1. Basit Komutlar
   1.1. Dosya Komutlar
   1.2. Text Komutları
   1.3. Dizin Komutları
   1.4. SSH, Sistem Bilgisi & Ağ Komutları
   1.5. İşlem İzleme Komutları
2. Basit Shell Programlama
   2.1. Değişkenler
   2.2. Diziler
   2.3. String Yerleştirme
   2.4. Fonksiyonlar
   2.5. Koşullar
   2.6. Döngüler
3. İpuçları
4. Hata Ayıklama - Debugging

Tüm çevre değişkenlerini göstermek için kullanılır. Özel bir çevre değişkeni özelliğini görüntülemek için, echo $VARIABLE_NAME kullanın. Alternatif olarak ayrıntılı görüntülemek için printenv komutu da kullanılabilir.

export

Örnek:

$ export AWS_HOME=/Users/omergulen/.aws LANG=en_US.UTF-8 LC_CTYPE=en_US.UTF-8 LESS=-R $ echo $AWS_HOME /Users/omergulen/.aws

Terminal geçmişini görüntüler.

$ history 1 whoami 2 history

su kullanıcı değiştirmeye ya da root olmaya yarar. su komutundan sonra boşluk bırakılırsa sudo root yerine geçer. exit ise bağlı olunan oturumdan çıkmayı sağlar, kısayolu CTRL+D dir.

omergulen@host:~$ su Password: root@host:/home/omergulen# root@host:/home/omergulen# exit exit omergulen@host:~$ omergulen@host:~$ su guest Password: guest@host:#

whatis kullanıcı komutları, sistem çağrıları, kütüphane fonksiyonları ve manuel sayfasındaki diğer şeylerin açıklamasını görüntüler.

whatis bir_sey

Örnek:

$ whatis bash bash (1) - GNU Bourne-Again SHell

whereis çalıştırabilir dosyaları, kaynak kodlarını ve manuel sayfalarını sistem tarafından otomatik oluşturulan bir veri tabanı ile araştırır.

whereis isim

Örnek:

$ whereis php /usr/bin/php

which çalıştırabilir dosyaları belirtilmiş bir PATH (yol) içerisinde arar. Bu komut aranan çalıştırabilirlerin tam yolunu yazdırır.

which program_adi 

Örnek:

$ which php /c/xampp/php/php

Pencere içeriğini temizler. CTRL + L kısayolu da aynı görevi görür.

UNIX veya Linux altında, aşağıdaki amaçlar için kullanılır.

• Text dosyalarını ekranda gösterir
• Text dosyalarını kopyalar
• Text dosyalarını birleştirir
• Yeni text dosyaları oluşturur

Örnek:

cat dosya_adi cat dosya1 dosya2 cat dosya1 dosya2 > yeni_birlesmis_dosya cat < dosya1 > dosya2 #dosya 1'i dosya2'ye kopyalar.

chmod komutu "change mode" yani mod değiştir anlamına karşılık gelmektedir ve dosyanın veya dizinin okunabilir, yazılabilir ve çalıştırabilir olmasını değiştirebilir. Daha fazla bilgi için bu linki kontrol edin.

chmod -secenekler dosya_adi chmod +x -w calistir_ama_yazama

chown komutu "change owner" yani sahibini değiştir anlamına karşılık gelmektedir ve verilen dosya veya dizinin sahibini kullanıcı ve grup olarak değiştirebilir. Basit kullanımı önce kullanıcı:grup adı gelir ve sonrasında dosya veya dizin adı verilir.

chown -secenekler kullanici:grop dosya_adi

chgrp komutu "change group" anlamından gelir ve dosyanın grubunu değiştirir.

Dosyaları kopyalar.

cp dosya1 dosya2 cp /root/Desktop/file1.txt /var/www/html/file2.php

dosya1 kaynak yolunu dosya2 ise hedef yolunu belirtir.

Dosyaları karşılaştırıp, farklılıklarını gösterir.

diff dosya1 dosya2

Dosya türünü belirler.

file dosya

Örnek:

$ file index.html index.html: HTML document, ASCII text

Dizinde dosya arar.

find dizin secenek duzen(yapi)

Example:

$ find . -name README.md $ find /home/ -name '*.png'

Dosyaları gzip ile çıkartır.

gunzip dosya

Çıkarmadan gzip ile sıkıştırılmış dosyalara bakmamızı sağlar.

gzcat dosya

Dosyaları sıkıştırır.

gzip dosya

Dosyanın ilk 10 satırını yazdırır.

head dosya

more gibi kullanılır ama daha çok özelliği vardır.

Yazıcı baskı sırasını yazdırır.

lpq

Örnek:

$ lpq Sıra Sahip İş Dosya(lar) Toplam Boyut active omergulen 59 deneme 399360 bytes 1st omergulen 60 (stdin) 0 bytes

Dosyayı yazıcıdan yazdırır.

lpr dosya

Yazıcı baskı sırasından bir iş siler.

lprm is_numarasi

Dosyaları listelemek için kullanılır. Hiç bir yol veya dizin göstermezseniz bulunduğunuz dizinde çalışır. -l gibi listeleyip daha çok bilgi veren ve -a gibi tüm dosyaları (gizliler dahil) gösteren parametreleri vardır. Daha detaylı bilgi için link.

ls secenek

Örnek:

$ ls -la rwxr-xr-x 33 omergulen staff 1122 Mar 27 18:44 . drwxrwxrwx 60 omergulen staff 2040 Mar 21 15:06 .. -rw-r--r--@ 1 omergulen staff 14340 Mar 23 15:05 .DS_Store -rw-r--r-- 1 omergulen staff 157 Mar 25 18:08 .bumpversion.cfg -rw-r--r-- 1 omergulen staff 6515 Mar 25 18:08 .config.ini -rw-r--r-- 1 omergulen staff 5805 Mar 27 18:44 .config.override.ini drwxr-xr-x 17 omergulen staff 578 Mar 27 23:36 .git -rwxr-xr-x 1 omergulen staff 2702 Mar 25 18:08 .gitignore 

Dosyanın ilk kısmını gösterir (Space ile hareket eder ve q ile çıkılır).

more dosya

Dosyayı taşır.

mv dosya1 dosya2

dosya1 kaynak yolunu dosya2 ise hedef yolunu belirtir.

Ayrıca dosyanın ismini değiştirmek için kullanır.

mv eski_isim yeni_isim

Dosyaları silmeye yarar. Bunu bir dizin üzerinde kullanmaya çalışmak hataya yol açar. rm: directory: is a directory Dizin silmek için -r kullanmalısınız. Silinmeyen dosyaları zorla silmek için de -f komutu kullanılmaktadır.

rm dosya

Dosyanın son 10 satırını yazdırır. -f parametresiyle çıktıyı sona ekler dosya büyüdükçe.

tail dosya

Yetki ve zaman etiketini günceller. Böylelikle dosya var olmamışsa yaratır.

touch dosya

Örnek:

$ touch trick.md

umask dosya oluşturma kuralı belirlemek için kullanılır. Default Linux umask'ı = 022'dir ve anlamı: eğer bir dosya/dizin oluşturursak dosya izinleri 666 - 022 = 644, dizin izinleri 777-022 = 755 olacaktır. Bu da umask -S komutu ile daha anlaşılır bir şekilde görüntülenebilir;

$umask 0022 $umask -S u=rwx,g=rx,o=rx

yani u(owner): için okuma,yazma ve çalıştırma g(group) ve o(others): için okuma ve çalıştırma anlamına gelmektedir.

awk text dosyalarını idare etmek için en iyi araçtır. Tüm dosyaları satır satır idare eder. Değiştirmezseniz normal olarak kelimeleri ayırmak için boşluğu kullanır. En yaygın kullanımı aşağıdaki gibidir:

awk '/arama_yapisi/ { eslesme_gerceklesirse_gerceklesecek_komut; }' parcalanacak_text_dosyasi

/etc/passwd dosyasını ele alalım. Dosyanın içeriği böyle oluyor normal şartlarda:

root:x:0:0:root:/root:/usr/bin/zsh daemon:x:1:1:daemon:/usr/sbin:/usr/sbin/nologin bin:x:2:2:bin:/bin:/usr/sbin/nologin sys:x:3:3:sys:/dev:/usr/sbin/nologin sync:x:4:65534:sync:/bin:/bin/sync 

Şimdi sadece kullanıcı adlarını alalım buradan. -F parametresi neye göre ayıracağımızı gösterir. Burada : ayracımız oluyor. { print $1 } komutu ilk karşılaştığı eşleşmeyi yazdırır.

awk -F':' '{ print $1 }' /etc/passwd

Komutu çalıştırdıktan sonra çıktı şöyle olacaktır.

root daemon bin sys sync 

awk ' ı daha detaylı anlamak için, link'e göz atın.

Dosyanın her satırından seçilen kısımları siler veya gösterir.

example.txt

red riding hood went to the park to play

• boşlukla ayrı ve 2. , 7. , 9. elemanları göster*

cut -d " " -f2,7,9 ornek.txt

riding park play

Bir satır text yazdırır.

"Hello World" yazdır

echo Hello World

Hello World

"Hello World" 'u kelimeleri arasında yeni satır koyarak yazdırır

echo -ne "Hello\nWorld\n"

Hello World

Girdiğimiz yapı ile eşleşen satırları yazdır - Uzun yazımı ('grep -E' (extended))

ornek.txt

Lorem ipsum dolor sit amet, consetetur sadipscing elitr, sed diam nonumy eirmod tempor invidunt ut labore et dolore magna aliquyam erat, sed diam voluptua. At vero eos et accusam et justo duo dolores et ea rebum. Stet clita kasd gubergren, no sea takimata sanctus est Lorem ipsum dolor sit amet.

İçinde "Lorem" veya "dolor" geçen satırları yazdırır.

egrep '(Lorem|dolor)' ornek.txt ya da grep -E '(Lorem|dolor)' ornek.txt

Lorem ipsum dolor sit amet, et dolore magna duo dolores et ea sanctus est Lorem ipsum dolor sit

Girdiğiniz yapı ile tamamen eşleşen satırları yazdırır. ('grep -F' (fixed))

ornek.txt

Lorem ipsum dolor sit amet, consetetur sadipscing elitr, sed diam nonumy eirmod tempor foo (Lorem|dolor) invidunt ut labore et dolore magna aliquyam erat, sed diam voluptua. At vero eos et accusam et justo duo dolores et ea rebum. Stet clita kasd gubergren, no sea takimata sanctus est Lorem ipsum dolor sit amet.

'(Lorem|dolor)' un tam olarak geçtiği satırları yazdırır

fgrep '(Lorem|dolor)' ornek.txt ya da grep -F '(Lorem|dolor)' ornek.txt

foo (Lorem|dolor) 

Basit optimize text düzenleyici

ornek: ornek.txt (1 satır)

Lorem ipsum dolor sit amet, consetetur sadipscing elitr, sed diam nonumy eirmod tempor invidunt ut labore et dolore magna aliquyam erat, sed diam voluptua. At vero eos et accusam et justo duo dolores et ea rebum. Stet clita kasd gubergren, no sea takimata sanctus est Lorem ipsum dolor sit amet.

ornek.txt dosyasının çıktısı 20 karakter genişliğinde olacak

cat ornek.txt | fmt -w 20

Lorem ipsum dolor sit amet, consetetur sadipscing elitr, sed diam nonumy eirmod tempor invidunt ut labore et dolore magna aliquyam erat, sed diam voluptua. At vero eos et accusam et justo duo dolores et ea rebum. Stet clita kasd gubergren, no sea takimata sanctus est Lorem ipsum dolor sit amet.

Text dosyalarının içine bakar. Dosya içerisinde arama yapmak için de kullanabilirsiniz.

grep yapi dosya

Örnek:

$ grep admin /etc/passwd _kadmin_admin:*:218:-2:Kerberos Admin Service:/var/empty:/usr/bin/false _kadmin_changepw:*:219:-2:Kerberos Change Password Service:/var/empty:/usr/bin/false _krb_kadmin:*:231:-2:Open Directory Kerberos Admin Service:/var/empty:/usr/bin/false

Aramayı tersine çevirmek için -i parametresini, belirli bir dizin altındaki tüm text dosyalarını taramak için ise -r(recursive) parametresi kullanılabilir, örnek olarak:

$ grep -r admin /etc/

-w (word) parametresi de sadece kelimeleri aramak için kullanılaiblir. grep hakkında daha detaylı bilgi için: link.

Dosyanın satırlarını numaralndırır

ornek.txt

Lorem ipsum dolor sit amet, consetetur sadipscing elitr, sed diam nonumy eirmod tempor invidunt ut labore et dolore magna aliquyam erat, sed diam voluptua. At vero eos et accusam et justo duo dolores et ea rebum. Stet clita kasd gubergren, no sea takimata sanctus est Lorem ipsum dolor sit amet.

ornek.txt'yi satır numaraları ile yazdır

nl -s". " ornek.txt 

 1. Lorem ipsum 2. dolor sit amet, 3. consetetur 4. sadipscing elitr, 5. sed diam nonumy 6. eirmod tempor 7. invidunt ut labore 8. et dolore magna 9. aliquyam erat, sed 10. diam voluptua. At 11. vero eos et 12. accusam et justo 13. duo dolores et ea 14. rebum. Stet clita 15. kasd gubergren, 16. no sea takimata 17. sanctus est Lorem 18. ipsum dolor sit 19. amet.

Texti düzenlemek ve şekillendirmek için kullanılan bir editör

ornek.txt

Hello This is a Test 1 2 3 4

tüm boşlukları tire(-) ile değiştir

sed 's/ /-/g' ornek.txt

Hello-This-is-a-Test-1-2-3-4

tüm rakamları "d" ile değiştir

sed 's/[0-9]/d/g' ornek.txt

Hello This is a Test d d d d

Text dosyasının satırlarını alfabetik sıralar

ornek.txt

f b c g a e d

sıralanmış ornek.txt

sort ornek.txt

a b c d e f g

rastgele sıralanmış ornek.txt

sort ornek.txt | sort -R

b f a c d g e

Karakter silme veya değiştirme (translate)

ornek.txt

Hello World Foo Bar Baz!

tüm küçük harfleri büyük harf yap

cat ornek.txt | tr 'a-z' 'A-Z' 

HELLO WORLD FOO BAR BAZ!

tüm boşlukları yeni satır yap

cat ornek.txt | tr ' ' '\n'

Hello World Foo Bar Baz!

Tekrar eden satırları sil ya da bildir

ornek.txt

a a b a b c d c

Sadece eşsiz satırları göster(önce sıralamanız(sort) gerekir yoksa düzgün çalışmayacaktır)

sort ornek.txt | uniq

a b c d

Farklı satırları birer kere göster ve aynı olanların kaçar kere geçtiğini yaz

sort ornek.txt | uniq -c

 3 a 2 b 2 c 1 d

Dosyada kaç satır, kelime ve karakter olduğunu yazar.

wc dosya

Örnek:

$ wc ornek.txt 7459 15915 398400 ornek.txt

7459 satır, 15915 kelime ve 398400 karakter içerir.

Komutun çıktısını bir dosyaya yazmaya yararlar. > var olan dosyanın üzerine yazar, >> ise dosyaya ekleme yapar.

Sizi bir dizinden diğerine taşır(change directory). Aşağıdaki

$ cd

komutu sizi home dizinine taşır, cd ~ 'de aynı işi görür. Bu komut isteğe bağlı dizin_adi değişkeni alır ve sizi o dizine götürür.

cd dizin_adi

cd .. bir üst dizine döndürür.

$pwd /home/a/b/c/d $cd .. $pwd /home/a/b/c $cd .. $pwd /home/a/b

cd - son dizine geri döndürür.

$pwd / $cd /home $pwd /home $cd - $pwd /

Yeni dizin oluşturur.

mkdir dizin_adi

Şu an hangi dizinde olduğunu yazdırır(print working directory).

pwd

İstediğiniz görevle ilgili arama yapmanızı sağlar. Örneğin komutu bilmiyorsunuz ama yaptığı işi biliyorsunuz anahtar kelimeleri aratarak komutu bulabilirsiniz.

apropos komut

Örnek:

apropos ssh authorized_keys (5) - OpenSSH SSH daemon rlogin (1) - OpenSSH SSH client (remote login program) rsh (1) - OpenSSH SSH client (remote login program) slogin (1) - OpenSSH SSH client (remote login program) ssh (1) - OpenSSH SSH client (remote login program) ssh-add (1) - adds private key identities to the authentication agent ssh-agent (1) - authentication agent ssh-argv0 (1) - replaces the old ssh command-name as hostname handling ssh-copy-id (1) - use locally available keys to authorise logins on a remote machine ssh-import-id (1) - retrieve one or more public keys from a public keyserver and append them to the current user's... ssh-import-id-gh (1) - retrieve one or more public keys from a public keyserver and append them to the current user's... ssh-import-id-lp (1) - retrieve one or more public keys from a public keyserver and append them to the current user's... ssh-keygen (1) - authentication key generation, management and conversion ssh-keyscan (1) - gather ssh public keys ssh-keysign (8) - ssh helper program for host-based authentication ssh-pkcs11-helper (8) - ssh-agent helper program for PKCS#11 support ssh_config (5) - OpenSSH SSH client configuration files sshd (5) - OpenSSH SSH daemon sshd (8) - OpenSSH SSH daemon sshd_config (5) - OpenSSH SSH daemon configuration file

Durdurulmuş veya arka plana atılmış işlemleri listeler, arka planda durdurulmuş bir işi devam ettirir.

Aylık takvimi gösterir. ncal ile de takvimin dikey halini yazdırabilirsiniz.

Anlık tarih ve saati gösterir.

Disk kullanımını gösterir.

Domain'in DNS bilgilerini alır.

dig domain

Dosya ve dizinlerin disk kullanımını gösterir. Daha fazla bilgi için: link

du [secenek] [dosya|dizin]

Seçenekler:

• -h (human readable) Çıktıyı kilobyte (K), megabyte (M) ve gigabyte (G) olarak verir.
• -s (supress or summarize) dizinin toplam boyutunu yazar ve alt dizinler için rapor verir.

Örnek:

du -sh resimler 1.4M resimler

Ön panda çalışan en son işlemi getirir veya arka planda çalışan işlemleri jobs komutu ile gördükten sonra ID numarası ile ön planda çalışmasını isteyebiliriz.

Örnek:

$ jobs [1] Running bash download-file.sh & [2]- Running evolution & [3]+ Done nautilus . $ fg %1

Kullanıcı hakkında bilgi verir.

finger kullanici_adi

Bahsedilen kullanıcının son girişini gösterir.

last seninKullanici_adin

Bir komutun dökümantasyonunu gösterir. info komutu ile daha detaylı bir dökümantasyon görüntülenebilir.

man komut info komut

Örnek:

man cd man ls

Belirtilen kullanıcı (belirtilmezse giriş yapmış kullanıcı) şifre belirlenmesini veya değiştirilmesini sağlar.

passwd [secenek] [kullanici]

Örnek:

passwd sudo passwd jeff

Sunucuyu pingler ve sonucu yazdırır.

ping sunucu_ip_or_domain

İşlemleri (processes) görüntüler.

ps -u kullanici_adi

Use the flags ef. e for every process and f for full listing.

ps -ef

Disk kotanı gösterir.

quota -v

Makine yeniden başlatır.

Lokal sunucu ve uzak sunucu veya iki uzak sunucu arasında dosya aktarımını sağlar.

lokal sunucudan uzak sunucuya

scp kaynak_dosya kullanici@sunucu:dizin/hedef_dosya

uzak sunucudan lokal sunucuya

scp kullanici@sunucu:dizin/kaynak_dosya hedef_dosya scp -r kullanici@sunucu:dizin/kaynak_dizin hedef_dizin

Özel bir porta bağlanmak için -P parametresi kullanılabilir.

scp -P port kullanici@sunucu:dizin/kaynak_dosya hedef_dosya

Makineyi kapatma komutudur. Genellikle shutdown -h now olarak kullanılır, now şimdi kapat anlamına gelir, farklı süreler de girilebilir.

ssh (SSH client) uzak makineye bağlanmak ve üzerinde komut çalıştırmak için tasarlanmış bir programdır.

ssh kullanici@sunucu

Özel bir porta bağlanmak için -P parametresi kullanılabilir

ssh -p port kullanici@sunucu

Anlık aktif işlemleri görüntüler.

Bir ip paketinin (örnek olarak ping işlemini gerçeleştirirken kullandığımız ICMP paketi de olabilir) hedef adresine varana kadar hangi sunucu ve/veya yönlendiriciler üzerinden geçtiğini görmemize imkan sağlayan bir programdır.

Örnek:

traceroute 8.8.8.8

Kernel bilgisini gösterir.

uname -a

Sunucunun ne zamandır açık olduğunu gösterir.

Sunucuda kimin online olduğunu gösterir. users komutu da aynı işlevi görmektedir.

Dosya indirir.

wget dosya wget http://site.com/dosya.txt

Anlık giriş yapmış kullanıcı adını yazdırır.

Domain'in whois bilgilerini gösterir.

whois domain

Arkaplanda çalışmakta olan işlemleri gösterir.

jobs [1]+ Running sleep 100 &

Verilen ID ile işlemleri sonlandırır.

kill PID

Verilen isimdeki tüm işlemleri sonlandırır.

killall islem_adi

& simgesi verilen işlemin sonuna eklenir ve arka planda çalışacağını gösterir.

komut &

"No Hang Up" sözüne karşılık gelen nohup komutu, "kapatma" anlamına gelir. Yani shell'den çıktığınızda dahi çalışmayı sürdürür.

nohup komut

& ile birlikte kullanarak arka plan işlemi oluşturulabilir

nohup komut &

shebang bash programlamanın ilk satırına yazılan belirli text'e denir. Bu satır script'in tek başına sh, bash, python, php gibi programları yazmadan çalışabilmesini sağlar.

#!/usr/bin/env bash

bash üzerinde değişken yaratmak diğer dillerde olduğu gibidir. Veri tipleri yoktur. Bash içinde değişkenler sayı, karakter, karakter dizisi gibi şeyler alabilir. Başlangıçta tanımlarken ne olduğunu belirtmenize gerek yoktur, vermek istediğiniz değere eşitlemek yeterli olacaktır.

Örnek:

str="hello world"

Yukarıdaki satır str adında bir değişken oluşturur ve "hello world" stringini atar. Değeri okumak için değişken isminin başına $ koymak yeterlidir.

Örnek:

echo $str # hello world

Diğer diller gibi bash de dizilere sahiptir. Diziler birden çok değer içerek değişkenlerdir.Dizilerin değerleri için sayı sınırı yoktur. Bash'de ki dizler sıfır tabanlıdır. İlk eleman 0 ile belirtilir. Bir kaç dizi oluşturma yolu vardır, aşağıda gösterildiği gibi:

Örnekler:

dizi[0] = deger dizi[1] = deger dizi[2] = deger dizi=([2]=deger [0]=deger [1]=deger) dizi=(deger deger deger)

Bir dizinin özel bir değerini yazdırmak için:

${dizi[i]} # belirteç "i" için

Hiç bir belirteç verilmezse, dizi 0'dan başlar. Dizide kaç değer olduğunu öğrenmek için aşağıdaki yazım kullanılır:

${#dizi[@]}

Bash ayrıca üçlü durumlara sahiptir. Aşağıdaki durumlara bakınız.

${degisken:-word} # degisken varsa ve "null" değilse, degeri dondur; aksi halde "word" ü döndür ${degisken:=word} # degisken varsa ve "null" değilse, degeri dondur; aksi halde "word" e eşitle ve değerini döndür ${degisken:+word} # degisken varsa ve "null" değilse, "word" ü döndür; aksi halde "null" döndür ${degisken:offset:length} # alt dizi ilerlemesi yapar. $degisken 'in alt dizilerini karakter uzunluğuna göre dallandırarak döndürür

Stringleri düzenlemede bir kaç örneği inceleyelim

${degisken#deger} # eğer verilen "deger" degisken'in değerinin başıyla eşleşiyorsa, eşleşen en kısa kısmı sil ve geri kalanı yazdır ${degisken##deger} # eğer verilen "deger" degisken'in değerinin başıyla eşleşiyorsa, eşleşen en uzun kısmı sil ve geri kalanı yazdır ${degisken%deger} # eğer verilen "deger" degisken'in değerinin sonuyla eşleşiyorsa, eşleşen en kısa kısmı sil ve geri kalanı yazdır ${degisken%%deger} # eğer verilen "deger" degisken'in değerinin sonuyla eşleşiyorsa, eşleşen en uzun kısmı sil ve geri kalanı yazdır ${degisken/deger/yeni_deger} # Değişkenin değeri içinde "deger" ile eşleşen en uzun kısım ile "yeni_deger" değiştirilir. Sadece ilk eşleşme değiştirilir ${degisken//deger/string} # Değişkenin değeri içinde "deger" ile eşleşen en uzun kısım ile "yeni_deger" değiştirilir. Tüm eşleşmeler değiştirilir ${#degisken_ismi} # değişkenin değerinin uzunluğunu string olarak döndürür

Tüm programlama dillerinde olduğu gibi, bash'de de fonksiyonları birden fazla satır kodu tek seferde çalıştırmak ve tekrarlamak için kullanbiliriz. Fonksiyon tanımlamak function my_func { my_code } yazmak kadar kolay. Fonksiyon çağırmak da başka bir programı çağırmakla aynı şekilde sadece adını yazmanız yeterli.

function name() { shell commands }

Örnek:

#!/bin/bash function hello { echo world! } hello function say { echo $1 } say "hello world!"

Yukarıdaki kodu çalıştırdığımızda hello fonksiyonu "world!" yazdıracaktır. Yukarıdaki hello ve say fonksiyonları özdeştir. Tek farkları say fonksiyonu parametre alır ve aldığı ilk parametreyi echo komutu ile yazdırır. Argümanlar scripti çalıştırırkenki sırayla isimlendirilir. 1,2 ($1,$2)

Bash'deki koşullar diğer programlama dilleri ile aynıdır. if ifadesi doğru ise then durumu çalışır.

if [ ifade ]; then ifade doğru ise çalışacak durum else ifade yanlış ise çalışacak durum fi

Bazen iç içe if - else yazmak kafa karıştırıcı olabilir, bunun için case statements denilen (switch-case) yapıları bulunur.

case ifade in yapi1 ) durum-komut ;; yapi2 ) durum-komut ;; ... esac

İfade Örnekleri:

durum1 && durum2 # iki durum da doğru olmalı durum1 || durum2 # en az biri doğru olmalı str1=str2 # str1 ve str2 eşittir str1!=str2 # str1 ve str2 eşit değildir str1<str2 # str1, str2'den azdır str1>str2 # str1, str2'den çoktur -n str1 # str1 "null" değildir (str1'in karakter uzunluğu 0'dan fazla) -z str1 # str1 "null" dur (str1'in karakter uzunluğu 0) -a dosya # dosya var (oluşturulmuş) -d dosya # dosya var (oluşturulmuş) ve dosya bir dizin -e dosya # dosya var; -a ile aynı -f dosya # dosya var ve düzgün bir dosya (dizin veya özel dosya türü değil) -r dosya # okuma yetkin var -s dosya # dosya var ve boş değil -w dosya # yazma yatkin var -x dosya # dosya ve dizin üzerinde çalıştırma yetkin var, dizin ise çalıştırma yetkisi arar -N dosya # son okumadan beri dosya değiştirilmiş -O dosya # dosyanın sahibisin ( owner ) -G dosya # dosya'nın group ID'si seninki ile eşleşiyor (birden çok grupta ise, grouplarından biri ile) dosya1 -nt dosya2 # dosya1, dosya2'den daha yeni dosya1 -ot dosya2 # dosya1, dosya2'den daha eski -lt # daha az (less than) -le # daha az veya eşit (less than or equal) -eq # eşit (equal) -ge # daha büyük veya eşit (greater than or equal) -gt # daha büyük (greater than) -ne # eşit değil (not equal)

Bash üzerinde üç tip döngü vardır. for, while ve until.

Farklı for Yazımı (Syntax):

for x := 1 to 10 do begin durum - komutlar end for dongu_adi [in list] do $name kullanan durum ve komutlar done for (( baslatma ; bitis_kosulu ; degisiklik )) do durum ve komutlar... done

while Yazımı (Syntax):

while kosullar; do durum ve komutlar done

until Yazımı (Syntax):

until kosullar; do durum ve komutlar done

bash_profile dosyasını nano ~/.bash_profile komutu ile veya vim ~/.bash_profile komutu ile açın

alias dockerlogin='ssh www-data@omergulen.local -p2222' # adınızı .bash_profile' e ekleyin

nano ~/.bashrc

export otel_kayitlari="/workspace/hotel-api/storage/logs"

source ~/.bashrc cd $otel_kayitlari

Bash script'inizi daha düzenli, hatasız ve arkada gereksiz işlem bırakmayacak şekilde yazın.

function finish { # temizlemeyi yapın örn. açık kalan gereksiz işlemleri sonlandır jobs -p | xargs kill } trap finish EXIT

export FOO = BAR yaptığınızda, değişkenleriniz bu shell'de ve bunun üzerinden açılan shell'lerde etkili olacaktır. Kalıcılığı sağlamak için ~/.bash_profile dosyasına aşağıdaki komutu ekleyin.

echo export FOO=BAR >> ~/.bash_profile

Scriptlerinize kolayca erişmek için home klasörünüzün içinde mkdir ~/bin komutuyla bin dizini oluşturabilirsiniz, artık tüm scriptlerinizi bu dizine koyup erişebilirsiniz.

Eğer erişemezseniz, aşağıdaki kodu ~/.bash_profiledosyanıza eklemeyi ve source ~/.bash_profile komutunu çalıştırmayı deneyin.

 # PATH değişkenini belirtin if [ -d "$HOME/bin" ] ; then PATH="$HOME/bin:$PATH" fi

bash komutuna farklı parametreler vererek kolayca scriptinizi derleyebilirsiniz. Örneğin -n parametresi kodu çalıştırmayıp sadece hata kontrolü yapacaktır, -v komutları çalıştırmadan yazdıracak, -x ise işlem bittikten sonra kodları yazdıracaktır.

bash -n script_adi bash -v script_adi bash -x script_adi

• Sorunları bildir How to
• Geliştirmeler ile birlikte "pull request" açın How to
• Bilginin yayılmasına yardımcı olun.

• İngilizce | Egnlish
• Japonca | 日本語
• Çince | 简体中文