷ng kÎ ph¸ ho¹i cã thÓ chÆng ®øng ®−îc viÖc l−u th«ng gi÷a m¸y chñ vµ m¸y kh¸ch, tÊt c¶ c¸c th«ng tin truyÒn trªn m¹ng ®Òu cã thÓ bÞ ng−êi nµo ®ã chÆng ®øng l¹i vµ sö dông chóng, nÕu b¹n lo l¾ng vÒ ®iÒu nµy th× b¹n cã thÓ sö dông viÖc m· ho¸ kÕt nèi d¹ng tep/ip khi kÕt nãi gi÷a m¸y chñ vµ m¸y kh¸ch. §Ó ®¶m b¶o an toµn cho hÖ thèng b¹n cÇn thùc hiÖn nh÷ng viÖc sau : - Sö dông password cho tÊt c¶ ng−êi dïng v× nÕu kh«ng dïng password th× bÊt kú ng−êi dïng nµo còng cã thÓ truy nhËp c¬ së d÷ liÖu - B¹n cã thÓ thay ®æi password cho tÊt c¶ ng−êi dïng b»ng ch¸ch thay ®æi kÞch b¶n Mysql_install_db tr−íc khi thùc hiÖn mysql hoÆc söa password cho ng−êi dïng root - sell>mysql-u root mysql; mysql>update user set password =password (‘ne− password’); where user =’root’; mysql>flóh privileges; - Kh«ng nªn ch¹y mysql nh− ng−êi dïng unix root ®iÒu nµy rÊt nguy hiÓm v× ng−êi cã quyÒn ®ãi víi file cã thÓ t¹o file t−¬ng tù nh− root, ®Ó ng¨n chÆn ®iÒu nµy th× mysql th−êng kh«ng ch¹y mysql nh− d¹ng root trõ khi cã chØ thÞ trùc tiÕp lµ : -user=root; NÕu ®Æt mËt khÈu cho ng−êi dïng unix root trong kÞch b¶n cña mysql server th× b¹n ph¶i ®¶m b¶o r»ng nã chØ cã thÓ ®−îc ®äc bëi ng−êi dïng root. - KiÓm tra ng−êi dïng Unix r»ng mysql chØ ch¹y ®èi víi ng−êi dïng cã quyÒn read/write. - Trong c¸c tr¹m lµm viÖc Unix kh«ng nªn ch¹y Mysql nh− ng−êi dïng root trõ phi ®iÒu ®ã thùc sù cÇn thiÕt . - Kh«ng nªn g¸n quyÒn process cho tÊt c¶ ng−êi dïng . - Kh«ng nªn g¸n quyÒn ®«Ýo víi file cho tÊt c¶ ng−êi dïng . Mét sè sù chän lùa liªn quan ®Õn viÖc an toµn khi khëi ®éng Mysql -- secure : tr¶ l¹i sè ip bëi gethost by name() lêi gäi hÖ thèng sÏ kiÓm tra ®Ó ®¶m b¶o ch¾c ch¾n r»ng chóng sÏ tr¶ l¹i tªn cña m¸y chñ, ®iÒu nµy sÏ g©y khã kh¨n cho nh÷ng ai phÞa ra mét tªn m¸y ®Ó lÊy ®Þa chØ. 106

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL -- skip-grant-table : ®iÒu nµy sÏ lµm cho hÖ thèng kh«ng sö dông hÖ thèng quuyÒn vµ tÊt c¶ mäi ng−êi ®Òu cã ®Çy ®ñ quyÒn h¹n ®Ó truy nnhËp vµo c¬ së d÷ liÖu (b¹n cã thÓ sö dông hÖ thèng quyÒn b»ng çch thùc hiÖn mysqladmin flush-privileges). -- skip-name-resolve: sù chän lùa nµy sÏ lµm cho tÊt c¶ çc gi¸ trÞ trong cét host cña b¶ng ph©n quyÒn ®Òu lµ ®Þa chØ IP hoÆc lµ localhost. -- skip-networking: kh«ng cho phÐp giao thøc tep/ip ®−îc kÕt nèi . -- skip-show database: khi cã lÖnh SHOW DATABASE sÏ kh«ng tr¶ l¹i mét gi¸ trÞ nµo c¶ . -- safe-show-database: lÖnh SHOW DATABASE sÏ chØ tr¶ l¹i gi¸ trÞ ®èi víi nh÷ng ng−êi cã quyÒn ®èi víi lÖnh nµy . III. Tªn ng−êi dïng vµ mËt khÈu trong mysql Cã rÊt nhiÒu nÐt ph©n biÖt gi÷a çc çch thøc kh¸c nhau mµ tªn ng−êi dïng (user name ) vµ mËt khÈu(pasword) ®−îc sö dông trong Mysql vµ çch thøc chóng ®−îc dïng trong Windows vµ Unix. User name®−îc mysql sö dông cho môc ®Ých nhËn d¹ng hÇu hÕt m¸y kh¸ch Myssql mÆc ®Þnh lµ khi ®¨ng nhËp vµo hÖ thèng sö dông tªn ng−êi dïng Unix hiÖn t¹i ®iÒu nµy cã mét ®iÒu kh«ng hay. ch−¬ng tr×nh ë m¸y kh¸ch cho phÐp nhiÒu tªn ng−êi dïng kh¸c nhau ®−îc chØ ra víi lùa chän –u hoÆc – user ®iÒu nµy sÏ lµm cho hÖ thèng trë nªn kh«ng an toµn trong mäi tr−êng hîp trõ khi tÊt c¶ çc tªn ng−êi dïng ®Òu co password bæ v× bÊt kú mét ng−êi nµo ®ã còng cã thÓ nèi víi m¸y chñ sö dông mét tªn nµo ®ã vµ hä sÏ thµnh c«ng nÕu nh− tªn ®ã kh«ng cã password . - Tªn cña ng−êi dïng cã thÓ dµi 16 kÝ tù. - Password trong Mysql kh«ng cã liªn hÖ ®èi víi password trong Unix. Kh«ng cã sù liªn hÖ cÇn thiÕt gi÷a mËt khÈu b¹n sö dông ®Ó ®¨nh nhËp vµo m¸y tÝnh unixvowis mËt khÈu b¹n dïng ®Ó ®¨ng nhËo vµo c¬ së d÷ liÖu Gi÷ mËt khÈu mét çch an toµn Mét diÒu kh«ng hay nÕu nh− mËt khÈu cña b¹n bÞ mét ng−êi kh¸c ph¸t hiÖn ra.D−íi ®©y lµ nh÷ng ph−¬ng ph¸p mµ b¹n chØ râ mËt khÈu cña m×nh vµ çc ®¸nh gi¸ vÒ çc nguy hiÓm cho tõng ph−¬ng ph¸p . Sö dông –pyour_pass hoÆc –password=your_pass trªn dßng lÖnh, ®iÒu nµy th× tiÖn lîi nh−ng kh«ng an toµn v× mËt khÈu c¶u b¹n sÏ râ rµng ®èi víi ch−¬ng tr×nh tr¹ng th¸i lµm viÖc cña hÖ thèng, vµ mét ng−êi dïng kh¸c cã thÓ thùc hiÖn mét lÖnh hiÓn thÞ. Sö dông –p trong tr−êng hîp nµy ch−¬ng tr×nh ë m¸y kh¸ch sÏ yªu cÇu nhËp mËt khÈu tõ dßng lÖnh Sell>mysql-u user_name-p 107

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL Enter password :******** ViÖc nhËp mËt khÈu sÏ an toµn h¬n v× nã sÏ kh«ng bÞ nh×n thÊy bëi ng−êi dïng kh¸c. Tuy nhiªn viÖc nhËp mËt khÈu kiÓu nµy chØ thÝch hîp cho nh÷ng ch−¬ng tr×nh mµ b¹n ch¹y theop lèi t−¬ng t¸c .NÕu nh− b¹n gäi mét kÞch b¶n cña m¸y kh¸ch th× sÏ kh«ng cã c¬ héi ®Ó nhËp mËt khÈu tõ thiÕt bÞ ®Çu cuèi . B¹n còng cã thÓ dïng ph−¬ng ph¸p l−u mËt khÈu cña b¹n vµo file cÊu h×nh (vÝ dô b¹n cã thÓ t¹o ra mét danh s¸ch çc mËt khÈu trong phÇn [client] cña file ’My.cnf’ trong Home Directory cña m×nh nÕu theo çch nµy file kh«ng nªn ®Ó d¹ng cã thÓ ®äc ghi. B¹n cã thÓ l−u mËt khÈu trong biÕn m«i tr−êng MySQL_pwd nh−ng tr−êng hîp nµy th−êng Ýt dïng v× nã kh«ng an toµn. IV. HÖ thèng quyÒn truy xuÊt ®−îc cung cÊp bëi MySQL Th«ng tin vÒ quyÒn truy xuÊt cña ng−êi sö dông ®−îc l−u tr÷ trong çc b¶ng User, D, Host, Table_Priv vµ b¶ng Column_Priv trong c¬ së d÷ liÖu MySQL, MySQL server sÏ ®äc n«it dung cña çc b¶ng khi khëi ®éng. B¶ng sau ®©y liÖt kª çc quyÒn vµ t−¬ng øng víi çc cét liªn quan ®Õn quyÒn vµ ng÷ c¶nh mµ çc quyÒn ®ã ¸p dông. Çc quyÒn Cét Ng÷ c¶nh Select Select_Priv B¶ng Insert Insert_Priv B¶ng Update Update_Priv B¶ng Delete Delete_Priv B¶ng Index Index_Priv B¶ng Alter Alter_Priv B¶ng Creat Creat_Priv CSDL, B¶ng, ChØ sè Drop Drop_Priv CSDL hoÆc B¶ng Grant Grant_Priv CSDL hoÆc B¶ng References References_Priv CSDL hoÆc B¶ng Reload Reload_Priv Qu¶n trÞ m¸y chñ Shutdown Shutdown_Priv Qu¶n trÞ m¸y chñ Process Process_Priv Qu¶n trÞ m¸y chñ file file_Priv Qu¶n trÞ m¸y chñ • QuyÒn Select, Insert, Delete, Update cho phÐp b¹n thùc hiÖn çc thao t¸c ®èi víi çc h¶ng cña b¶ng trong c¬ së d÷ liÖu. • QuyÒn Alter cho phÐp b¹n sö dông c©u lÖnh Alter Table. • QuyÒn Creat, Drop cho phÐp b¹n t¹o míi mét CSDL, b¶ng hoÆc xo¸ CSDL b¶ng ®· tån t¹i, chó ý r»ng nÕu b¹n cÊp ph¸t quyÒn Creat, Drop cho ng−êi sö dông, th× ng−êi dïng cã thÓ xo¸ CSDL mµ trong ®ã quyÒn truy nhËp ®Õn MySQL ®−îc l−u tr÷. 108

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL • QuyÒn Grant cho phÐp b¹n cÊp ph¸t quyÒn cho nh÷ng ng−êi dïng kh¸c nh÷ng quyÒn mµ b¹n cã. • QuyÒn ®èi víi file cho phÐp ®äc víi ghi ®èi víi file trªn server, sö dông çc lÖnh LOAD DATA INFILE vµ SELECT.. INTO OUTFILE bÊt k× ng−êi dïng nµo ®−îc g¸n quyÒn nµy ®Òu cã thÓ ®äc hoÆc hoÆc ghi ®èi víi file mµ SQL cã thÓ ®äc hoÆc ghi. • Nh÷ng quyÒn cßn l¹i ®−îc phôc vô cho c«ng viÖc qu¶n trÞ mµ chóng ®−îc thùc hiÖn bëi ch−¬ng tr×nh MySQL Admin. B¶ng d−íi ®©y sÏ chØ cho b¹n nh÷ng lÖnh mµ quyÒn qu¶n trÞ cho phÐp b¹n thùc hiÖn. QuyÒn Nh÷ng lÖnh cã thÓ thùc hiÖn Reload Reload, refresh, flush_privileges, flush-hosts, flush-logs, flush- tables Shutdown Shutdown Process Processlist, kills LÖnh Reload sÏ chØ thÞ cho m¸y chñ thùc hiÖn viÖc ®äc l¹i b¶ng çc ph©n quyÒn, lÖnh refresh n¹p l¹i tÊt c¶ çc b¶ng, më vµ ®ãng tÊt c¶ çc file log. LÖnh flush-privileges t−¬ng tù nh− lÖnh reload, mét sè lÖnh flush-* kh¸c thùc hiÖn chøc n¨ng nh− refresh, nh−ng cã giíi h¹n hÑp h¬n lÖnh refresh, nã sÏ thÝch hîp trong mét sè tr−êng hîp, vÝ dô ban chØ cµn Flush ®èi víi log file th× lÖnh flush-logs thÝch hîp h¬n lÖnh refresh. • LÖnh Shutdown sÏ lµm cho m¸y chñ ngõng ho¹t ®éng. • Processlist sÏ hiÓn thÞ nh÷ng th«ng tin trong suèt qu¸ tr×nh ho¹t ®éng víi m¸y chñ. • LÖnh kills sÏ t¾t mét phiªn lµm viÖc víi m¸y chñ, b¹n cã thÓ thùc hiÖn 2 lÖnh trªn nhiÒu lÇn trong mét dßng lµm viÖc nh−ng b¹n ph¶i cã quyÒn Process. Mét ý kiÕn hay tæng qu¸t trong viÖc g¸n quyÒn cho ng−êi dïng ®ã lµ chØ g¸n nh÷ng quyÒn cÇn thiÕt cho ng−êi dïng mµ hä cÇn ®Ó hä thùc hiÖn nh÷ng c«ng viÖc cña m×nh. Mét sè chó ý ®èi víi ®Æc ®iÓm thùc hiÖn nh÷ng quyÒn sau: • QuyÒn Grant cho phÐp ng−êi dïng cÊp nh÷ng mµ hä cã cho ng−êi dïng kh¸c. Hai ng−êi sö dông cã çc quyÒn kh¸c nhau, víi quyÒn Grant hä cã thÓ kÕt hîp nh÷ng quyÒn nµy. • QuyÒn Alter cã thÓ ®−îc sö dông ®Ó ph¸ vì nh÷ng quyÒn b»ng viÖc ®æi tªn b¶ng. • QuyÒn ®èi víi file cã thÓ bÞ l¹m dông ®Ó ®äc mét sè file trªn m¸y chñ vµo b¶ng trong c¬ së d÷ liÖu, néi dung cña b¶ng nµy cã thÓ bÞ truy nhËp b»ng çch sö dông nh÷ng c©u lÖnh Select, ®iÒu nµy còng cã thÓ ®−îc thùc hiÖn ®èi víi mét sè c¬ së d÷ liÖu chÝnh cña m¸y chñ. 109

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL • QuyÒn Shutdown cã thÓ l¹m dông ®Ó tõ chèi mét sè dÞch vô ®èi víi ng−êi sö dông kh¸c b»ng çch t¾t m¸y chñ. • QuyÒn process cã thÓ ®−îc sö dông ®Ó xem d¹ng v¨n b¶n thuÇn Text cña nh÷ng c©u truy vÊn hiÖn thêi kÓ c¶ nh÷ng c©u truy vÊn ®Ó ®Æt l¹i mËt khÈu • QuyÒn ®èi víi nh÷ng c¬ së d÷ liÖu mysql cã thÓ bÞ sö dông ®Ó thay ®æi password vµ mét sè quyÒn truy nhËp th«ng tin kh¸c, Mét sè vÊn ®Ò mµ b¹n kh«ng thÓ thùc hiÖn ®èi víi hÖ thèng quuyÒn h¹n trong Mysql B¹n kh«ng thÓ chØ ra mét çch râ rµng r»ng ng−êi sö dông kh«ng thÓ thùc hiÖn ®−îc, nghÜa lµ b¹n kh«ng thÓ x¸c ®Þnh mét ng−êi dïng phï hîp vµ tõ chèi viÖc kÕt nèi . B¹n kh«ng thÓ chØ râ mét ng−êi dïng cã quyÒn t¹o vµ xo¸ çc b¶ng trong mét c¬ sá d÷ liÖu, nh−ng kh«ng cã quyÒn t¹o vµ xo¸ chÝnh CSDL ®ã. V. HÖ thèng quyÒn ho¹t ®éng nh− thÕ nµo HÖ thèng quyÒn trong Mysql ®¶m b¶o mét çch ch¾c ch¾n r»ng mäi ng−êi dïng chØ ®−îc thùc hiÖn nh÷ng c«ng viÖc mµ hä ®−îc cho phÐp thùc hiÖn. khi b¹n kÕt nèi víi m¸y chñ Mysql th× nh÷ng ®Æc tÝnh cña b¹n sÏ ®−îc x¸c ®Þnh bëi m¸y chñ tõ chÝnh n¬i mµ b¹n kÕt nèi vµ tªn ng−êi dïng mµ b¹n nhËp. hÖ thèng quyÒn sÏ theo nh÷ng ®Æc tÝnh cña b¹n vµ nh÷ng g× b¹n muèn ®Ó thùc hiÖn Mysql xem xÐt c¶ hostname vµ username ®−îc b¹n chØ ra v× mét sè lÝ do ®¬n gi¶n lµ tªn cÊp cho ng−êi dïng cung cÊp sÏ thuéc vÒ ng−êi ë mäi n¬i trªn m¹ng. vÝ dô ng−êi dïng cã tªn lµ Bill kÕt nèi vµo Whitehouse.gov kh«ng cÇn thiÕt ph¶i gièng ng−oiõ dïng Bill kÕt nèi vµo micrsoft.com. Mysql ®iÒu khiÓn ®iÒu nµy b»ng çch cho phÐp b¹n ph©n biÖt nhiÒu ng−êi dïng trong nh÷ng m¸y chñ kh¸c nhau mµ cã cïng tªn gièng nhau, b¹n cã thÓ g¸n cho ng−êi dïng cã tªn lµ Bill mét tËp hîp çc quyÒn ®Ó kÕt nèi vµo Whitehouse.vµ mét tËp hîp çc quyÒn kh¸c ®Ó kÕt nèi vµo micrsoft.com Mysql ®iÒu khiÓn truy nhËp bao gåm hai khung c¶nh kh¸c nhau Khung c¶nh 1: m¸y chñ sÏ kiÓm tra b¹n cã quyÒn kÕt nèi hay kh«ng Khung c¶nh 2: khi b¹n kÕt nèi víi m¸y chñ th× Mysql sÏ kiÓm tra nh÷ng yªu cÇu mµ b¹n ®−a ra ®Ó xem b¹n cã ®ñ quyÒn h¹n ®Ó thùc hiÖn nã mét çch thÝch ®¸ng. vÝ dô nÕu b¹n ®· kÕt nèi vµo CSDL vµ cè g¾ng thùc hiÖn mét lÖnh Select hoÆc xo¸ mét b¶ng cña CSDL th× Mysql sÏ kiÓm tra xem b¹n cã quyÒn select hoÆc drop ®Ó thùc hiÖn ®iÒu ®ã hay khång . Mysql dïng çc b¶ng USER,DB,HOST trong CSDL mysql ®Ó ®iÒu khiÓn truy nhËp ë c¶ 2 khung c¶nh trªn, çc tr−¬ng trong çc b¶ng nµy ®−îc cung cÊp d−íi ®©y: 110

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL Tªn b¶ng USER DB HOST Çc tr−êng ph¹m vi Host Host Host User Data DB Password User Çc tr−êng chØ quyÒn Select_Priv Select_Priv Select_Priv Insert_Priv Insert_Priv Insert_Priv Update_Priv Update_Priv Update_Priv Delete_Priv Delete_Priv Delete_Priv Index_Priv Index_Priv Index_Priv Alter_Priv Alter_Priv Alter_Priv Creat_Priv Creat_Priv Creat_Priv Drop_Priv Drop_Priv Drop_Priv Grant_Priv Grant_Priv Grant_Priv References_Priv Reload_Priv Shutdown_Priv Process_Priv file_Priv Mçi b¶ng ph©n quyÒn bao gåm tr−êng ph¹m vi vµ tr−êng quyÒn, tr−êng ph¹m vi x¸c ®Þnh çc ph¹m vi çc môc trong b¶ng çc khung c¶nh lµ n¬i çc mô ®ã khÐp vµo. vÝ dô trong b¶ng ng−êi dung môc HOST ,USER cã gi¸ trÞ Lµ ‘vnuh.vnn.vn’vµ ‘thu’ dïng ®Ó nhËp ra sù kÕt nèi tíi m¸y chñ bëi ‘thu’kÕt nèi tíi m¸y chñ ‘vnuh.vnn.vn’t−¬ng tù trong b¶ng DB môc HOST ,USER, DB cã çc gi¸ trÞ lµ ‘vnuh.vnn.vn’vµ ‘thu’, ‘repost ’ dïng ®Ó nhËn ra sù kÕt nèi bëi ‘thu’ kÕt nèi tíi m¸y chñ ‘vnuh.vnn.vn’, truy nhËp ®Õn CSDL ‘repost’ b¶ng table-priv,column-priv chøa tr−êng ph¹m vi ®Ó chØ ra çc b¶ng, b¶ng / cét ®−îc kÕt hîp l¹i cho çc môc ®−îc yªu cÇu. -§Ó thùc hiÖn chøc n¨ng kiÓm tra truy nhËp viÖc so s¸nh gi¸ trÞ cña Host th× kh«ng ph©n biÖt ch÷ hoa ch÷ th−êng, gi¸ trÞ cña db, password vµ table_name th× cã ph©n biÖt ch÷ hoa ch÷ th−êng, column_name kh«ng ph©n biÖt ch÷ hoa ch÷ th−êng. -Tr−êng trong quyÒn mçi b¶ng chØ ra çc quyÒn ®−îc g¸n bëi çc thùc thÓ b¶ng ®ã lµ çc thao t¸c cã thÓ cho phÐp thùc hiÖn. Tr−êng ph¹m vi cã kiÓu x©u ®−îc khai b¸o nh− tr−íc ®©y, gi¸ trÞ mÆc ®Þnh cho mçi tr−êng lµ rçng. 111

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL Tªn tr−êng KiÓu tr−êng Host CHAR(60) User CHAR(16) Password CHAR(16) Db CHAR(64) Table_name CHAR(60) Column_name CHAR(60) Trong tÊt c¶ çc b¶ng uer, host, db tÊt c¶ çc tr−êng ®Òu khai b¸o lµ Enum(‘N’,’Y’), gi¸ trÞ mÆc ®Þnh cho mçi tr−êng lµ ‘N’ -Trong çc b¶ng table_priv, column_priv çc tr−êng ®Òu ®−îc g¸n kiÓu tËp hîp. §Æc ®iÓm vÒ quyÒn trong çc b¶ng cña CSDL Mysql -B¶ng user: Tr−êng ph¹m vi trong b¶ng user x¸c ®Þnh xem b¹n cã ®−îc phÐp thùc hiÖn hoÆc kh«ng ®−îc phÐp thùc hiÖn kÕt nèi bÊt kú mét quyÒn nµo ®−îc g¸n trong b¶ng user th× tÊt c¶ çc quyÒn nµo lµ toµn côc trong mysql, nghÜa lµ çc quyÒn nµy sÏ cã hiÖu lùc ®èi víi tÊt c¶ CSDL trªn server -B¶ng db vµ b¶ng host ®−îc sö dông kÕt hîp víi nhau: Tr−êng ph¹m vi trong b¶ng db x¸c ®Þnh nh÷ng ng−êi dïng nµo ®−îc phÐp truy cËp ®Õn CSDL nµo, m¸y chñ nµo, tr−êng quyÒn sÏ chØ ra çc thao t¸c nµo sÏ ®−îc cho phÐp thùc hiÖn. B¶ng host ®−îc sö dông nh− mét sù më réng cña b¶ng db khi b¹n muèn trao cho çc thùc thÓ trong b¶ng db cã quyÒn ®èi víi nhiÒu host. VÝ dô, b¹n muèn mét ng−êi dïng trong b¶ng db cã thÓ sö dông mét CSDL tõ nhiÒu m¸y chñ kh¸c nhau. B¶ng table_priv, column_priv còng t−¬ng tù nh− b¶ng db nh−ng nã cã qu¶n lý mét çch chi tiÕt h¬n, çc quyÒn sÏ ®ùoc g¸n t¹i nhiÒu møc kh¸c nhau cho çc b¶ng, cét trong CSDL. Chó ý: Çc quyÒn phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n trÞ chØ ®−îc chØ ra trong b¶ng user bëi v× mét lý do ®¬n gi¶n lµ çc quyÒn nµy chØ thao t¸c víi m¸y chñ nªn kh«ng cã lý do g× ®−a nã vµo trong b¶ng ph©n quyÒn kh¸c. VI. §iÒu khiÓn truy nhËp 1. §iÒu khiÓn truy nhËp Khung c¶nh mét (Stage 1) thÈm tra kÕt nèi thuËn hoÆc tõ chèi viÖc kÕt nèi cña b¹n dùa trªn çc ®Æc tÝnh cña b¹n vµ thÈm tra l¹i ®iÒu nµy b»ng çch b¹n ph¶i cung cÊp mét mËt khÈu dóng. NÕu kh«ng nã sÏ tõ chèi viÖc kÕt nèi cña b¹n, nÕu thµnh c«ng nã sÏ chuyÓn sang khung c¶nh thø hai (Stage 2). ViÖc x¸c ®Þnh nh÷ng ®Æc tÝnh cña b¹n dùa trªn hai th«ng tin c¬ b¶n: 112

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL - Tªn m¸y chñ mµ b¹n muèn kÕt nèi - Tªn ng−êi dïng ViÖc kiÓm tra sÏ thùc hiÖn trªn ba tr−êng ph¹m vi trong b¶ng user ®ã lµ host, user vµ password m¸y chñ chi chÊp nhËn viÖc kÕt nèi cña b¹n khi mµ çc thùc thÓ trong b¶ng user phï hîp víi host, user vµ b¹n ph¶i cung cÊp password ®óng. 2. §iÒu khiÓn truy nhËp Khung c¶nh 2(Stage 2) x¸c minh yªu cÇu khi viÖc kÕt nèi cña b¹n ®· thµnh c«ng mysql server sÏ chuyÓn sang khung c¶nh 2, ®èi víi mçi yªu cÇu cña mçi kÕt nèi mysql server sÏ thÈm tra xem b¹n cã ®ñ quyÒn h¹n ®Ó thùc hiÖn çc quyÒn h¹n ®ã hay kh«ng dùa trªn çc lo¹i thao t¸c mµ b¹n muèn thùc hiÖn viÖc thÈm tra sÏ ®ùoc thùc hiÖn ®èi víi çc tr−êng quyÒn trong çc b¶ng ph©n quyÒn, user, host, db. TÊt c¶ çc quyÒn ®ùoc cÊp trong b¶ng user sÏ ®ùoc Ên ®Þnh lµ toµn côc cho tÊt c¶ çc CSDL nãi çch kh¸c tÊt c¶ çc quyÒn ®−íc cÊp trong b¶ng user lµ superuser. V× vËy mµ b¹n chØ nªn cÊp quyÒn trong b¶ng user cho nh÷ng ng−êi dïng nh− ng−êi qu¶n trÞ m¸y chñ hoÆc ng−êi qu¶n trÞ CSDL. VII. Khi nµo viÖc thay ®æi quyÒn h¹n cã hiÖu lùc Khi mysql khëi ®éng th× néi dung cña tÊt c¶ çc b¶ng ph©n quyÒn ®ùoc ®Æt vµo bé nhí vµ khi ®ã nã sÏ cã hiÖu lùc. ViÖc b¹n thay ®æi tÊt c¶ çc b¶ng ph©n quyÒn sö dông lÖnh GRANT (Revoke) hoÆc ®Æt l¹i mËt khÈu sÏ ®ùoc m¸y chñ chó ý ngay lËp tøc. NÕu b¹n thùc hiÖn viÖc thay ®æi çc b¶ng ph©n quyÒn mét çch thñ c«ng nh− lµ sö dông lÖnh INSERT, UPDATE,… th× b¹n nªn dïng lÖnh flush priviliges hoÆc ch¹y mysqladmin flush priviliges hoÆc mysqladmin reload ®Ó th«ng b¸o cho server biÕt ®Ó reload çc b¶ng ph©n quyÒn. Khi server th«ng b¸o mét chó ý r»ng çc b¶ng ph©n quyÒn ®· bÞ thay ®æi th× çc kÕt nèi ®ang tån t¹i ë phÝa client sÏ bÞ thay ®æi nh− sau: -Çc thay ®æi ®èi víi çc b¶ng, cét sÏ cã hiÖu lùc ®èi víi çc yªu cÇu tiÕp theo ë phÝa client. -Çc thay ®æi vÒ quyÒn ®èi víi CSDL sÏ cã hiÖu lùc ®èi víi c©u lÖnh userdb_name tiÕp theo. ®èi víi çc quyÒn toµn côc viÖc thay ®æi password sÏ cã hiÖu lùc ë lÇn kÕt nèi tiÕp theo. 113

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL VIII. Cµi ®Æt viÖc khëi t¹o hÖ thèng quyÒn trong mysql -Sau khi cµi ®Æt mysql b¹n cã thÓ ®Æt viÖc khëi t¹o çc quyÒn cho mysql b»ng viÖc ch¹y scripts/mysql_install_db. KÞch b¶n nµy sÏ ch¹y mysqlserver ®Ó khëi çc quyÒn bao gåm mét tËp hîp çc quyÒn sau: §èi víi ng−êi dïng root sÏ ®ùoc t¹o nh− mét superuser nªn nã cã thÓ lµm mäi thø, viÖc kÕt nèi ph¶i ®ùoc thùc hiÖn ë localhost. Chó ý: Ban ®Çu viÖc khëi t¹o sÏ kh«ng yªu cÇu mËt khÈu ®èi víi ng−êi dïng root v× vËy bÊt cø ng−êi nµo còng cã thÓ kÕt nèi nh− mét ng−êi dïng root mµ kh«ng bÞ ®ßi hái password do ®ã viÖc ®Çu tiªm mµ b¹n nªn lµm lµ thay ®æi password cho ng−êi dïng root. - BÊt cø mét ng−êi dïng nµo ®−îc t¹o còng cã thÓ lµm mäi thøc ®èi víi CSDL test nh−ng viÖc kÕt nèi ph¶i ®ùoc thùc hiÖn ë localhost. IX. G¸n thªm quyÒn ng−êi dïng ®èi víi mysql B¹n cã thÓ t¹o mét ng−êi dïng míi b»ng hai çch: Dïng lÖnh Grant hoÆc thao t¸c trùc tiÕp trªn CSDL mysql. Çch thøc th−êng ®ùoc dïng h¬n c¶ lµ dïng lÖnh grant bëi v× nã ng¾n gän vµ Ýt lçi h¬n. Çc vÝ dô sau sÏ thùc hiÖn viÖc t¹o mét ng−êi dïng míi. §Ó thùc hiÖn ®iÒu nµy th× b¹n ph¶i kÕt nèi víi mysql nh− mét ng−êi dïng root vµ ng−êi dïng root nµy ph¶i ®−îc g¸n quyÒn insert ®èi víi CSDL mysql vµ ph¶i cã quyÒn qu¶n trÞ reload Mysql> GRANT ALL PRIVILEGES ON *.* TO monty@localhost IDENTIFIED BY ‘some_pass’ WITH GRANT OPTION; Mysql> GRANT ALL PRIVILEGES ON *.* TO monty@”%” IDENTIFIED BY ‘some_pass’ WITH GRANT OPTION; Mysql> GRANT RELOAD, PROCESS ON *.* TO admin@localhost; Mysql> GRANT USAGE ON *.* TO dummy@localhost; Çc c©u lÖnh trªn g¸n quyÒn cho ban ng−êi dïng monty, admin vµ dummy. - ng−êi dïng monty: §©y lµ ng−êi dïng superuser víi ®Çy ®ñ çc quyÒn cã thÓ kÕt nèi bÊt cø n¬i ®©u nh−ng ph¶i cã password lµ “some_pass”. - Ng−êi dïng admin: ng−êi dïng nµy ®−îc quyÒn reload, process nh−ng ph¶i ®¨ng nhËp tõ localhost vµ kh«ng yªu cÇu password - Ng−êi dïng dummy cã thÓ kÕt nèi mµ kh«ng cÇn password nh−ng kh«ng ®ùoc g¸n quyÒn g× c¶. - Còng thùc hiÖn viÖc g¸n quyÒn nh− trªn theo çch kh¸c ta cã thÓ lµm nh− sau: Mysql> INSERT INTO user VALUES(‘localhost’,’monty’,PASSWORD(‘some_pass’), ‘Y’, ‘Y’, ‘Y’, ‘Y’, ‘Y’, ‘Y’, ‘Y’, ‘Y’, ‘Y’, ‘Y’, ‘Y’, ‘Y’, ‘Y’, ‘Y’) 114

Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL Mysql> INSERT INTO user VALUES(‘%’,’monty’,PASSWORD(‘some_pass’), ‘Y’, ‘Y’, ‘Y’, ‘Y’, ‘Y’, ‘Y’, ‘Y’, ‘Y’, ‘Y’, ‘Y’, ‘Y’, ‘Y’, ‘Y’, ‘Y’) Mysql> INSERT INTO user SET Host=’localhost’, User=’admin’, Reload_priv=’Y’, Process_priv=’Y’; Mysql> INSERT INTO user (Host, User, Password) VALUES(‘localhost’,’dummy’,’’); Mysql> FLUSH PRIVILEGES; 115

Lap trinh php va my sql

More Related Content

Viewers also liked

Similar to Lap trinh php va my sql

More from hieusy

Recently uploaded

Lap trinh php va my sql